Kars’ın yerel potansiyelini ve kaynaklara dayalı olarak kırsal ekonominin rekabet gücünün yükseltilmesini hedefleyen TKDK, AB ve uluslar arası kuruluşlardan sağlanan kaynakların ülkemizde kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetlerde kullanılmasını sağlıyor.

Avrupa Birliği, aday ülkelerin katılım öncesinde topluluğa uyumuna yönelik çalışmalarının desteklenmesi için, bazı mali yardım programları uygulamaktadır. Bu çerçevede, 2007-2013 döneminde aday ülkelere katılım öncesinde sağlanacak mali yardımlara ilişkin Katılım Öncesi Yardım Aracı (IPA) Konsey Tüzüğü, AB tarafından 17 Temmuz 2006'da kabul edilmiş ve 1 Ocak 2007 de yürürlüğe girmiştir.

            Avrupa Birliği 2007-2013 döneminde aday ve potansiyel aday ülkelere sağlanacak tüm katılım öncesi mali yardımları Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) olarak adlandırılan tek bir program çerçevesinde toplamıştır. Bu program çerçevesinde, Türkiye'ye sunulacak AB mali yardımlar, AB üyesi ülkelerde uygulanan yaklaşıma uygun olarak kullandırılacaktır.

            IPA' nın temel amacı, aday ülkeleri üyelik sonrası Yapısal ve Uyum Fonlarının programlaması, yönetim ve uygulamasına hazırlamaktır.

            Avrupa Birliğine Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı (IPA) kapsamında sağlanacak yardımlar aşağıdaki beş bileşen altında kullandırılacaktır:

            1.Geçiş Dönemi Yardımı ve Kurumsal Yapılanma

            2.Bölgesel ve Sınır Ötesi İşbirliği

            3.Bölgesel Kalkınma

            4.İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi

            5.Kırsal Kalkınma        

            IPA'nın beşinci bileşeni Kırsal Kalkınma kapsamında, tarım sektörü ve kırsal alanların sürdürülebilir adaptasyonuna katkı sağlamak ve aday ülkelere sağlanan kırsal kalkınma desteklerinden yararlanmak amacıyla Katılım Öncesi Mali Yardım Aracı Kırsal Kalkınma Programı (IPARD) hazırlanmış ve Avrupa Komisyonu tarafından onaylanmıştır.

            IPARD programı hazırlığı ile birlikte yürütülen çalışmalar sonucunda, IPA'nın 5. Bileşeni kapsamında 04.05.2007 tarih ve 5648 sayılı kanun ile Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu kurulmuştur. Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığının ilgili kuruluşudur.

            AB Komisyonu tarafından kabul edilen IPARD programı 42 ilde uygulanacaktır. İlk faz için 20 öncelikli il belirlenmiştir. İllerin ve sektörlerin belirlenmesinde illerin GSYİH'dan aldıkları pay, iller arası net göç hızı, desteklenecek sektörlerdeki potansiyelleri dikkate alınmıştır.

            IPARD programının uygulanacağı iller;

            İlk aşamada, Amasya, Afyonkarahisar, Balıkesir, Çorum, Diyarbakır, Erzurum, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Kars, Konya, Malatya, Ordu, Samsun, Sivas, Şanlıurfa, Tokat, Trabzon, Van ve Yozgat;

            İkinci aşamada ise Ağrı, Aksaray, Ankara, Ardahan, Aydın, Burdur, Bursa, Çanakkale, Çankırı, Denizli, Elazığ, Erzincan, Giresun, Karaman, Kastamonu, Kütahya, Manisa, Mardin, Mersin, Muş, Nevşehir ve Uşak.

            Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu Ankara da Merkez teşkilatı ve halihazırda 20 ilde kurulu olan Taşra teşkilatlarından (İl koordinatörlükleri) oluşmaktadır.

            Kurumun Amacı;

            Avrupa Birliği ve uluslararası kuruluşlardan sağlanan kaynakları kapsayacak şekilde, kırsal kalkınma programlarının uygulanmasına yönelik faaliyetleri gerçekleştirmek,

            İllerin göç vermesinin önüne geçmek ve ekonomik gelişimlerine katkıda bulunmak,

            Kırsal nüfusumuzun refah seviyesini yükseltmek,

            Tarım sektörünü topluluk standartlarına ulaştırmak ve

            Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne uyum sürecine katkı sağlamaktır.

