Bir yıl önce 27 Eylül 2020’de Azerbaycan Ordusu’nun işgal altındaki topraklarını kurtarmak uğrunda başlattığı Vatan Savaşı 44 gün sonra parlak bir zaferle sonuçlandı. Tarihde “Otuz Yıl Savaşları”, Yüz Yıl Savaşları” gibi bilinen savaşlar olmuştur. Azerbaycan’ın şanlı tarihine altın harflerle yazılan 44 günlük Vatan Savaşı aslında, yüz yıl önce başlayan ve kah alevlenip kah da kor haline gelen Karabağ uğrundaki savaşta, Azerbaycan halkının Türk topraklarında gözü olanlara ve destekçilerine verdiği son derstir.

1918 yılında kadim Oğuz yurdunda kurulan Ermenistan, kurulduğu ilk günden itibaren ezeli toprağımız Karabağ’a göz dikti. 1920 yılının Mart’ında, Karabağ Genel Valisi Hüsrev Bey Sultanzade’nin komutasındaki ordumuzla verdiği savaşta Ermenistan mağlup oldu. Aynı yılın Ekim ayında, Kars’ta Kazım Karabekir Paşa komutasındaki Türk Ordusundan şamar yiyen Ermeniler, denize düşen yılana sarılır misali, kurtuluşu Bolşevizme sarılmada gördüler. Bir yıl sonra onlara vadedilmiş toprakları Bolşeviklerden istediler, alamadılar. Fakat 1923’de Sovyet hükümetinin eli ile Azerbaycan’ın bağrına “Dağlık Karabağ Muhtar Vilayeti” adlı saatli bombayı yerleştirebildiler. Komünist kisvesinde olan Taşnak ermeni yöneticileri zaman zaman Karabağ’ın Ermenistan’a katılmasını talep etseler de, buna nail olamadılar. Gorbaçov ile onun “glastnost” ve “perestroyka”sını kullanan Ermeniler, 1987 yılında Karabağ konusunu yeniden gündeme getirdiler. Önce Ermenistan’da, sonra da Karabağ’da etnik ve dini temizlik yaparak, sözde Dağlık Karabağ Cumhuriyeti’ni ilan ettiler. Sovyetler Birlliği’nin çöküşüne mütaakiben 1994 yılına kadar süren savaşta, Azerbaycan’daki siyasi kargaşayı fırsat bilen Ermenistan, dış destekçilerinin yardımıyla Azerbaycan topraklarının yüzde yirmisini işgal etmeye muvaffak oldu. Ermenistan, işgal ettiği topraklardan silahlı birliklerinin çekmesini talep eden Bileşik Milletler’in dört kararını destekçisi olan üç büyük devletin “arabuluculuğu” sayesinde yok saydı. Minsk Grubu adlı ucube kurum, “barış görüşmeleri” adı altında otuz yıla yakın bir sürede  Azerbaycan’ı oyalamakla meşgul oldu. Minsk Grubu eşbaşkanlarının “Münakaşanın askeri yolla çözümü yoktur” tezine yaslanan Ermenistan Başbakanı’nın “Karabağ Ermenistandır ve nokta” sözüne karşı, Azerbaycan Cumhurbaşkanı 2019 yılında “Karabağ Azerbaycandır ve ünlem işareti!” cevabını verdi. Ayrıca, – “Barış taraftarıyız, ama gerekirse topraklarımızı savaş yoluyla kurtarmak hakkımız saklıdır” – diyerek katiyetini ifade etti.

