Önümüzdeki günlerde yağmur yağmaması halinde bal üretiminin düşeceğinden endişe ediliyor.

Kars Balı, Kars Kaşarı, Kars Kazı gibi daha bir çok özellikleriyle ön plana çıkan ve ülke genelinde olduğu gibi yurt dışından da takip edilen Kars, meraları, bitki örtüsü, çiçek özellikleriyle de önem taşıyor.

Yaz yağmurlarının da etkili olduğu Kars’ta bu yıl ki yağmurlar ise çiçek florası bakımından faydalı, bal üretimi açısından da olumsuz geçti. Kars, son 15 yıl içinde çiçek florası bakımından en zengin mevsimini yaşıyor ama yağışların arcılık açısından zamansız yağması ekonomik olumsuzlukları da beraberinde getiriyor.

Kars Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Soner Akat, Kars’a 17 kilometre mesafedeki Mezra Köyü arazisinde yaklaşık 750 kovanlarının olduğunu ve günlerini bu kovanların yanında geçirdiklerini söyledi.

Dededen, babadan intikal eden arıcılıkla çocukluğundan buyana ilgilendiğini belirten Akat, 2005 yılında Kars’ta ilk olarak kurdukları Arı Yetiştiriciler Birliği ile il genelindeki bütün arıcıları bir araya getirdiklerini ve artık bu işi bilimsel olarak sürdürdüklerini ifade etti.

15 Haziran’a kadar iklimin dengeli gittiğini ve yağışların faydalı olduğunu anlatan Akat, 15-20 Haziran’dan sonra yağışların ara verdiğini, bu sefer de gece soğuklarının başladığını kaydetti. Bunun da çiçeklerin nektar yapma özelliğini etkilediğini vurgulayan Akat, “Gece ve gündüz sıcaklık farkı aradaki fark çok açık olunca çiçekler nektar salgılayamıyor oda yılın kötü olduğunu gösteriyor. Şu anda bitki florası çok güzel. Çünkü Türkiye geneli ilkbahar çok güzel yağış aldı. Özellikle Doğu Anadolu tam vaktinde yağış aldı. Fakat son zaman gece sıcaklıkları düştü. Düşüncede bitkiyi etkiledi. Bunun akabinde güney rüzgarı 4 gün esti. Bu da arıcılarımızı olumsuz yönde etkiledi. Tabi biz böyle beklemiyorduk bu sene bölgemiz çok mükemmel bir yağış aldı. Ama maalesef sonu iklim dengesizliği olunca geceleri birkaç gün soğuk yaptı. Onun peşine de Güney rüzgarı esince bal rekorterimizin düşeceğinden endişe duyuyoruz. Bu aralar yağmur yağarsa bu farkı biraz kapatır. Çünkü çiftçilerle arıcılar aynı paraleldir. 22 Haziran’da yağan yağmurların çok faydası oluyor. O yüzden arılarımız da çiçeğin nektar salgılaması için kök kısmının nemli olması lazım. Kök kısmı nemli olursa gece-gündüz sıcaklık farkı da fazla olmazsa yani gece-gündüz arasındaki sıcaklık farkı yaklaşık olarak 10-15 dereceyi geçmeyecek. Şu anda gündüz 26 derece gece 6 dereceye düşüyor. Aradaki makas 20 derecedir. 20 derece olunca da çiçekler nektar salgılamıyor. Arılarda bal toplayamıyor.” dedi.

KARS’TA MEVSİM KISA

Kars’ta yaz mevsiminin kısa sürdüğünü, arıcıların 1 yıl emek verdiklerini, 15-20 gün bir sezona baktıklarını vurgulayan Akat, “Çünkü köylerde biçin zamanı bittiğinde arı dışarıdan nektar getiremiyor. Tamamen mevsim bitmiş oluyor. Yani arı ne yaptıysa o zamana kadar yapıyor. Bu da bu yıl kıble rüzgarının etkilemesi bizim verimimizi yüzde 30-40 etkileyecek. Burada yaklaşık 400 kovana yakın benim var. 200 kovan amcaoğlumun var. 150 de başka amcaoğlunun var. Yaklaşık olarak 700-750 kovan bulunduruyoruz. Eğer biz önceki Haziran döneminde mevsim o şekilde gitmiş olsaydı yaklaşık olarak kovan başı 20 kilo civarında bir bal bekliyorduk. Tabi kovan derken, çift kat 20 çerçeve arıdan bahsediyorum. Yaklaşık olarak 20 kilo ortalama bal beklerken bu tahminen kovan başı yüzde 30 ve 40 aşağı düşecek. Bizim bu yörede yerli arıcılarımız 20-25 ve 30 milyon arasında satılıyor. Bu normal bir fiyattır. Her insanın alabileceği fiyattır. 20 ile 30 arası satılırsa çok iyi olur fakat il dışından gelen arıcılarımız bu yöredeki arıcılarımızı etkiliyor. Onların bal fiyatını da etkilemektedir.” diye konuştu,

