Sivas’ın Kangal ilçesinde nam salan sürülere dadanan kurtlara karşı baş eden tek hayvan olan Kangal köpeğinin, Aşık Şenlik’in de yaşadığı dönemde Hacı İsa adında ki bir ağa tarafından Sivas’ın Kangal ilçesine götürüldüğü ve köpeğin burada çoğalarak Sivas’a mal olduğu iddia edildi.

O zaman ki Rus Çarı Nikola’nın Gürcü koyun sürülerine dadanan kurtlarla tek başına mücadele ettiği için Namı Rusya’ya kadar giden çoban köpeğine madalya gönderdiğini de söyleyen Aşık ….

Köpeğin Arpaçay’dan Kangal’a kadar olan hikayesini anlattı.

Şu anda Sivas’taki Kangal köpeğinin ilk yaşadığı yer, 93 harbi sıralarından Kars’ın Arpaçay ilçesinin Gönülalan Köyüdür. Kurtların yavrularından birisi büyük olur. Bu yavru da yalnız gezer. Bu kurt Gürcü birisinin koyunlarına dadanır ve çoğunu kırar. Gürcü’nün çoban köpekleri bu kurtla başa çıkamaz. Kars’ın Arpaçay ilçesinin eski adı İğnezor yeni adı ise Gönülalan Köyü’ünden Veli Ağa’nın köpeği ise bu kurdu öldürür. Daha sonra da Veli Ağa’nın köpeğinin hünerlerini Rus Çarı Nikalay (Nikola) Gürcü aracılığıyla Veli Ağa’nın köpeğinin hünerini öğrenir. Nikola da bu köpeğe bir madalya gönderir. Bunun üzerine köpeğin namı daha da artar ve bu arada müşterisi de çoğalır. Kimi ağalar bir çift öküz veya tosun teklif eder. Yavrularından isterler. Çıldır’ın Urta şimdiki adı Gölveren köyünde kirvesi ve can dostu olan Hacı İsa’ya bir çift yavru verir. Aynı senelerde Acara’dan gelen Şerif Bey Aşık Şenlik Baba’nın adını, şanını ve sözlerini duymuştur ve Çıldır’a gelir ve Hacı İsa’ya misafir olur. Ve Şenlik’i dinlemeye geldiğini söyler. Bunun üzerine Hacı İsa ise Aşık Şenlik’i kötüler ve “O madrabazın ve lotunun biridir. O milleti güldürür eğlendirir. O’nun şairlik ve ozanlıkla alakası yoktur.’ der. Bu sözleri duyan Şerif Bey’in morali bozulur. Bunun üzerinde mademki moraliniz bozuldu. ‘Aşık Şenlik’i getireyim’ der. Daha sonra da çobanlarından birisine para verir ve ata bindirerek Aşık Şenlik diye bir lotu bulup getirmesini söyler. Çoban ata biner ve Şenlik’ ihanet etmek istemez ve Aşık Şenlik’in kendisini getirir. Bu sırada Aşık Şenlik’i karşısında gören Hacı İsa’nın suratı değişir. Daha sonra da Şenlik Baba orada bir divan, arkasından da bir de tecnis okur. Şenlik okuduğu divanda “A bey Mürvet, a bey insaf ay zalım / Yahşı dosta yalan satmak olur mu? / Şeytan’dan gohumluk, hem de gardaşlık, abur hayayı atmak olur mu? / Şenlik olur aşıklara bir nişan dokundu sineme tığı zehirnişan / Foyan malum oldu, galıfsan peşman doğruyu yalana katmak olur mu?” dedikten sonra Rus Çarı Nikkalay bir yılda dört kişinin katlini vermiş. Bunlardan ikisinin boynu vurulacak diğer ikisi ise sürgüne gölerilecek diye sen niye böyle bir zatı yanlış anlattın diye. Ama ekmeğini yemeseydim boynunu vururdum. Sana 24 saat mühlet veriyorum. Bu memleketi hemen terk et. Bunun üzerine Hacı İsa göçünü yüklediği zaman her değerli eşyasından alır. Ayrıca köpeğin yavrularından da en acarlarını yanına alır ve Sivas’ın Kangal Kazası’na göçer ve oraya yerleşir. Daha sonra da köpekler orada çoğalır ve böylece Sivas’ın Kangal köpekleri olur. Yani şu anda ki Kangal köpeklerinin ilk yaşadığı yer Kars’ın Arpaçay ilçesinin eski adı İğnezor yeni adı Gönülalan Köyünden Hacı İsa’dır. Köpeğin bu köyde Çar Nikola tarafından madalya alması ve nam kazanmasının ardından Kangal’da çoğalmış ve oranın malı olmuştur. Hacı İsa’nın göçünü yüklendiği sırada ise Sona adında bir kadın Susuz’u şu anda harabe olan Akkom köyünden Aşık Ceyhuni’nin 1877 – 78 yani 93 harbi sırasında halkın perişan olduğu dönemini anlatan türküsünü söyler. Çünkü dedelerini mezarını bırakır gider. Bu türküde o zamandan beri bizler ve yöre insanı tarafından söylenegelir. Makamı da ‘At üstü’ dür. Ceyhuni de önce Sivas’a, daha sonra da Tokat’a göç etmiş, 1908 yılında da ölmüştür. Yani o kadın Ceyhuni’nin sözlerini Hacı İsa Sivas’a göç ettiği sırada ona uyarlamıştır. Bu türküyü ise Çıldır yöresinde sadece Şenlik Baba’nın torunu genç yaşta ölen Aşık Nuri, Aşık Ceyhuni’ni adına okumuştur ve 28 dörtlükten oluşur.