ABD Utah Üniversitesi öğretim üyesi ve KuzeyDoğa Derneği başkanı Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu liderliğindeki uluslararası ekip, Doğu Anadolu’daki doğa koruma ve yaban hayatı araştırma çalışmalarında Haziran ayında yeni bir dünya rekoru kırdı ve birçok ilki gerçekleştirdi.  Doç. Dr. Şekercioğlu, doğa korumada Türkiye’yi dünya gündemine taşıdığı için İngiltere Prensesi Anne tarafından verilen Whitley Gold Ödülünü dünyada iki kere alan tek kişi olarak 2013 yılında son 20 yılın en başarılı doğa korumacısı seçilmişti. Bu başarının üzerine çalışmaları için Whitley Vakfı’ndan gelen yeni destekle, National Geographic Kâşifi Şekercioğlu’nun ekibi Türkiye’nin yaban hayatını araştırma ve koruma konusundaki çabalarını daha da arttırdı.

Ama ne yazık ki en az 258 kuş türüyle (Türkiye kuş türlerinin %55’i) Doğu Anadolu’nun en zengin kuş cenneti olan ve doğabilimde birçok ilke ev sahipliği yapan Iğdır Aras Nehri Kuş Cenneti, Devlet Su İşleri’nin yapmayı planladığı Tuzluca Barajı’yla yok edilme tehditti altında. Şekercioğlu’nun dilekçesi üzerine Orman ve Su İşleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü Haziran 2013’de Aras Nehri Kus Cenneti için “sahaya verilebilecek en uygun statünün ‘Tabiatı Koruma Alanı’ statüsü olduğu kanaatine varılmıştır” kararını vermişti. Şekercioğlu’nun ekibi tarafından dokuz yılda halkalanan 60,000 den fazla kuş ve Türkiye’de ilk kez kullanılan üç ayrı tip cihazla takip edilen düzinelerce kuş, Aras Nehri Kuş Cenneti’nin 3 kıtada düzinelerce ülkeden gelen yüzbinlerce kuş tarafından üreme, konaklama, kışlama, dinlenme ve beslenme yeri olduğunu ispatladı. Devam eden www.arasikurtar.org kampanyası, 17,500’den fazla imza topladı. ?ekercioğlu, toplanan imzaları Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Orman ve Su İşleri Bakanı Prof. Dr. Veysel Eroğlu’na verdi.

KUZEYDOĞA DERNEĞI’NİN DÜNYA REKORU

5 gün içerisinde 5 ayrı canlı türüne 7 ayrı tip takip cihazı takıldı

HAZİRAN’DA KUZEYDOĞA DERNEĞİ’NİN DÜNYA İLKLERİ

1-İlk kez doğada yasayan özgür bir kurda National Geographic Crittercam takıldı.

2-İlk kez bir bozayıya gece görüşlü (infrared) National Geographic Crittercam takıldı.

3-Aynı anda yırtıcı memeliler bozayı, vaşak ve kurt ile iki kuş türü küçük akbaba ve büyük kamışçına küresel takip cihazları takıldı.

HAZİRAN’DA KUZEYDOĞA DERNEĞİ’NİN TÜRKİYE İLKLERİ

1-Türkiye’de ilk kez bir vaşak yakalanıp verici takıldı.

2-Türkiye’de ilk kez bir ötücü kuşun göçü başından sonuna kadar takip edildi. Iğdır Aras Nehri Kuş Cenneti’nde üreyen büyük kamışçın kuşlarının kışı Uganda, Kenya ve Tanzanya’da geçirdiği anlaşıldı.

3-Türkiye’de ilk kez 1 gramlık geolocator cihazı kullanıldı. Bu cihazın 2013’de takıldığı 4 büyük kamışçın kuşu, kışladıkları Afrika’dan üremek için Iğdır Aras Nehri Kuş Cenneti’ne geri dondu. Cihazları çıkarılıp, veriler indirildi. 30 gramlık bu kuşların sadece 1 haftada Iğdır’dan Doğu Afrika’ya gittiği ve zorlu Sahara Çölü’nü de geçtiği öğrenildi.

4-Türkiye’de ilk kez bir canlıya (büyük kamışçın) 1 gramlık GPS cihazı takıldı. Geçen sene çıkan bu cihaz, test etmesi için Şekercioğlu’na verildi ve dünyada ikinci kez kullanıldı.

5-Türkiye’de ilk kez bir canlıya (bozayı) gece görüşlü (infrared) National Geographic Crittercam takıldı.

