Kars yöresinin en eski geleneklerinden biri olan koç katımı törenleri, unutulmaya yüz tutmasına karşın, Merkeze bağlı Çalgavur Köyü’nde devam ettirilmeye çalışılıyor. Koç katımı zamanı, mahalli olarak çobanların yaz başlarında sürülerini gütmeye başlamaları, Cumhuriyet Bayramı ile sona eriyor. Bu nedenle de çobanların hesap zamanı da gelmiş oluyor.

Yöremizde Ekim ayının son haftası ile Kasım ayının ilk haftası, koç katımı günleri olarak bilinir. Yayla yerlerinde ve Çalgavur gibi bazı köylerde koyunculuk yapan Karslılar, koçu erken katıp, koyunun ilkbaharda otlağa çıkmadan doğurmasını hesaba katıyor. Katım günü yaklaştıkça, koyun sürüsü sahipleri de bazı hazırlıklar başlatıyor. Yaz ortalarında koyun sürüsünden ayırtılan koçlar, öncelikli olarak arpa ile besleniyor. Cumhuriyet bayramı sırasında sürüye katılan koçlar, bu süre içerisinde sürüden ayrı tutuluyor ve koyunları görmeleri de engelleniyor. Koç katım zamanı geldiğinde ise sürü sahipleri katım öncesi koçlarını özenle katıma hazırlar. Önce koçlar, ardından da koyunlar özel kumaş boyaları ile rengârenk boyanıyor. Öte yandan koç katım günü evin hanımları da özel olarak koç helvası ve yemekler pişiriyor. Sürü sahipleri de koç kurbanı keser ve etlerini konu komşuya ve en büyük payı da çobanlara verir.

Koçlar katılırken de bazı inanışların ritüellerinin de yerine getirilmesine de dikkat ediliyor. Koçlar sürüye katılmadan önce koça, erkek çocuk bindirilirse o yıl doğacak kuzular erkek, kız çocuğu bindirilirse, dişi doğacaklarına inanılır. Koç katım günü, köyün en neşeli ve bereketli günlerinden biridir. Pişirilen koç helvası, koç katımında emeği olanlara ve yoldan geçen komşulara ikram edilir. Ayrıca oldukça büyük olarak seçilerek alınan kırmızı elmalar da koçların boynuzlarına takılır ve orada bulunan her kese bir elma koç sahipleri tarafından ikram ediliyor.

SAVAŞ AİLESİNİN EVİNDE, KOÇ KATIM HEYECANI VE BEREKETİ YAŞANDI

Kars’ın Çalgavur Köyü’nde koyunculuk yapan Erol Savaş’ın ve komşularının evinde, koç katım işi bu yıl da bölgede unutulmaya yüz tutsa da yaşatıldı. Yaz mevsiminin başlamasıyla birlikte kuzulayan yüzerce koyun, bu köyde tek sürü halinde çobana teslim edildi. Kars yöresinde koyun sahipleri ile çoban arasında yapılan sözlü anlaşma gereği çobanlar Cumhuriyet bayramına kadar sürüyü dağlarda ve yaylalarda otlatmış. Bayram gelip çattığında da çoban tarafından köye getirilen koyunlar, sahipleri tarafından tek tek sayılarak teslim alındı ve çobanın hakkı son kuruşuna kadar ödendikten sonra da karşılıklı olarak helallik alındı. Daha sonrada yaz ortasından beri özenle beslenen koçlar geleneksel törenlerle sürüye katıldı.

ÖĞRETİM ÜYESİ ERMUTLU VE BABA MESLEĞİ KOYUNCULUK

Hükümetin son yıllarda uygulamış olduğu faklı hayvancılık politikası nedeniyle bitme noktasına gelen küçükbaş hayvan yetiştirme geleneği, Çalgavur Köyü sakinleri tarafından inatla yapılmaya devam ediliyor. 27 haneli bu köy, genel olarak geçimini büyükbaş hayvan yetiştirerek sağlıyor. Buna karşın 7 aile de aynı zamanda koyunculuk da yapıyor. Bu köyde doğup büyüyen Şahin Ermutlu da, dede babası gibi abisi Mahir Etmutlu ile birlikte koyun yetiştirmeye devam ediyor. Aynı zamanda Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi’nde öğretim görevlisi olan Ermutlu, bilgi ve becerisiyle hem çevreye örnek oluyor hem de bölgenin ve köyünün hayvan sağlığına katkıda bulunuyor. Fakültesinde, öğrenci ve bilimsel çalışmalarından her fırsat bulduğu zamanda da soluğu köyünde alıyor.