
Sarıkamış ayıları nat geo’da
Dünya Sarıkamış’ı Nat Geo’da Bozayılarının gözünden izleyecek
National Geographic Channel Türkiye ilk doğa yaşam belgeseli projesini, Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu ile birlikte hayata geçirdi. “Bozayının İzinde: Sarıkamış” belgeselinin ilk gösterimi 22 Aralık Pazar günü Bosch Ev Aletleri sponsorluğunda Nat Geo’da yapılacak. Türkiye gösteriminin ardından tüm dünyada Nat Geo Wild kanalında yayınlanacak. Gerçekleştirdiği ilklerle anılan belgeselin en önemli başarılarından biri de, Türkiye’den Kafkaslar’a uzanacak Türkiye’nin ilk “Yaban Hayat Koridoru” projesini de dünyaya tanıtıyor olması.
Bozayının İzinde: Sarıkamış, Türkiye’de yaban hayata ilişkin çekilen ilk National Geographic Channel belgeseli olma özelliğini taşıyor. Projenin liderliğini yürüten isim olan ilk Türk National Geographic kaşifi Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, National Geographic Channel ve Türkiye’nin buluştuğu projede anlamlı bir rol üstleniyor. Çekimleri Kars Sarıkamış ormanlarında tamamlanan belgesel, Nat Geo sayesinde Türkiye’nin yanı sıra dünyada 140 ülkede yaklaşık 140 milyon kişiye ulaşarak Sarıkamış’taki yaban hayatını bozayıların gözünden aktaracak.
Türkiye’de bozayılar konusunda yapılmış en kapsamlı araştırma çalışmasının belgeselleştirilmesi sayesinde, ülkemizin en büyük memeli kara hayvanı olan bozayıların ekolojilerine, daha etkin korunmalarına ve insan - yaban hayat çatışmasının azaltılmasına ilişkin önemli bilgilere ulaşıldı. National Geographic Channel Türkiye tarafından çekilen belgeselin sunduğu veriler ışığında Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu tarafından projelendirilen Türkiye’nin ilk “Yaban Hayat Koridoru” projesi Orman ve Su İşleri Bakanlığı’nın desteğini aldı. Bakanlık tarafından Sarıkamış ve Kafkas ormanları arasına 162 kilometre uzunluğunda ve 28 bin 542 hektar büyüklüğünde yeni bir muhafaza ormanı oluşturmak için çalışmalara başlandı. Türkiye’nin ilk, dünyanın ise sayılı yaban hayatı koridorlarından biri olan bu yeni orman ile vahşi hayvanlar için güvenli bir göç yolu için ilk adımlar atıldı.
4 Milletten 10 İnsan İle 6 Aylık Ve 20 Yaş Arası 11 Bozayı Birlikte Çalıştı
KuzeyDoğa Derneği Başkanı, Utah Üniversitesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi, ilk ve tek Türk National Geographic Risk Alan Kaşifi Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu liderliğinde hayata geçirilen belgeselde 10 kişilik profesyonel bir ekip ve 11 bozayı görev aldı. 5 bozayıya verici, 4 bozayıya kameralı verici takılırken 1 bozayıya sadece kamera takıldı. Böylece bozayılar bu belgeselde kameraman olarak da görev almış oldu. Çekimlerin ardından en genci 6 aylık, en yaşlısı 20 yaşında olan bozayılar sağlıklı bir şekilde doğaya geri döndü ve hayatlarına devam etti.
Bozayıların üstlerindeki “National Geographic CrittercamTM” isimli özel kameralar, onların gözünden doğal yaşamlarını izleme şansını yarattı. Projenin 4 farklı milletten insanlardan oluşan ekibinde National Geographic Channel Türkiye yapım ekibi, Boğaziçi, Kafkas, Zagreb, Utah ve Zürih üniversitelerinden bilim adamları yer aldı.