            IPARD Programı kapsamında Tarım ve Kırsal Kalkınmayı Destekleme Kurumu ile;

            Tarım ve gıda sektörünün sürdürülebilir          modernizasyonu,

            AB Müktesebatına bağlı olarak gıda güvenliği, veterinerlik, bitki sağlığı, çevre standartlarının           iyileştirilmesi ve

            IPARD programı kapsamında kırsal alanların sürdürülebilir kalkınmasını teşvik etmek amacıyla ülkemize, toplam 1 Milyar 165 Milyon Avro destek sağlanacak, bu rakama Türkiye Cumhuriyeti'nin ve faydalanıcının katkısı da ilave edildiğinde 7 yılda kırsal alanda yaklaşık 2,5 Milyar Avroluk bir yatırım gerçekleştirilecektir.

            AKREDİTASYON SÜRECİ

            1-Kurum Kırsal kalkınma için ayrılan fonların kullanımına akreditasyon sürecinden sonra başlayacaktır.

            2-Bu süreç öncelikle Hazine Müsteşarlığı tarafından ulusal akreditasyon ve sonunda AB tarafından AB Akreditasyonu ve yetki devrinden oluşmaktadır.

            3- Akreditasyon sürecinde TKDK prosedürleri fiziksel şartları, personelin eğitim durumu ve işleyişi incelenmektedir.

            4- IPA kapsamında Ulusal Yetkilendirme Görevlisi olarak belirlenen Hazine Müşteşarlığı(NAO) tarafından  Mayıs ve Haziran ayında yapılan denetimler sonucu Kurumun akreditasyon  sürecinin ilk aşaması olan ULUSAL AKREDİTASYON başarı ile sonuçlandırılmış ve 21 Temmuz 2010 tarihinde resmi olarak tamamlanmıştır.

            5- Yetki devrinin alınmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir.

            TKDK KARS İL KOORDİNATÖRLÜĞÜ

            Kars İl Koordinatörlüğünde İl Koordinatörüne bağlı 4 birim bulunmaktadır. Bu birimler ;

            1) Proje başvuru yönetimi birimi: 6 Uzman

            2) Yerinde kontrol ve izleme birimi: 12 Uzman

            3) Ödeme talep işlemleri birimi: 5 Uzman

            4) Destek hizmetleri birimi: 2 Uzman ve 5 Destek personeli

            Şeklinde Olmak üzere Kars İl Koordinatörlüğü'nde toplam 31 Personel çalışmaktadır.

            Kars İl Koordinatörlüğü'nde İl Koordinatörü Mustafa BOZKURT Ziraat Yüksek Mühendisi olup, 2 Veteriner Hekim, 4 Ziraat Mühendisi, 5 Gıda Mühendisi, 2 İnşaat Mühendisi,2 Makine Mühendisi, 1 Endüstri Mühendisi, 1 Uluslar Arası İlişkiler mezunu, 5 İşletme mezunu, 1 İktisat mezunu, 1 Kamu Yönetimi mezunu ve 1 Sosyolog uzman olarak görev yapmaktadır.

            Birimlerin görevleri aşağıda kısaca açıklanmıştır;

            1) Proje başvuru yönetimi biriminin görevleri:

            a) Proje başvuru kaydını yapmak, başvuru paketindeki dokümanların ve içeriklerinin eksiksiz olup olmadığını kontrol etmek,

            b) Başvuru paketini almak,

            c) Başvuru sahipleri tarafından tamamlanmış olan belge ve bilgileri kontrol etmek,

            ç) Başvuru sahiplerinin, başvuru kriterlerine uygun olup olmadığını kontrol etmek,

