Son yıllarda hükümetlerin uyguladığı hayvancılık politikaları yüzünden büyük ve küçükbaş hayvan sayısında olağan üstü azalma yaşanırken koyun yünü bulmakta zorlanıyor. Düğün mevsiminin de gelmesiyle birlikte yün daha büyük bir kıymete binerken, koyunculuğun yaşatıldığı köylerde yün arayışlarına gidiliyor. Genç nüfusun büyük kentlere göç etmesi ve iş istihdam alanlarının da bulunmaması nedeniyle yün kırkma işi de sekteye uğradı. Bunun üzerine bir grup genç ellerine kırkılıkları alarak bu imkanı paraya çevirmeye başladılar.   

Gençler bugün de Merkez Çalgavur Köyü’nde vatandaşların koyunlarını kırptı. Kırpılan koyunların yünleri kilosu 2 ile 3 liradan satan hayvan sahipleri ise kalan yünleri de kendi evlatlarının düğünleri için saklıyorlar.

Koyun sahipleri son yıllarda küçükbaş hayvan sayısının azalmasına rağmen yünlerini yok pahasına ellerinden çıkardıklarını söyleyerek, bir koyunu 2.5 TL’ye kırptırdıklarını bu nedenle de yünden kar elde edemediklerini belirttiler.

Yapılan araştırmalarda Kars’ta 462 bin büyükbaş, 270 bin de küçükbaş hayvan bulunuyor. Çalgavur Köyü’nde hayvancılık yapan Erol Savaş bir zamanlar 15 bin koyun sahip olan 27 hanelik Çalgavur Köyünde koyunculuk yapan 4-5 aile kaldığını belirterek koyun ve kuzulardan elde ettikleri yünü maliyetinin altında sattıklarını söyledi. Savaş, “Ben zor şartlarda baba mesleğimi sürdürerek koyunculuk yapıyorum. 300 tane koyunum var. Her yıl bugünlerde koyunlarımız kırkardık. Fakat yün artık eskisi gibi para etmiyor. Koyunlarını kırkmak için koyun başı 2,5 liraya kırkıcı tutum. Fakat bu yünlerin bir kısmını eğer evlenirsem çeyiz olarak yatak ve yorgan yapacağız. Yani koyunun kendi maliyeti dışında kırpma maliyetine yünü elden çıkaracağım. Ama yıllar önce yün Kars’ta oldukça değerliydi. Çünkü bu yünlerden evlerde kızlar halı dokurdur. Bu halılar çok değerli olurdu. Ve neredeyse ev ekonomisini tek başına üstlenirdi. Hatta diğer köylerden kızlar bizim köye gelerek ücret karşılığında halı dokurlardı. Bu halılar özelikle Rusya, Kafkaslar ve Amerika’ya ihraç edilirdi.” dediler.   

Yıllar önce Kars merkez ile Arpaçay, Selim, Susuz ve Çıldır ilçeleri ile köylerinde yüzlerce halı dokuma tezgâhları bulunurdu. Köylülerin dokumaya olan ilgisi yok olunca her nakışında ayrı bir incelik bulunan Kars Kafkas Halıları bir zamanlar özellikleriyle de görenleri şaşırtıyor. En fazla geometrik şekiller ile bitkisel ve hayvansal figürlerin yer aldığı halılarda geometrik desenlerde yıldız figürleri bulunurdu. Hayvan figürlü desenlerin kaynağını ise ejderha oluşturuyor. Kars halılarına özgü olan ejderha motifine Doğu Anadolu’nun hiçbir yöresinde rastlanılmaması da dikkat çekici idi. Koyunların yünlerinden dokunan halılar da ise hiç boya kullanmadan örülen halılar ve kök boyalarda örülen halılar ayrı ayrı değerlendirilirdi.

Bu halılarda hammadde olarak sadece kendi koyunlarının yünü kullanırdı. Kars Halılarında en fazla kullanılan renkler ise lacivert, siyah, bordo, kahverengi, beyaz, yeşil, kül rengi ve kırmızıdır. Kars halılarının bir önemli özelliği de bordür (kenar süsü) kullanımının çok fazla olmasıdır. Bordürlerde Kafkas motiflerinin kullanımı oldukça fazladır. Yörede bordüre ‘yele’ veya ’yelende’ denilmekte. Kalitesiyle meşhur olan Kars halısında ‘kullanılan ipliğin doğal yünden olup ince olması, halılarda kullanılan düğüm sayısı fazlalığı, ipliklerin kök boya ile boyanması, kullanılan renklerin uyumu, kullanılan motiflerin orijinalliği, halıların inceliği ve kenarlarının düzgünlüğü’ özelliklerinin bulunması kaliteyi belirleyici neden olan gösterilmektedir.