18 Eylül 2010 tarihinde başlayan ve İngiliz halkalama uzmanları John Crix, Janet Derricott, Alice Risely, Hollandalı gönüllümüz Daphne Ram ile KuzeyDoğa Derneği çalışanları ve Boğaziçi Üniversitesi, Gazi Üniversitesi, Hacettepe Üniversitesi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Kafkas Üniversitesi, Niğde Üniversitesi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nden gelen öğrencilerin gönüllü olarak destek verdiği çalışmalar sonucu toplamda 56 farklı türden 1209 kuş Türkiye halkalarıyla halkalandı.

Çalışmalar sonucu en çok halkalanan türler sırasıyla tarla çintesi - Miliaria calandra, kır kırlangıcı - Hirunda rustica, kum kırlangıcı - Riparia riparia olurken, yeşilbaş - Anas platyrhynchos, sarıgagalı ketenkuşu - Carduelis flavirostris, kaya kirazkuşu - Emberiza cia, Sarı kirazkuşu - Emberiza citronella, bıyıklı baştankara - Panurus biarmicus, ağaç serçesi - Passer montanus, pembe göğüslü ötleğen - Sylvia mystacea ve bataklık düdükçünü - Tringa stagnatillis alanda ilk kez yakalanan ve halkalanan türler oldu.

Ördek türlerinin yakalanması açısından çok verimli geçen bu halkalama döneminde toplamda 5 farklı türden 21 ördek Türkiye halkalarıyla halkalandı. Kılkuyruk - Anas acut, kaşıkgaga - Anas clypeata, çamurcun - Anas crecca, yeşilbaş - Anas platyrhynchos ve boz ördek - Anas strepera halkalanan ördekler oldu.

Halkalama çalışması boyunca genel olarak mevsim normallerinde seyreden hava koşullarının, ekim ayının ortalarında aniden soğuması Türkiye’nin kuzeyinden gelen ve kışı Türkiye’de geçiren göçmen kuşların normalden daha erken bir tarihte bölgeye gelmelerine neden oldu. Yine sert geçen bu havalar ülkemizde çok nadir görülen büyük örümcek kuşunun - Lanius excubitor Kuyucuk Gölü’ne kadar gelmesine neden oldu.

Bunların dışında, halkalama çalışmaları boyunca Kuyucuk Gölü’nde yapılan kuş izleme çalışmaları sonucu aralarında nesli tehlike altında olan, dikkuyruk ördek - Oxyura leucocephala, pasbaş patka - Aythya nyroca ve küçük akbaba’nın - Neophron percnopterus da bulunduğu 118 farklı türden kuş tespit edildi. Çalışmalar boyunca alandaki kuş sayısı 20 binin altına düşmedi.

Halkalama çalışmaları süresince Kuyucuk Gölü, Türkiye’nin dört bir yanından, İngiltere’den, İtalya’dan, Hollanda’dan, Fransa’dan, Kanada’dan ve Hindistan’dan birçok gönüllü ve ziyaretçiye ev sahipliği yaptı.

2 Ekim 2010 Dünya Kuş Gözlem Günü etkinlikleri kapsamında Kafkas Üniversitesi’nden gelen 20 öğrenciye ve merkezi İstanbul’da bulunan Simbiyosis Derneği gönüllü hekimlerine alanla ilgili bilgi verilerek kuş gözlemciliği eğitimi verildi.

Yine, Kars’ın Akyaka ve Arpaçay ilçelerinden gelen doğaseverlere alanın kuşlar açısından önemi anlatılarak göldeki kuşlar teleskopla izletildi. Bunların dışında İçişleri bakanlığından yetkililer ve Avrupa Birliği Proje Değerlendirme komitesinden bir ekip de Kuyucuk Gölü’nü ziyaret eden diğer misafirler arasındaydı.

KuzeyDoğa Derneği Bilim Koordinatörü Önder Cırık, “2010 sonbahar halkalama dönemi boyunca bizlerden desteklerini esirgemeyen başta Kars Valiliği ve Doğa Koruma ve Milli Parklar Şubesi olmak üzere, Kafkas Üniversitesi’ne, Kuyucuk Köyü halkına ve tüm gönüllülerimize teşekkür ederiz. Kuyucuk gölünde kuş halkalama çalışmaları KuzeyDoğa Derneği tarafından yürütülmektedir. KuzeyDoğa Derneği ve çalışmalarıyla ilgili ayrıntılı bilgiye www.kuzeydoga.org adresinden ulaşabilirsiniz.”

KUŞ HALKALAMA NEDİR?

Kuş Halkalama, kuşların uzman kişiler tarafından özel tekniklerle yakalanarak tanımlanması, gerekli ölçümlerinin yapılması ve bacaklarına üzerlerinde numara ve adres yazılı halkaların takılarak tekrar doğaya salınmasını kapsayan bilimsel çalışmalardır. Kuş halkalama çalışmaları sayesinde, özellikle göçmen kuşların popülasyon dinamikleri ve göç stratejileriyle ilgili her türlü bilgi anlaşılarak kuşların dünyadaki hangi alanları kullandıkları tespit edilmektedir. Bu bilgiler bu alanların korunmasında öncelikli olarak kullanılmaktadır. Yine kuş halkalama çalışmaları ve halkalama istasyonları bu alanla ilgili birçok genç bilim insanının bilgi ve yeteneklerinin geliştirmeleri için büyük fırsatlar sunmakta ve alanın tanınmasını sağlayarak doğa turizmi potansiyelini arttırmaktadır.