            2) Yerinde kontrol ve izleme biriminin görevleri:

            a) Sözleşme ve ödeme öncesi ile uygulama sonrası yerinde kontrolleri yapmak,

            b) Yerinde kontrol planı ve kontrol listesi hazırlamak ve bunlara uygun olarak yerinde kontrolleri yapmak,

            c) Projelere ilişkin izleme planı hazırlamak ve projeleri izlemek,

            ç) Proje uygulamalarının izlenmesini sağlamak amacıyla veri toplamak,

            3) Ödeme talep işlemleri biriminin görevleri:

            a) Ödeme talep paketinde yer alan dokümanların ve içeriklerinin eksiksiz olup olmadığını kontrol etmek,

            b) Doküman kontrolü yapılan ödeme talep paketinin yerinde kontrolünün yapılması için yerinde kontrol ve izleme birimine bilgi vermek,

            c) Yararlanıcılar için ödeme talep paketinin kabulüne dair tebligat hazırlamak ve göndermek,

            ç) Faturalara ait listeyi hazırlayarak ödenecek veya reddedilecek miktara ilişkin teklifi Kurumun Tahakkuk Koordinatörlüğüne sunmak,

            d) Merkezde yapılacak örnek seçimine ilişkin haftalık olarak işlenen ödeme talep paketleri listesini Kurum merkezine göndermek,

            4) Destek hizmetleri biriminin görevleri;

            a) Programı tanıtmak ve proje başvuru çağrısı yayımlamak,

            b) Kamu kurum ve kuruluşları, başvuru sahipleri ve diğer ilgililerle iletişimi sağlamak,

            c) Bilgi işlem faaliyetlerini Kurumun öngördüğü şekilde ve uluslararası standartlarda yürütmek

            KARS İLİNDE UYGULANAN TEDBİRLER (Yatırım Alanları)

            IPARD kapsamında, köyden kente göçü önleyecek, insanların yerinde geçinmesini sağlayacak projeler desteklenecektir. Desteklemeler,  AB standartlarında kurulacak işletmelere yapılacaktır.  AB'nin hibelerinin kullanımında, projelere göre yüzde 50-65 arasında hibe desteği verilecektir. Kalan bölüm ise öz kaynak olarak faydalanıcı tarafından karşılanacaktır. Kırsal kesimde kadınlar, 40 yaşın altında olanlar ve dağlık alanda oturanlar, bu desteklerden faydalanma açısından daha avantajlı konumda olacaktır.

            İller bazında farklı yatırım alanları desteklenecektir. Süt üreten işletmelere yatırım, et üreten işletmelere yatırım, süt ve et ürünlerin işlenmesi-pazarlanmasına yönelik yatırımlar, meyve sebze ve su ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasına yönelik yatırımlar, üretici guruplarının kurulması, çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi, yerel ürünler ve mikro işletmelerin geliştirilmesi, kırsal turizme yönelik projeler destek kapsamında olacaktır.

            IPARD Programının birinci aşamasında yer alan toplam on bir yatırım alanından sekiz tanesi Kars'ta uygulanacaktır bunlar;

            Tedbir Adı / Sektör / Alt Tedbir

            Tarımsal işletmelerin yeniden yapılandırılması ve topluluk standartlarına ulaştırılmasına yönelik yatırımlar

            1. Süt  üreten tarımsal işletmeler

            2. Et üreten tarımsal işletmeler (Kırmızı et)

            Üretici gruplarının kurulmasına destek

            -

            Tarım ve balıkçılık ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasının yeniden yapılandırılmasına ve topluluk standartlarına ulaştırılmasına yönelik yatırımlar

            1.Süt ve süt ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması

            2.Et ve et ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanması (Kırmızı et)

            Kırsal ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi

            1.Çiftlik faaliyetlerinin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi

            2.Yerel ürünler ve mikro işletmelerin           geliştirilmesi

            3.Kırsal turizm

            2011 yılından itibaren tarımsal çevrenin korunması ve yerel kırsal kalkınma stratejilerinin geliştirilmesi de programa dahil edilecektir.

            TARIMSAL İŞLETMELERİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI VE TOPLULUK STANDARTLARINA ULAŞTIRILMASINA YÖNELİK YATIRIMLAR

            Kimler Başvurabilir?

            Bu tedbirin faydalanıcıları, kamu tüzel kişilikleri hariç, ulusal kanunlarca tanınmış özel ve tüzel  kişilerdir.

