Tacettin DURMUŞ

125 yıllık tarihi geçmişi bulunan ve Kars Belediyesinin borcu karşılığında icara yoluyla haraç mezat satıldığı günlerce kamuoyunda tartışılan Aynalı Köşk, dibinde ve üzerinde biten ağaçlar tarafından her geçen gün erimeye devam ediyor.

Kars’ta Baltık Mimari formunda inşa edilen önemli yapılarından biri olan ve yıllardır sahibini arayan Aynalı Köşk, hemen dibindeki asırlık kayın ve çınar ağıcı ile birlikte üzerinde biten istilacı ağaç ve bitkiler yüzünden nefes alamıyor.

Önceki dönem Belediye Başkanı Murtaza Karaçanta döneminde kısa bir süre Kars Kent Konseyi olarak kullanılan bir başka benzeri bulunmayan tarihi bina son 4 yılda kaderine terk edilerek sahibini arar hale geldi.

Önceki dönem Kars Belediyesinin borcu karşılığında Kars 1. İcra Dairesi tarafından 3 Milyon 50 bin TL bedel ile açık artırma usulüyle satışı gerçekleşen ve TÜRSAB lehine 25 yıllığına kira şerhi bulunan Aynalı Köşk, bazı STK temsilcileri, Kars Belediye Başkanı Ayhan Bilgen ve kamuoyunda uzun süre tartılaşmasının ardından tekrar unutulmaya yüz tuttu.

Kapısına asma kilit vurularak tahtalar çakılan ön yüzünde ve dibinde biten 2 asırlık ağaç tarihi binayı zemininden eritmeye devam ediyor. Ayrıca üzerinde biten ağaçlar ve otlar ise binanın duvarlarını ve çatı kısmını eritirken, taş yapının yüzeyini kapsayan yosunlar da binanın nefes almasını engelliyor. İçerisi tarumar edilen binanın bahçesi ile birlikte harap halde zamana direniyor. Haraç mezat satılıyor diye günlerce sadece yerel basında, sosyal medyada tartışılan ve belediye başkan adaylarının seçim malzemesi olmaktan başka ilgi görmeyen köşk, Kars’taki yüzlerce tarihi bina gibi sahibini aramaya devam ediyor.

Sağlamlığı ve estetik görüntüsüyle yıllara meydan okuyan Ruslar tarafından inşa edilen diğer adıyla Yazıcıların Evi olarak bilinen Ayanlı Köşk, Nobel ödülü sahibi Orhan Pamuk’un ‘Kar’ romanında da Maruf Bey’in evi olarak geçiyor. 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonunda Kars’ın 40 yıl Rus işgalinde kaldığı 1918 yılına kadar yeni imar çalışmaları kapsamında inşa edilen binayı, Kars’taki yetkili ve ilgililer kurtarmazsa; artık Rusların gelip binalarına sahip çıkması beklenecek.

O yıllarda Rusya’nın kuzeyindeki Baltık denizi kıyılarında uyguladıkları mimari anlayışı ile Hollanda’dan getirdikleri mühendislere inşa ettikleri yüzlerce bina ile birlikte inşa edilen köşk, dönemin Belediye Başkanı Naif Alibeyoğlu’nun özverili girişimleri sonucu ÇEKÜL Vakfı öncülüğünde TÜRSAB desteğiyle restore edilerek yok olmaktan kurtulmuştu.

Daha sonra Kars Belediyesine tahsisi edilen Köşk, ÇEKÜL Vakfı, TÜRSAB ve Kafkas Üniversitesi arasında yoğun geçen dayanışma sürecinin ardından imzalan protokole göre kentin kültür turizmine ve eğitimine hizmet vermesi düşünülerek restore edilmişti.

Tarihi ve önemli kültür varlıklarından biri olan binanın bir an önce devlet eliyle kurtarılmasını ve satışının durdurulmasını isteyen mahalle sakinleri ise Kars’ta milyonlarca lira harcanarak yapılan binalara taşınan kurumlardan birine bu binanın tahsis edilerek kurtarılmasını yetkili ve ilgililerden umuyor.