Ermenistan'ın devamlı saldırıları sebebinden Azerbaycan 44 günlük vatan mücadelesi etmek zorunda kaldı ve bu vatan savaşı Türkiye'nin siyasi ve manevi desteğiyle Azerbaycan'ın zaferile sonuçlandı. Ancak bu başarılı sonuç, sadece Azerbaycan ile Türkiye arasındaki ilişkilerin daha da yakınlaşması için değil, aynı zamanda Türkiye'nin Kafkasya ve Orta Asya'da  kazanımları açısından da önemli bir dönüş noktası oldu. Bundan başqa, Azerbaycan Türkiyə Üzerinden Londraya qadar ikinci bir ulaşıma dehlizi kazandı.

Türkiye yetkilileri bütün dünyaya net mesaj vererek Can Azerbaycan bizim kardeşimizdir, dedi. Ama Azerbaycan'ı  kardeşimiz olduğu için değil, haklı olduğu için destekliyoruz ve bu destek sonuna kadar devam edecek, diye duyurdu.

Rusya, Azerbaycan ve Ermenistan arasında 10 Kasım'da imzalanan üçlü bildiriyle çatışmaların sona ermesinin ardından bölgede barış, güvenlik ve iş birliğini tesis etme girişimlerinde büyük imkanlar açıldı. Bunlar aşağıdakilerdir:

-Türkiye, Azerbaycan, Rusya, Gürcistan, Ermenistan ve İran arasında altılı işbirliği formatı bir girişim olarak ortaya çıktı;

- Nahçıvan ile Azerbaycan'ın diğer bölgelerinin karayolu ve demir yolu ile birleşmesinin berpa olması  ve bu gibi diğe faydaların sağlanması.

Öten iki ayda 10 Kasım'da imzalanan anlaşmanın ehemmiyetli bir bölümü  gerçekleştirildi. Ağdam, Laçin ve Kelbecer'in işgalden kurtulması, tutsakların ve rehinelerin serbest bırakılması, savaşta ölenlerin cesetlerinin teslim edilmesi bu bölümü kapsamaktadır.

Cephede utanç verici yenilgisine teslim olan Ermenistan, bu taahhüdünü yerine getirmekle kalmayıp, işgal ettikleri topraklarımızı terk ederken evleri, ormanları yaktı ve doğaya amansızca vahşilik etti.

Bahsettiğimiz gibi 10 Kasım'da imzalanan anlaşma tüm bölgeye barış, istikrar, kalkınma ve huzurlu bir yaşam vaat ediyor. Ermeni tarafı durumdan doğru sonuçları çıkarırsa durum böyle olacaktır. Ancak düşman yine de iddialarından vazgeçmeyecek gibi görünüyor.

Gerçeklere bakalım:

- Ermenistan Dışişleri Bakanı Ayvazyan, Dağlık Karabağ'a kanunsuz giderek oradaki sözde yöneticilerle görüşmeler gerçekleştirdi;

- Azerbaycan askerleri bölgede kaçak olarak kalan Ermeni militanlar tarafından saldırıya uğradı. Saldırganlar rehin alındı.

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev konu hakkında böyle yorum yaptı: “Ermenistan Dışişleri Bakanı Hankendi'ye gitti. Orada ne işin var? Galiba savaşı unuttular. Demir yumruğun yerinde olduğunu unutmasınlar. Bu ziyaretler durdurulmalıdır. Bu tür kışkırtıcı adımlar atılırsa Ermenistan'ın bundan daha çok pişman olacağı konusunda uyarıyoruz. Şimdi ilişkileri normalleştirmek için adımlar atılıyor”.

Şimdi gerçek duruma bakalım. Ermenistan'ın pozisyonu ne olursa olsun Türkiye ile Azerbaycan arasında Nahçıvan Doğalgaz Boru Hattı konusunda bir anlaşma var ve Bakü-Tiflis-Kars demiryolunun Nahçıvan'a bağlanması kararı alındı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e göre Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan, Azerbaycan-Rusya-İran ve Türkiye-Rusya-İran formatında işbirliği var.

Şimdi bölgede barış için belirleyici faktör, Ermenistan'ın durumdan bir ders almasıdır. Ermenistan toprak iddialarından ve sözde "soykırım" suçlamalarından vazgeçmeli ve Türkiye ve Azerbaycan ile iyi bir komşuluk ve gerçek bir işbirliği yolunu takip etmelidir. Aksi takdirde "demir yumruk" işe yararsa bu sefer darbe ağır olacaktır.