            Faydalanıcılar;

            Ulusal Çiftçi Kayıt, Hayvan Kayıt ve Ulusal Vergi Sistemlerine kayıtlı tarımsal işletmelerdir,

            Sözleşme imzalandığında 66 yaşından gün almamış olmalıdır,

            Tarım ya da ilgili bir uzmanlık dalında yetenek ve yeterliliğini kanıtlamalıdır.

            Tüzel kişiliklerde, üst yönetici kademesinden en az bir daimi çalışanı; tarım ya da ilgili bir uzmanlık dalında mesleki yetenek ve yeterliliğini kanıtlamalıdır.

Yardım Oranı

            Destek kararı alındığında 40 yaşın altında olan genç çiftçiler tarafından işletilen tarımsal işletmelere yatırımlar için %55,

            Dağlık alanlardaki tarımsal işletmelere yatırımlar için %60,

            Destek kararı alındığında 40 yaşın altında olan genç çiftçiler tarafından işletilen dağlık alanlardaki tarım işletmelerine  yatırımlar için %65.

            SÜT ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELER

            İşletme kırsal alanda yer almalıdır,

            En az 10, en fazla 100 baş süt ineğine sahip olmalıdır,

            En az 50, en fazla 300 baş süt veren koyuna ve/veya keçiye sahip olmalıdır,

            7-9 baş süt ineğine sahip olanlar, yatırımın sonunda en az 10 baş süt ineğine sahip olacağını taahhüt etmelidir,

            50 baştan fazla ineğe veya 150 baştan fazla koyun ve/veya keçiye sahipse, proje sonunda gübreyi AB standartlarına göre depolayacağını taahhüt etmelidir

            Yatırım Miktarı

            En az:………. 15.000 Euro

            En fazla: ….. 1.000.000 Euro

            Uygun Yatırımlar

            Açık veya yarı açık ahırların inşası / genişletilmesi / modernizasyonu veya mevcut kapalı ahırların modernizasyonu,

            Süt sağım ve depolama odaları, depo binaları, makine garajları ile sınırlı olmak kaydıyla tarımsal binaların inşası veya yenilenmesi,

            Silaj makinesi ve ekipmanı, çiftlikte hayvan yemi hazırlama, muamele etme, dağıtma ve depolama sistemleri,

            Sağım odası tesisatı, süt soğutma ve depolama ekipmanları ile çiftlik içi süt nakil ekipmanları,

            Gübre muamele, işleme ve depolamaya  yönelik yatırımlar,

            Hayvanlara  yönelik ekipman ve tesisler,

            Sulama sistemleri ve biyogaz tesisleri    

            ET ÜRETEN TARIMSAL İŞLETMELER

            İşletme;kırsal alanda yer almalıdır,

            En az 30, en fazla  250 baş sığıra sahip olmalıdır, En az 100, en fazla 300 baş koyun veya keçiye sahip olmalıdır,

            50 baştan fazla sığır veya 150 baştan fazla koyun ve/veya keçiye sahipse, proje sonunda gübreyi AB standartlarına göre depolayacağını taahhüt etmelidir.

            Yatırım Miktarı

            En az:………. 20.000 Euro

            En fazla: ….. 1.000.000 Euro

            Uygun Yatırımlar

            Açık veya yarı açık ahırlara öncelik verilmesi kaydıyla, hayvan barınaklarının inşası, genişletilmesi veya modernizasyonu,

            Depo binaları ve makine garajlarının inşası veya yenilenmesi,

            Silaj işleme makinesi ve ekipmanı, çiftlikte hayvan yemi hazırlama, muamele etme, dağıtma ve depolama sistemleri,

            Gübre yönetimi, işleme ve depolamaya yönelik yatırımlar,

            Hayvanlara yönelik ekipman ve tesisler,

            AB hayvan refahı standartlarına uygun nakliye ekipmanları,

            Sulama sistemleri,

            Sadece mera yönetimine yönelik çit ve kapılar,

            Biyogaz tesisleri

            ÜRETİCİ GRUPLARININ KURULMASINA DESTEK

            Kimler Başvurabilir?

