Ulusal, bölgesel veya İl bazlı hazırlanmış tarım ya da kalkınma planlarında büyükbaş hayvancılığa yönelik olarak geliştirilmiş olan stratejiler, hedefler ve amaçlar SERKA tarafından ele alındı

Bu kapsamda başta Doğu Anadolu Projesi (DAP) Ana Planı olmak üzere, TRA Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi ve TRB Orta Doğu Anadolu Bölgesi Tarım Master Planları, İl Tarım Master Planları, Tarım ve Köy İşleri Bakanlığı’nın hazırlamış olduğu Tarım Master Planı ile Bölgedeki üç Kalkınma Ajansının Bölge Planları incelendi. Planlarda genel olarak sektörel bazda somut hedeflerin tanımlanmamış olduğu gözlemlendi.

DAP (DOĞU ANADOLU PROJESİ) ANA PLANI:

Plan dâhilinde “sınırlayıcı faktörler” ve “mekânsal boyut da” göz önüne alınarak üç dönem için (2001-2005, 2006-2010, 2011-2020) uygulanacak stratejiler belirlendi, ayrıca bölge kapsamında uygulanması için projeler önerildi.

DAP ANA PLANI’NDA BÜYÜKBAŞ HAYVANCILIKTA BÖLGE İÇİN ÖNERİLEN PROJELER:

-Suni tohumlama ve aşılama hizmetlerinin özelleştirilmesi projesi

-Damızlık hayvan ıslahı ve sperma üretim merkezleri kurulması 

-Süt sığırcılığını geliştirme projesi

-Besi sığırcılığını geliştirme projesi

 BÖLGE VE İL TARIM MASTER PLANLARI:

TRA Kuzey Doğu Anadolu Bölgesi ve TRB Ortadoğu Anadolu Bölgesi Tarım Master Planları: Planlarda TRA ve TRB Bölgelerinde tarımın geliştirilmesi ve iyileştirilmesi için belirlenen hedefler ve uygulamalar benzer başlıklar şeklinde olmak üzere “Amaç ve Stratejilerin Oluşturulması” ve “Bölge Program ve Proje Alanlarının Belirlenmesi” bölümlerinde ele alındı. İlk bölümlerde amaçlar ve kalkınma stratejileri belirlenmiş, ikinci bölümlerde ise bölgelerde devam eden projeler ele alınmış ve hem bölge düzeyinde hem de master plan düzeyinde program alanları belirlendi. Bu planlarda GZFT analizi kapsamında her bir amaç için farklı stratejiler, güçlü, zayıf yönler, tehditler ve fırsatlar belirlendi. Planların 7. bölümlerini oluşturan program ve proje alanlarının belirlenmesi kısımlarında, ilgili bölgelerde hali hazırda yürütülmekte olan projeler hakkında bilgi verilmiş ve yeni proje önerileri sunuldu.

Bu kapsamda her iki master planda da hayvancılık kapsamında ele alınabilecek hedef ve bu hedeflere ulaşmak için gerekli görülen stratejiler şöyle özetlendi:

a)-Maliyeti azaltıcı tedbirler alınması ve tarımsal işletmelerin gelir seviyesinin yükseltilmesi ve rekabet gücünün artırılması,

-Arazi toplulaştırması

-İşletme ölçekleri ve alt yapılarının iyileştirilmesi

-Ürün çeşitlendirilmesi ve AR-GE faaliyetlerinin desteklenmesi

-Dış piyasalarda rekabet üstünlüğü olan ve olabilecek ürünlerin desteklenmesi

-Finansman araçlarının geliştirilmesi (leasing, lisanslı depoculuk gibi)

-Organize tarım bölgelerinin kurulması

-Arazi pazarının geliştirilmesi ile ilgili tedbirler

-Risk yönetimi

 b)-Hayvancılığı ve hayvansal ürünler üretimini geliştirerek yetiştiricilerin gelir seviyesini yükseltmek,

-Et ve süt veriminin artırılması ve maliyetlerinin azaltılması

-Kaliteli ve sağlıklı üretimin geliştirilmesi

-Kanatlı hayvan sektörünün geliştirilmesi

-Su ürünleri yetiştiriciliğinin geliştirilmesi

-Kaliteli bal ve diğer arı ürünleri üretiminin artırılması

-Sürdürülebilirlik ilkesi çerçevesinde kaliteye dayalı üretim artışı ile gıda güvenliği ve gıda güvencesinin sağlanması,

-Islah

-Yem bitkileri üretimi

-Meraların geliştirilmesi

-İşletme ölçeklerinin geliştirilmesi

-Hayvan hastalıkları ile mücadele ve kontrol

-Sağım hijyeni, modern sağım teknikleri ve soğuk zincirin sağlanması

-Sözleşmeli üretimin geliştirilmesi

c)-Tarım-sanayi entegrasyonunun sağlanması,

-Pazar bilgi sisteminin kurulması

-Ürün borsalarının geliştirilmesi

-Lisanslı depoculuk ve varant sisteminin düzenlenmesi

-Üretici birliklerinin kurulması ve geliştirilmesi

-Tarım Satış Kooperatifleri Birliklerinin özerkleştirilmesi

-Sözleşmeli üretim sisteminin yaygınlaştırılması

-Üreticilerin bireysel ve birlikte oluşturacakları dikey entegrasyon projelerine teknik ve finansal destek sağlanması

 d)-Kırsal kesimin ekonomik yönden güçlendirilmesi ve hayat standartlarının yükseltilmesi,

-Katılımcı bir yaklaşımla tarım dışı gelir getirici faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve                 desteklenmesi

-Çevresel etkilere maruz kalan tarım alanlarının korunması

-Kırsal alanlarda kadın ve gençlerin ekonomik yaşamdaki etkinliklerinin artırılması

-Kırsal alanda kamu hizmetlerinin etkinliğinin arttırılabilmesi için kamu çalışanları için cazip şartların oluşturulması

-Çiftçi eğitiminde özel yayım uygulamalarının geliştirilmesi

-Tarım ve kırsal kalkınma amaçlı sivil toplum kuruluşlarının teknik kapasitelerinin güçlendirilmesi

-Kırsal kalkınmaya dönük öncelikli kalkınma amaçları belirlenirken, kırsal göçün önlenmesi, kırsal işsizliğin önlenmesi, kırsal turizmin geliştirilmesi, tarım topraklarının muhafazası

e)-Üretici örgütlerinin desteklenmesi ve geliştirilmesi,

-Üreticilerin teknik hizmet alabilecekleri ve ortaklaşa pazarlama yapabilecekleri örgütlenme yapısına kavuşmalarının desteklenmesi

-Üreticilerin bir araya gelerek pazara entegrasyonunu sağlayacak destekler

-Üreticilerin birlikte yapacakları tarımsal üretim faaliyetlerinin desteklenmesi

-Sulama birlikleri ve kooperatiflerinin desteklenmesi

-Üretici örgütlerinin özerkleştirilmesi ve yönetim yapılarının güçlendirilmesi ve ilgili yasal düzenlemelerin sonuçlandırılması

-Üretici örgütlerinin geliştirilmesi için mali ve teknik destek sağlanması

-Üretici Birlikleri Kanununun çıkarılması önemli bir adım olmakla beraber destekleme ödemelerinin birlikler üzerinden yapılması ve Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerinin desteklenmesi gibi birliklerin de desteklenmesi.