KAÜ Rektörü Prof. Dr. Sami Özcan, Doğu Anadolu’da Kültür Turizmi İçin İttifaklar Birleşmiş Milletler Ortak Programı kapsamında, Kars ilinin Somut Olmayan Kültürel Mirasının Haritalandırılması Projesi’nde öncelikle kültür turizminin geliştirilmesi,doğru yönlendirilmesi ve daha sonra yurt genelinde yapılacak olan diğer çalışmalara da model olmasının amaçlandığını belirtti.

Rektör Prof. Dr. Sami Özcan; “Birleşmiş Milletler Ortak Programı kapsamında ulusal ortak Kültür ve Turizm Bakanlığı işbirliği ile yürütülen, “Bin Yıl Kalkınma Hedeflerine Ulaşma Fonu” çerçevesinde, “Doğu Anadolu’da Kültür Turizmi için İttifaklar Projesi”nin sözleşmesi Kültür ve Turizm Bakanlığı, Dışişleri Bakanlığı, UNDP, UNESCO, UNWTO, UNICEF tarafından 13.11.2008 tarihinde imzalanmıştır. Projenin amacı Türkiye’nin somut ve somut olmayan kültürel mirası ile kültür turizminin geliştirilmesi, stratejik olarak yönlendirilmesi, önceliklerin belirlenmesi ve korunması için Kars’ta bir model üretilmesi ve kapasitenin geliştirilmesidir” dedi.

Rektör Özcan; “17 Nisan 2009 tarihinde Program Yönetim Komitesi 1. toplantısında kabul edilen faaliyet planında öngörüldüğü üzere, “Somut Olmayan Kültürel Miras, Korunması ve Tanıtımı Yerel ve Ulusal Envanterlerin Hazırlanması”na yönelik bölgesel çalıştay 23 Haziran 2009 tarihinde Kars’ta gerçekleştirilmiştir. Somut olmayan kültürel miras ulusal envanterinin hazırlanması, Kültür ve Turizm Bakanlığının sorumluluğunda uzun bir dönemi kapsayan dinamik bir süreçtir. Proje uygulama süresinin kısa olduğu dikkate alındığında, Birleşmiş Milletler Ortak Programının somut olmayan kültürel mirasa ilişkin faaliyetlerinin; Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kafkas Üniversitesi ve UNESCO ile birlikte uygulanmasına ve Kars ilinin somut olmayan kültürel miras unsurlarının öncelikle tespiti ve haritalandırılmasına ilişkin çalışmaların yapılmasına karar verilmiştir. Bu bağlamda Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kafkas Üniversitesi ve UNESCO işbirliği ile ilki 2 gün süreli 08-09 Ekim 2009 tarihlerinde diğeri ise 12 Aralık 2009 tarihinde olmak üzere Kars Kafkas Üniversitesi’nde ve Kars Simer Otelde iki ayrı çalıştay yapılmıştır” diye konuştu.

Projeyi başlattıkları 31.10.2009’dan, 01.01.2010 tarihine kadar Kars Merkez’de 12, Akyaka’da 8, Arpaçay’da 9, Digor’da 6, Kağızman’da 6, Sarıkamış’ta 10, Selim’de 17, Susuz’da 9 ve ilçe merkezleri de dahil olmak üzere toplam 80 yerleşim birimine gidilerek derlemeler yapıldığını ifade eden Prof. Dr. Sami Özcan, şunları söyledi:

“Projede Kars ilinin; Sözlü Gelenekleri ve Anlatımları, Gösteri Sanatları, Toplumsal Uygulamaları, Ritüelleri ve Şölenleri, Doğa ve Evrenle İlgili Uygulamaları ve El Sanatları olmak üzere beş başlık altında değerlendirilmiştir. Yapılan çalışmalar sonunda toplam 7054 sayfalık metin, 2750 adet fotoğraf, 259 adet video kaydı alınmıştır. Bu malzemeler Üniversitemizin ve Kültür Bakanlığının arşivlerinde çalışmacıların hizmetine sunulmuştur. Proje kapsamında Kars’ın incelenmeye değer bulunmasının temelinde folklorik malzeme alanında büyük bir zenginliğe sahip olması gelmektedir. Bu bağlamda Kars, bin yıllık bir süreçte Türk tarihi açısından zengin bir kültürel yapıyı bağrında saklama imkanı bulmuştur. Bölgemizin iklim şartları ve coğrafi koşullarının da etkisiyle Kars; kültürel dokusunu koruyabilmiş, zamana karşı meydan okuyarak bu folklorik malzemeyi bağrında saklayabilmiştir.

Üniversitemiz, Birleşmiş Milletler Ortak Programı kapsamında UNESCO ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yürütülmüş bu proje ile halk kültürü ürünlerini belgeleme, yayın ve tanıtım yoluyla kamuoyu ile paylaşma çalışmaları yoluyla somut olmayan kültürel miras, somut örneklere dönüşmüştür.

Sosyal ve toplumsal alandaki gelişmelerin, insan hayatında hemen her şeyi baş döndürücü bir hızla değiştirdiği günümüz dünyasında, somut kültür ürünlerinde olduğu gibi, sözlü aktarıma dayalı kültürel alanda da hızlı bir değişme ve gelişme yaşanmaktadır. Bu bağlamda, yarınlara aktaracağımız kültürel mirasın tespiti ve korunarak yaşatılması konusu, bu alanda faaliyet yürüten kişi ve kurumların ortak çalışma mecburiyetini beraberinde getirmiştir. Bunun doğal bir sonucu olarak birçok kurumda bu türden çalışmalar zorunlu hale gelmiştir.

Halkbilimi alanında yapılan çalışmaların kurumsal bir kimlik statüsünde sürdürüldüğü merkezlerden biri durumunda olan Kafkas Üniversitesi bünyesinde sözlü kültür mirasımızın tespiti, korunması ve yaşatılmasına yönelik faaliyetler yürütülmektedir. Somut olmayan kültürel miras araştırma çalışmalarında geleneksel kültürümüze ilişkin değerler ilk elden derlenmekte araştırmacıların ve kamuoyunun hizmetine sunulmaktadır.

Üniversitemiz, Birleşmiş Milletler Ortak Programı kapsamında UNESCO ve Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yürütülen bu çalışma ile halk kültürü ürünlerini belgeleme, yayın ve tanıtım yoluyla kamuoyu ile paylaşma çalışmaları yoluyla somut olmayan kültürel miras, somut örneklere dönüşmüştür. Kars İlinin Somut Olmayan Kültürel Mirasının Haritalandırılması adlı kitabın üniversitemize, Kars halkına, katkı sağlayacağını temenni ederim.”