            Meyve sebze sektörü için 552/1995 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname kapsamında tanımlanan ve ziraat odalarına kayıtlı üreticilerce kurulan en az 50 ortaklı üretici birlikleri (kooperatifler dahil).

            IPARD Programı'nda kabul edilen sektörlerde faaliyet gösteren 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu'na göre kurulan Tarımsal Üretici Birlikleri.

            25 Şubat 2008 tarihinden önce kurulmuş üretici grupları ile mesleki ya da meslekler arası örgütler bu destekten yararlanamaz.

            Sektörler : Çiçekçilik,Tıbbi Bitkiler,Süt,Kırmızı Et, Bal, Mantar Dahil Sebze, Kanatlı Hayvan Balıkçılık, Yumurtacılık

            Destek Miktarı

            Destek miktarı, üretici grubunun TKDK ile sözleşme imzaladığı tarihi müteakiben ilk 5 yıl için yıllık taksitler halinde sabit oranlı olarak ödenir. Yıllık ciro ve yıllara göre sağlanacak destek miktarları dahilinde üretici grubunun kuruluş ve idari masraflarının tamamı uygun harcama sayılacaktır.

            TARIM VE BALIKÇILIK ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASININ YENİDEN YAPILANDIRILMASINA VE TOPLULUK STANDARTLARINA ULAŞTIRILMASINA YÖNELİK YATIRIMLAR

            Kimler Başvurabilir?

            Bu tedbirin faydalanıcıları, kamu tüzel kişilikleri hariç, ulusal kanunlarca tanınmış özel ve tüzel  kişilerdir.

            Faydalanıcılar;

            Ulusal Vergi Sistemine kayıtlı tarımsal işletmelerdir,

            Sözleşme imzalandığında 66 yaşından gün almamış olmalıdır,

            AB ihracat numarasına sahip olmamalıdır.

            5179 sayılı Gıda Kanunu ve/veya 5393 sayılı Belediye Kanunu'nda belirtilen üretim ve kayıt                    belgelerine sahip olmalıdır.

            Tarım ya da ilgili bir uzmanlık dalında yetenek ve yeterliliğini kanıtlamalıdır.

            Tüzel kişiliklerde, üst yönetici kademesinden en az bir daimi çalışanı; tarım ya da ilgili bir uzmanlık dalında mesleki yetenek ve yeterliliğini kanıtlamalıdır.

            İşletmede 250'den az kişi istihdam edilmeli ve yıllık ciro veya bilanço 25 milyon TL'yi aşmamalıdır.

            SÜT VE SÜT ÜRÜNLERİNİN İŞLENMESİ VE PAZARLANMASI

            İşletme;

            Günlük en az 10 ton,  en fazla 70 ton kurulu işleme kapasitesine sahip olmalıdır.

            Günlük 10 ton kurulu işleme kapasitesinden az kapasitesi olan işletmenin, yatırımın sonunda günlük en az 10 ton kurulu işleme kapasitesine sahip olacağını kanıtlaması gerekir.

            İşleme tesisinde günlük 25 tondan fazla kurulu işleme kapasitesine sahip olan işletme,                projenin sonunda işleme tesisinin tamamında, ilgili Topluluk standartlarına ve özellikle  hijyen ve süt kalitesi ile ilgili olan standartlara uyacağını  taahhüt etmelidir.

            Süt toplayan üretici örgütleri;

            Günlük en az 10 ton en fazla 70 ton süt toplama kapasitesine sahip olmalıdır.

            1163 sayılı Kooperatifler Kanunu, 1581 sayılı Tarım Kredi Kooperatifleri Kanunu ya da 5200 sayılı Tarımsal Üretici Birlikleri Kanunu'na göre kurulmuş olmalıdır.

            Bir yıldan daha fazla süre mevcut ve faaliyette olmalıdır.

            Projenin sonunda, süt toplama merkezinin tamamında Topluluk hijyen ve süt kalitesi standartları sağlanmalıdır.

            Yatırım Miktarı

            Süt işleme tesisleri

            En az 50.000 Euro

            En fazla 3.000.000 Euro

            Süt toplayan üretici örgütleri

            En az 25.000 Euro

            En fazla 1.000.000 Euro

            Uygun Yatırımlar