KuzeyDoğa Derneği Iğdır Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi’nden bir İlk daha…

13 Mart Pazar günü halkalama çalışmalarına başlayan Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezi, daha gecen hafta Türkiye’de ilk kez halkalanan Ak Başlı Çintenin (Emberiza leucocephalos) heyecanı bitmeden, bu hafta da Büyük Örümcekkuşu (Lanius excubitor) ve ilk kez halkalayarak, Iğdır kuş türü listesini 255’e çıkardı.

KuzeyDoğa Derneği ve Kafkas Üniversitesi halkalama istasyonu ekibi, 3 aylık sezonun daha on beşinci gününde, Türkiye’de çok ender olan Büyük Örümcekkuşunu yakaladı. Avrupa’dan Asya’ya ve Afrika’ya kadar yayılış gösteren ama Türkiye’de ender görülen bu yırtıcı tür, daha önce Iğdır’da hiç görülmemiş, ülkemizde de şimdiye kadar halkalanamamıştı. Uzman halkacı biyolog Sedat İnak ’ın yürüttüğü Aras Kuş Araştırma ve Eğitim Merkezide yakalanan Büyük Örümcekkuşu ayrıntılı olarak ölçüldü ve tanımlandı. Daha sonra bu türe ilk defa Türkiye halkası takıldı ve Büyük Örümcekkuşu sağlıklı bir şekilde doğaya geri bırakılırken iki gün sonra, bölgede daha önce ilk kez KuzeyDoğa ekibinin kaydettiği ender Maskeli Ötleğen de (Sylvia melanocephala) ikinci kez halkalandı. Çalışmalar hızla devam ederken Aras istasyonun ağlarına bu seferde sağlıklı bir nehir ekosistemin göstergesi olan Poyrazkuşu (Haematopus ostralegus) takıldı. Türkiye’de ilk kez halkalanarak doğaya sağlıklı bir şekilde bırakılan Poyrazkuşu, Aras'ta halkalanan 152. tür oldu.

Aras Kuş Halkalama ve Eğitim Merkezi’nde, 2006 yılından bu yana 152 türden 24,000’den fazla kuş halkalandı. Türkiye’de en çok kuş türünün halkalandığı istasyon olan Aras’ta, ülkemizdeki 466 kuş türünün yaklaşık üçte biri halkalandı. İstasyonda halkalanan ve gözlenen 225 kuş türü ise, Türkiye kuş türlerinin yaklaşık yarısını ve KuzeyDoğa Derneği’nin Iğdır ilinde tespit ettiği 255 kuş türünün %88’ini oluşturuyor. Bu da, Aras Nehri sulak alanının Türkiye’de kuşlar için en zengin noktalardan biri, ufak yüzölçümüne rağmen Iğdır’ın da en önemli illerimizden olduğunu gösteriyor. Öte yandan küresel çapta önemine, kuş türü zenginliğine ve KuzeyDoğa Derneği’nin hazırladığı harita ve başvurulara rağmen, istasyonun yer aldığı 10 kilometrekarelik Aras Nehri sulak alanının herhangi bir koruma statüsü hatta resmi olarak sulak olan statüsü dahi bulunmuyor. Öyle ki araştırma merkezinde halkalanan 152. tür olan Poyrazkuşları, Aras Nehri'ndeki çakıl adacıklarında ürüyorlar maalesef bu adalar ve poyrazkuşlarının yuvaları, nehirden kaçak olarak çakıl alan buldozerler tarafından yok ediliyor.