Dünya üzerinde sahip olduğumuz biyolojik kaynakların korunması ve tükenmeden gelecek nesillere miras olarak bırakılması amacı doğrultusunda, Birleşmiş Milletler tarafından bu yıl “2010 Uluslararası Biyoçeşitlilik Yılı” olarak ilan edildi.

Bu kapsamda her yıl Mayıs ayının ilk haftasında kutlanan Dünya Göçmen Kuşlar Günü, daha da etkin bir şekilde 40 ülkede çeşitli etkinliklerle kutladı ve www.worldmigratorybirdday.org/2010 sitesinde duyuruldu.

Türkiye’den kayıtlı tek etkinlik olan Kars Kuyucuk Gölü Yaban Hayati Geliştirme Sahası Ramsar alanında yapılan kutlamalara yoğun ilgi vardı.

KuzeyDoğa Derneği’nin koordinasyonuyla, Kars Çevre ve Orman İl Müdürlüğü, Kars Kafkas Üniversitesi, Kars’ın Arpaçay ve Akyaka Kaymakamlığı, Carcıoğlu, Duraklı ve Kuyucuk köyleri tarafından desteklenen etkinlik, dün Kuyucuk Gölü’nde başladı.

Bu yıl nesli tehlike altında göç eden kuşlar teması ile kutlanan günde göçmen kuşların göç yolunda karşılaştıkları zorluklardan dolayı nüfuslarının azalarak nesillerinin tehlike altına girmesi konu edildi ve bu yönde ilgili kamu kurum ve kuruluşların dikkati çekilmeye çalışıldı. Şimdiye kadar 214 kuş turunun tespit edildiği Kuyucuk Gölü’ndeki kuş türlerinden 32 türün soyu tehlike altında. Bunlardan, 18 türün soyu dünya çapında, 25 türün de soyu Türkiye çapında tehlike altında bulunuyor.

Kuyucuk Gölü’nde kutlanan Dünya Göçmen Kuşlar Günü’ne Arpaçay Kaymakamı Fatih Acar, Çıldır Kaymakamı Önder Çan, Arpaçay yatılı bölge okulları ve yardımcı doçent Dr Mehmet Ali Kırpık’ın liderliğinde Kafkas Üniversitesi Kuş Gözlem Kulübü katıldı.

Nesli tehlike altında olan kuşlara dikkat çekmek için 264 kişinin toplandığı Kuyucuk Gölü’nde yapılan gözlemde 23 türden 3443 kuş görüldü. Daha sonra Türkiye’nin üç kuş halkalama istasyonunda biri olan Kuyucuk Kuş Halkalama ve Eğitim İstasyonu’nda göçmen kuşlar üzerinde yapılan çalışmalar anlatıldı. Uzman halkacı Sedat İnak, Kuyucuk Gölü’nde 23 Nisan’dan bu yana yürütülen çalışmalarda 21 türden 1121 kuş halkalandığını vurguladı. Bu kuşlardan Terek Düdükçünü ve Bıldırcın Kılavuzu Kuyucuk Gölünde ilk defa gözlemlendi. Halkalama çalışmaları kuş göç yollarının belirlenmesinde de büyük rol oynamakta.

Dünyadaki kuşların yüzde18’i göç ediyor. Bu da yaklaşık bin 800 tür kuş anlamına geliyor. Ancak 2007 yılında, göç eden kuşların yüzde10’u tehlike altındayken, 2010 yılında yüzde 11’inin nesli tehlike altındadır ve durum giderek kötüye gitmekte. Ülkemizde bunun temel nedenleri, doğal alanların yok edilmesi, sulak alanların kurutulması, sazlıkların yakılması, nehirlerin kanal ve barajlarla kaplanması, kacak avcılık ve yanlış sulama politikalarıdır. Dünya çapındaki birçok sulak alanımız kurutuldu ya da kurutuluyor. Maalesef Türkiye'de yaklaşık 6 milyon kacak avcı faaliyette ve birçok kişi, avlanması yasak olan pelikan, flamingo, leylek ve kartal gibi görkemli kuşları sırf zevk için öldürüyor. Yapılan bilimsel araştırmalara Gore son 30 yılda 21 kuş türü yok oldu. Şu anda ise 192 kuş türü yok olmanın eşiğinde ve bu kuşlardan 31 göçmen kuş türleri. Durum, her geçen gün daha da kötüye gidiyor.

Kuyucuk Gölü Ramsar alanı, göçmen kuşlar için çok önemli uğrak ve üreme noktalarından. Öyle ki sonbahar ve ilkbahar aylarında 20,000’i aşkın göçmen kuş Kuyucuk Gölü üzerinde bir yandan dinleniyor bir yandan da besleniyor. Bu kuşlar arasında, Sibirya kazı, sürmeli kızkuşu, küçük akbaba, küçük kerkenez, tepeli pelikan ve dikkuyruk ördeği gibi kuşlar, dünya çapında nesli tehlike altında olan göçmen kuş türleri. Ayrıca türkülere konu olan ve Türkiye’de nesli tükenmek üzere olan telli turnalar da (Grus virgo) 5 Mayıs’ta Kuyucuk Gölü’nün misafirleri oldu. Kuyucuk Gölü Afrika Avrasya kuş göç yolu üzerinde özellikle su kuşları ve ördekler için kritik bir alan. 216 hektarlık bu küçük göl üzerinde bu güne kadar 214 tür kuş gözlemlendi. Kuş bilimci ve KuzeyDoğa Derneği Başkanı Doçent Dr. Çağan Şekerci oğlu, araştırmalar devam ettikçe bu sayının 250 geçeceğinden emin olduğunu belirtiyor.