BDP Kars Milletvekili Mülkiye Birtane, Doğu ve Güneydoğu illerinde yaşanan elektrik kesintilerinin nedenlerinin tespit edilerek doğaya zarar vermeden, çevreye saygılı bir yöntemle, ucuz, kaliteli ve kesintisiz elektrik hizmetinin sağlanması için alınacak önlemlerin belirlenmesi amacıyla Anayasa’nın 98’inci, TBMM İçtüzüğü ’nün 104'ncü ve 105'nci maddeleri uyarınca Meclis Araştırması açılmasını istedi.

Birtane, meclis araştırması açılması için gerekçelerini şöyle sıraladı: “Nüfus ve sanayileşmenin hızla artmasına paralel olarak elektrik enerjisine olan talep giderek artıyor.  Türkiye çevreye ve doğaya vereceği zararı göz ardı eden yöntemlerle, elektrik üretim kapasitesini, gelişmiş ülkelere oranla hızla artırıyor olsa da kişi başına düşen elektrik tüketimi gelişmiş ülkelerin ve dünya ortalamasının çok altında kalıyor. 2010 Elektrik Piyasası Raporuna göre, 2009’da Türkiye’de kişi başına düşen elektrik tüketimi 2000 MWh iken OECD ülkelerinde 8000 MWh, ABD’de 14.000 MWh’dir. Dünya ortalaması ise 4000 MWh’dir. Durum böyle olmasına rağmen Türkiye, yıllık olarak elektrik tüketimi için kişi başına düşen ödeme miktarı ile ilk sıralarda yer alıyor.

Bölgeler arası gelişmişlik farkı göz önünde bulundurulduğunda elektrik hizmetinin en problemli yürüdüğü yerler Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgeleri oluyor. Batman, Şırnak, Van, Iğdır, Diyarbakır, Urfa, Bingöl, Ağrı, Hakkari, Kars, Ardahan ve Siirt gibi kentlerde, binalarda yaşam standardı ve hizmet kalitesini, endüstriyel işletmelerde ise üretim kalitesi ve miktarının düşüşüne yol açmadan sağlanan bir elektrik hizmeti bulunmuyor. Arazilerinde sulama sistemi kurulan çiftçiler, elektrik kesintileri nedeniyle mahsullerinin kurumasından yakınıyor. Urfa'da elektrik kesintilerine bağlı olarak yaşanan su kesintileri nedeniyle tarlalarının çoğu kurumuş durumdadır. Diyarbakır, Şırnak, Van, Mardin gibi yazın klima kullanımını kaçınılmaz kılan illerde kesintisiz bir elektrik hizmeti olmadığından, büyük sıkıntılar yaşanıyor. Elektrik kesintilerine bağlı yaşanan su kesintileri ise had safhadadır.

Elektrik kesintileri ve elektrik akımı problemi, şehir merkezleri dahil olmak üzere ilçe merkezleri ve köylerde tüm halkı olumsuz bir şekilde etkilemektedir.  Özellikle yağmurların, rüzgârların şiddetli olduğu mevsimlerde ve kış aylarında elektrik kesintisi doğal bir hal almış durumdadır.  Kış mevsiminde, bölgede binlerce köye elektrik verilemiyor. Kullanılan elektrik son derece düşük ve kalitesiz olduğundan, yaz ve kış mevsiminde ek olarak kullanılan elektrikli aletler anında elektrik kesintisine neden oluyor.

Kent merkezlerinde ve ilçelerde iş yapan esnaf, ne büro cihazlarını ne de yaptıkları işle bağlantılı elektrikli aletleri verimli olarak kullanamıyor. Resmi dairelerde bir faks, bilgisayarda bir işlem ya da fotokopi makinesinde gereken bir işlem sırasında elektrik kesintisi nedeniyle işlemler saatlerce uzuyor. Organize sanayi bölgeleri kesintiler yüzünden verimli çalışamıyor. Değirmenlere hububat götüren köylüler aynı sıkıntı nedeniyle saatlerce kuyrukta bekliyor.

Elektrik kesintilerinin en önemli sebebi gerekli altyapının olmaması ve kalifiye eleman yetersizliğidir.  Bölge genelinde elektrik hatları 30-40 yıllıktır. Bu hatlar bakım ve onarımla ayakta duruyor. Üretim kapasitesi düşük trafolar ve yeni yerleşim alanları için ek trafoların kurulmaması elektrik kalitesini düşürüyor ve kesintileri çoğaltıyor.

Köylerin hemen hemen hepsinde ağaç direkler kullanılıyor. Bu direkler vatandaşların arazilerine konumlandırılmıştır. Köy yolları yeterli genişlikte ve asfalt olmadığı için yeni elektrik direkleri kurulamıyor. Köylerde, elektrik hattı için kullanılan ağaç direklerin tümünün şebekeden çıkarılması, bütün hatların yenilenmesi, yeni yerleşim alanları için yeni ve kapasitesi yüksek elektrik trafolarının kurulması gerekiyor.

Kullandıkları elektrik miktarı ve süresi ile faturaya yansıyan miktar, vatandaşın kafasında çeşitli kuşkulara sebep oluyor. Sayaç okuma bedeline ilişkin tüketicilerin kafasında oluşan şüpheler ortada açık bir adaletsizlik olduğunu gösteriyor. Bu sebeple bu konuda vatandaşın itirazları dikkate alınarak faturalandırma işlemleri üzerinde kapsamlı bir inceleme başlatılmalıdır. Bütün bu sorunları dikkate alarak, kesintisiz, kaliteli ve ucuz bir elektrik enerjisinin sağlanması için bir meclis araştırması açılmasını genel kurulun takdirine sunuyoruz.”