Kars-Ardahan yolu, Vali Hüseyin Atak Bulvarı üzerinde kurulan hayvan pazarı yanındaki saman yazarı 21 Plakalı kamyon ve TIR’larla dolup taşıyor. Sebebi ise Kars’ta bu yıl etkili olan kuraklık. Kuraklığın belini büktüğü çiftçi ise yaklaşan kış mevsimi nedeniyle tam bir telaş içine girdi. Bir yandan saman alacak para bulmaya çalışan dğer yandan da saman fiyatlarının pahalı olması nedeniyle ne yapacağını kara kara düşünen köylü, hayvanının aç kalmaması için çaresizce samanı alıp köyünün yolunu tutuyor. Kimi köylü de günlerce saman pazarında bekleyerek fiyatların düşmesini bekliyor. Fiyatların düşmesi ise ne yazık ki yaşanmıyor. Çünkü kış aylarına girilmesi nedeniyle çaresizliğin tam da içine köylü mecburen samanı satın almak zorunda kalıyor.

ARZ-TALEP MESELESİ

Saman fiyatlarının pahalılığı sadece alıcıyı değil, satıcıyı da olumsuz etkiliyor. Başka illerden Karsa gelerek saman pazarında vakit geçiren satıcılar, samanlarının bir an önce satılmasını istiyor aksi halde kalacağı her onun için bir masraf oluyor. Bu nedenden dolayı da satıcılar, fiyatların pahalı olmasından yana olmadıklarını fakat fiyatta indirime gidemediklerini çünkü; kendilerinin de samanı pahalıya satın aldıklarını ifade ediyorlar. Satıcılar, samanları Kars’a getirirken, buradaki ihtiyacın fazla olmasını göz önünde bulundurduklarını ve buna göre de samanları ağırlıklı olarak Kars’a getirdiklerini belirttiler.

FİYATLAR 750 BİNİ BULUYOR

Saman fiyatlarının astronomik fiyatlara ulaşması bu alanla iştigal eden herkesi olumsuz etkiliyor. Saman Diyarbakır’dan kamyonlara tonu 400 TL’den yükleniyor. Yol masrafı, mazot masrafı ve içi ücretleri de eklenince 600-750 TL’ye kadar çıkabiliyor. Fiyatlarda amanın kalitesi de etkili oluyor. Tozsuz, yem katkılı samanlar 750 TL’ye kadar çıkarken, tozu fazla olan ve yemi bulunmayan samanlar ise 600 TL’ye alıcı buluyor. Saman alıcıları için ise bu fiyatların dışında ek bir masraf da çıkıyor. Samanı satın alan vatandaş, köyüne götürdüğünde samanın araçtan boşaltılıp harmana veya baca istiflenmesi için de ek olarak 150 TL’ye ihtiyaç duyuluyor. En az 3 işçi çalıştırılacağı için kişi başına 50 TL ödeniyor.

SIKI PAZARLIK BİLE FAYDA ETMİYOR

Kars Saman Pazarı’ndaki hareketlilik sabah saatlerinde başlıyor ve gün boyu devam ediyor. Pazara; kamyonların biri girip diğeri çıkarken, zaman zaman tam bir telaş yaşanıyor. Köylüler saman alırken sürekli sıkı pazarlıklar içine giriyor. Bu pazarlık sonuç vermeyince ara bulucular devreye giriyor ve her iki tarafta anlaştırılarak alış-veriş yaptırılıyor. Bu bile fiyatların düşmesine neden olmuyor. Yine de samanın tonu ortalama 700 TL’den satılmış oluyor.

Kuraklık, saman kıtlığı ve pahalılık

Geçimini hayvancılıkla sağlayan Kars köylüsü, hayvanlarını kara kışı nasıl geçirecek diye kara kara düşünüyor.

Yaşanan kuraklık nedeniyle iki hayvan satıp sadece bir hayvana bakabilecek duruma geldikleri yönünde düşüncelerini dile getiren köylüler, geçtiğimiz yıl 3 bin TL’ye sattıkları bir ineği, bu yıl 1000 TL’ye bile satamadıklarından yakındılar. Bir ineğin kış boyunca yaklaşık olarak 2 ton ot ve saman tükettiğini de belirten köylüler, bu nedenle de kendilerini bir yana bırakıp iki hayvan satarak bir hayvana bakacak duruma geldiklerini vurguladılar.

Digor’da yapılması beklenen baraj ile birlikte köylünün Devlet tarafından bilinçlendirilmesi durumunda sulu tarıma geçebileceklerini de belirten vatandaşlar, “Digor köylüsü kuru tarım yapıyor. Yıllardan beri Digor’da ki barajın yapılacağı söyleniyor. Ama ortada bir şey göremiyoruz. Su, olsa bizler şeker pancarı da ekeriz. Arazilerimiz pancar ekimine uygundur. Bu yıl kurak gitti. Ektiğimiz arpa, buğday ve yulaf tarlalarında, hayvanlarımızı otlatmak zorunda kaldık. Çünkü ekinlerimiz boy vermedi. Samanın fiyatı daha şimdiden 700 lirayı buldu. Otun balyası şu anda Tuzluca’da 20 ile 25 liradan satılıyor. Hayvan fiyatları önceki yıllarda çok iyi idi. İthalle birlikte angus geldi ve bizim hayvancılığımız öldü. Biz bu bölgeye genle de arpa ekiyoruz. Bu yıl yağmur da yağmayınca emeklerimiz boşa gitti. Digor bölgesi sulu değil kuru bir araziye sahiptir. Kars’ta bu yıl ot ve ekin olmadığı için İç Anadolu ve Diyarbakır’dan gelen samana bağımlı kalıyoruz. Bu samanlarda özellikle Diyarbakır’dan geliyor ve bu samanın hiçbir şekilde besleyici özelliği olmadığı gibi yarısı toprak. Tuzluca’da otun balyası daha şimdiden 20 ile 25 lira arsında satılıyor.”