YERLİ ARICILAR TAMAMEN SAF BAL ÜRETİYOR

Akat, bu yörenin arcısının tamamen saf bal üretmeklerinin altını çizerek, “Bal dünyanın en güzel gıdasıdır. Dünyada bozulmayan tek gıda da baldır. Bölgemizdeki balda nem oranı ve polen oranı polen dediğimiz ise çiçek tozu bu oran yüksektir. Yüksek olduğu içinde bal hasattan 1, 2 ay sonra donmaya yüz tutar. Halk arasında buna “Şekerlendi” denir. Oysaki hakiki bal donar. Kristalize olur. Bu balın yapısında var. Donduğu zamanda onu don olarak tüketmek lazım. Tüketicilerimiz balı götürüp buzdolabına koyuyor. Bal buzdolabında saklanan bir gıda maddesi değil. Peynir, et değil ki bozulsun. Bal kesinlikle mutfak sıcaklığında muhafaza edilmesi lazım. Donduğu zamanda bilim adamlarımızın profesörlerimizin ve biz tecrübeli arıcıların önerisi, bal donduğu zaman don olarak tüketmek lazım. Çünkü balın vitamin değer, baldaki enzimlerin bozulmadan tüketilmesi gerekir. Balın derecesi 42 dereceyi geçmeyecek şekilde sıcak suyun içinde onu ısıtarak eritip o şekilde yiyebilirler. Yalnız ısıya dikkat etmek lazım. Eğer ısı 42 dereceyi geçerse baldaki enzimlerin yapısı bozulur. Besin değerini kaybeder.” şeklinde konuştu. 

KARS BALINI TÜKETİN

Kars balının özelliklerine de değinen Akat, “Bu yörenin balının tadı çok güzeldir. Hafif bir yenmesi var. Bunun da nedeni, bitki florası çok zengindir. Çiçek türü fazla olduğundan balımızın aroması tadı çok güzeldir. Türkiye’de farklı bir tat ve lezzete sahiptir. O yüzden buradan tüketicilerimize de Kars balını tüketmelerini çünkü; Kars balının daha bir enzim değerinin yüksek olduğu, besin değerinin yüksek olduğunu öneriyoruz. Özellikle de bal yemelerini öneriyoruz. Çünkü balın insan sağlığındaki önemi çoktur. Hücre yenileyici özelliği var. çocuklarımıza özellikle, reçel, tatlı türü değil de, bal yedirirsek daha zeki olurlar. Daha aktif ve zinde olurlar.” dedi.

ARI GÜNLÜK 10 KİLO BAL TÜKETECEK Kİ 1 KİLO MUM ÜRETSİN

Kars Arı Yetiştiricileri Birliği Başkanı Soner Akat, daha sonra şunları söyledi:

“Arı günlük 10 kilo bal tüketecek ki 1 kilo mum üretsin. Kara kovanı tek tek ördürüp daha sonra güçlü arılara bırakıyoruz. Orada tamamlattırıyoruz. Kara kovanda suni petek yok. Doğal petek var. Bunun gözenekleri biraz daha iridir. Normal işçi arı gözeneği değil. Gözenekler normal petek gözeneğinden farklıdır. Bir arı yaklaşık 70 miligram bal getirir. Bu 70 miligramın takriben 40 miligramını petek gözeneklerine boşaltıyor. Gözeneğe başını sokup da vücudunu hareket ettirenler balı boşaltıyorlar depolarından.

SAĞLIKLI BİR ANA ARI TAKRİBEN GÜNLÜK 1500 İLE 2500 ARASINDA YUMURTA ATAR

Arılar kanatlarını çırparak kovan içinde hava sirkülasyonu yapıyorlar. Bu hava sirkülasyonu sayesinde de o gün getirmiş oldukları balın nemini, suyunu uçuruyorlar. Balın yaklaşık olarak 3’de 2’si sırlandıktan sonra hasat yapılması gerekiyor. Bal kıvamlı olursa daha da iyi olur. İşçi arılar polenle arı sütüyle yavruyu besler. Bu poleni de ayaklarında getiriyor. İlk ve sonbaharın ihtiyacını da stoklamış olduğu polenden karşılar. Arı sütü ve polenle ilk 4 günü arıyı sütüyle besler. 4 günde polen ve arı sütü karışımıyla besler. Daha sonra yavrunun ağzını kapatır. Düzgün altıgen şeklinde örer. Altıgen örmesinin bir amacı da lisin mukavemetini artırmak. Sağlıklı bir ana arı takriben günlük 1500 ile 2500 arasında yumurta atar”