6-Türkiye’de ilk kez bir kurda National Geographic Crittercam takıldı.

7-Avrupa’nin en büyük 3 yırtıcı memeli turunun hepsine ayni haftada verici takıldı (bozayı, vaşak ve kurt).

8-Orman ve Su İşleri Bakanlığı DKMP GM’nün test etmesi için Şekercioğlu’na verdiği ilk Türk üretimi güneş panelli GPS-GSM cihazı küçük akbabaya takıldı ve başarıyla çalıştı.

Canlı türleri ve takip cihazları söyle:

A.-Bozayı (Ursus arctos)

1-Uydu vericili GPS tasma. GPS noktalarını Fransız Argos uydusu aracılığıyla yoluyor.

2-National Geographic CrittercamTM (radyo vericili tasma)

B.-Kurt (Canis lupus)

2-National Geographic CrittercamTM (radyo vericili tasma)

3-GSM/GPS tasma. GPS noktalarını alıp GSM (cep şebekesi) ile verileri mesaj olarak atıyor.

C.-Vaşak (Lynx lynx)

3-GSM/GPS tasma. GPS noktalarını alıp GSM (cep şebekesi) ile verileri mesaj olarak atıyor.

D.-Küçük akbaba (Neophron percnopterus).

Ekip şimdiye kadar Türkiye’de 10, Etiyopya’da 2 küçük akbabaya bir düzine verici taktı.

4-İlk Türk ürettiğimi güneş panelli GPS-GSM cihazı. Orman ve Su İşleri Bakanlığı DKMP GM test etmesi için Şekercioğlu’na 2 tane verdi. Bu yüksek teknoloji cihazlar normalde ABD’ de üretiliyor ama artık Türkiye’de de üretimine başlandı. Güneşle şarj oluyor, GPS noktalarını alıp GSM (cep şebekesi) ile verileri mesaj olarak atıyor. Testi başarılı oldu. Takalı 2 hafta oldu, başarıyla GPS noktalarını yolluyor.

5-Güneş pilli uydu vericisi. GPS noktalarını Fransız Argos uydusu aracılığıyla yoluyor.

E.-Büyük kamışçın (Acrocephalus arundinaceus).

34 kuşa geolocator, 10 kuşa da 1 gramlık GPS cihazı takıldı.

6- 1 gramlık geolocator. Şekercioğlu’nun ekibi 2013 yılında Türkiye’de ilk kez kullandı. Takılan kuşların seneye tekrar yakalanıp verilerin indirilmesi gerekli. Gecen sene 30 taneye takıldı, 4’ü Aras Nehri Kuş Cenneti’nde bu sene tekrar yakalandı, verileri indirildi. Bu sene  geri gelen kuşların geolocatorlar verileri, Uganda, Kenya ve Tanzanya’da kışladıklarını gösterdi.

7-1 gramlık GPS cihazı. Şekercioğlu’nun ekibi Türkiye’de ilk kez kullandı. Takılan kuşların seneye tekrar yakalanıp verilerin indirilmesi lazım. Bu cihaz geçen sene çıktı ve şirket Şekercioğlu’ndan test etmesini rica etti. Pilot projesinden sonra dünyada ilk kez Türkiye’de kullanıldı. Ekip büyük kamışçın kuşlarına 10 tane taktı.

Şekercioğlu’nun ekibi ve KuzeyDoga Derneği son 3 yılda 27 bozayı, 13 kurt ve 1 vaşak yakalayıp, toplam 32 verici ve 7 Crittercam taktı. ?ekercioğlu:

“Şimdiye kadar bir kurt en fazla bir yılda 5400 km2 alan dolaştı, ayı ise 1160 km2. Kurdun alanı, 230 km2  Sarıkamış milli parkının yaklaşık 25 misli. Ayının alanı ise 5 misli. Bu da alanın ne kadar yetersiz kaldığını ve bu büyük yırtıcı hayvanların Türkiye’nin ilk yaban hayatı koridoruna duyduğu ihtiyacı gösteriyor. Koridor, 285 km2 alanıyla Sarıkamış milli parkından daha büyük bir alanı koruyacak ve ağaçlandıracak. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, 4.5 milyon ağaç dikerek orman parçalarını 162 km uzunluğunda bir şerit olarak birbirlerine ve Karadeniz ile Kafkasların büyük ormanlarına bağlanacak. 2008’de önerdik bakanlığa. Bakan Veysel Eroğlu 2011’de kabul etti, 2012’de duyurdu ve 2013’de ihaleye verdi.” dedi.