2020 yılının Temmuz ayında, Ermenistan ordusunun Tavuz istikametinde gerçekleştirdiği provokasyon neticesinde başlayan dövüşlerde, Azerbaycan tarafından biri general olmakla on bir askerin şehit olması bardağı taşıran son damla oldu. Başkent Bakü’nün caddelerine akışan binlerce Azerbaycan genci, – “Başkomutan, savaş emri ver!” – diye haykırdı. 27 Eylül 2020’ye gelindiğinde, Ermenistan tarafının Karabağ’daki temas hattında gerçekleştirdiği diğer bir povakasyonu bu sefer cevapsız kalmadı. Azerbaycan Ordusu karşı saldırıya geçerek, işgal edilmiş topraklarını kurtarmak için operasyon başlattı. Başkomutan İlham Aliyev’in komutasında 44 gün süren ve Azerbaycan Ordusunun mutlak zaferi ile sonuçlanan Vatan Savaşı, Azerbaycan halkının nelere kadir olduğunu dünyaya gösterdi. Azerbaycan halkının azmi ve iradesi, iktisadi gücü, çağdaş ordusu ve milli dayanışması bu zaferi temin eden önemli göstergelerdir. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a göre “Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in dirayetli liderliği ve Azerbaycan ordusunun gösterdiği kahramanlık bu zaferin kazanılmasındaki başlıca etken olmuştur.”

Vatan Savaşı'nın ilk günlerinden itibaren Azerbaycan halkı Türkiye’nin desteğini hissetti. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan savaşın ilk saatlerinden itibaren Azerbaycan'ın haklı davasına destek verdi. Onun açık, anlamlı ve sert açıklamaları Azerbaycan halkının galebeye inancını güçlendirdi. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev 10 Aralık 2020’de yapılan Zafer kutlamalarındaki konuşmasında, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın desteğini şu sözlerle ifade etmiştir: “Benim kardeşim demiştir ki, bu savaşta Azerbaycan haklıdır, demiştir ki, Azerbaycan tek değil ve Türkiye her zaman Azerbaycan'ın yanındadır. Bu, birliğimizin, kardeşliğimizin tezahürüdür. Türkiye'nin Azerbaycan'a verdiği siyasi ve manevi destek her bir Azerbaycan vatandaşını gururlandırır, sevindirir. Bu gün biz birlikte Zafer resmi geçidinde iştirak ederken, bir daha bizim birliğimizi hem halklarımıza, aynı zamanda bütün dünyaya gösterdik.”

Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan'ın, – “44 gün süren çetin mücadeleler neticesinde, hamdolsun, bugün yıldız ve hilal Karabağ semalarında gururla dalgalanıyor. Milletimiz ve Azerbaycanlı kardeşlerimizle birlikte tüm Türk dünyası 30 yıllık adaletsizliğe son verilmiş olmasının sevincini yaşıyor,” –  sözleri Türk dünyası için ve tüm dünyada gerçek dostluk, kardeşlik ve dayanışma numunesi gibi de değerli bir örnektir.

Ayrıca savaştan sonra, Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev gazilerle yaptığı görüşmede şunları demiştir: “Bu zaferin birinci kahramanı Azerbaycan askeridir, Azerbaycan subayıdır ve herkes bunu bilmelidir.”

Azerbaycan, mücahit oğul ve kızlarının cesaretini her zaman yüksek değerlendirir, tüm şehitlerinin ruhuna ihtiram gösterir, hatırasını yüce tutar. Vatan Savaşı'nda kahramancasına dövüşmüş, Azerbaycan Bayrağını işgalden kurtarılan torpaklarımızda dalgalandırmış, Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü yolunda canlarını feda etmiş asker ve subaylar ile bütün şehitlere derin ihtiram alameti olarak, Azerbaycan Cumhurbaşkanı Kararnamesi ile her yılın 27 Eylül  günü Azerbaycan Cumhuriyeti'nde Anım Günü olarak kabul edilmiştir.

Bugün, 27 Eylül 2021 tarihinde, Vatan Savaşı şehitleri Azerbaycan'da faaliyet gösteren dini mabetlerde - camilerde, kiliselerde, sinagoglarda derin ihtiramla yad edilmektedir. Vatanlarının toprak bütünlüğü uğrunda canından geçmiş Vatan evlatlarının ruhuna dualar okunmaktadır.

AZİZ ŞEHİTLERİMİZE ALLAH RAHMET EYLESİN.

RUHLARI ŞAD OLSUN!

Prof. Dr. Hacali Necefoğlu

27.09.2021, Kars