National Geographic Crittercam ile bozayıların gözünden
Bozayının İzinde: Sarıkamış belgeseli için ekip National Geographic CrittercamTM ve GPS takip teknolojisini ilk kez birlikte kullanarak dünyada bir ilki gerçekleştirildi. National Geographic’in hayvanların üzerine yerleştirerek hayatlarını onların gözünden filme almak için kullandığı Crittercam isimli özel HD kamera, Türkiye’de ilk kez bu belgeselde kullanıldı. National Geographic’in Okyanus Biyoloğu Greg Marshall tarafından 1986 yılında köpekbalığı incelemeleri için tasarlanan Crittercam, yıllar içinde National Geographic, Marshall ve geniş bir ekibin katkıları ile daha da geliştirildi ve hala geleceğe yönelik yeni geliştirmeler üzerinde çalışılıyor. Greg Marshall, Bozayının İzinde: Sarıkamış belgeseli için bizzat Türkiye’ye gelerek belgeselin Crittercam ile en iyi sonuçlara ulaşması için görev aldı. Belgeselin Türkiye’deki yayın sponsorluğunu ise “Yaşam için Teknoloji” sloganıyla sadece bugünü değil, geleceğimizi de iyileştiren Doğa Dostu Teknoloji’nin mimarı Bosch Ev Aletleri üstleniyor.
Detaylı bilgi için:
Sobraz İletişim – Reyhan Doğan – [email protected] / 0532 266 10 67
NATİONAL GEOGRAPHİC CHANNEL HAKKINDA:
Bilgilendirirken eğlendiren belgeselleri ile izleyiciyi ekrana bağlayan National Geographic Channel, Türkiye’de DIGITURK 184. Kanal, Kablo TV, Teledünya 189. Kanal, Tivibu Ev 102. Kanal ve Tivibu Web 102. Kanal’da 24 saat boyunca yayında.
National Geographic Channels International (NGCI) bildiklerimizi, dünyayı görüş şeklimizi ve bizi yaşamaya iten şeyleri sorgulayan zeki ve yenilikçi programları ile izleyicilere ilham vermektedir. National Geographic Ventures ve FOX Entertainment Group’un ortak sahibi olduğu bir girişim olan NGCI, National Geographic Society’nin, National Geographic Channel, National Geographic Channel HD, Nat Geo Wild, Nat Geo Wild HD ve Nat Geo Adventure isimli beş kanalı üzerinden yaptığı keşif, koruma ve eğitim faaliyetlerine katkıda bulunmaktadır. National Geographic Channel (NGT ile Fox Cable Networks Group’un bir ortak girişimi olan NGC ABD’de dahil) global olarak 171 ülkede, 45 dilde yayınlanıyor ve 440 milyon evde seyrediliyor.
“BOZAYININ İZİNDE: SARIKAMIŞ” BELGESELİ HAKKINDA
•“Bozayının İzinde: Sarıkamış” belgeseli National Geographic Channel’ın Türkiye’de çektiği ilk doğal yaşam belgeseli
•Belgesele konu olan projenin ön çalışmalarından başlayarak yayına kadar geçen süre yaklaşık olarak 3 yıl
•Belgesel için görev alan ekipte 4 farklı milletten (Türkiye, Hırvatistan, ABD, İsviçre) toplam 10 kişi yer alıyor
oNational Geographic Channel Türkiye yapım ekibi
oBoğaziçi, Kafkas, Utah, Zagreb ve Zürih üniversitelerinden bilim adamları
•Belgesel ilk kez 22 Aralık 2013 tarihinde National Geographic Channel’da yayınlanacak
•Türkiye gösterimi sonrası Nat Geo Wild kanalı üzerinden dünyada 140 ülkede yaklaşık 140 milyon kişiye ulaşacak
•Belgesel için 17 gün içinde 11 ayı yakalandı, bu rakam Türkiye’de bozayılara yönelik çalışmalarda ulaşılan en yüksek rakam
o5 ayıya Crittercam isimli kamera, 10 ayıya GPS verici takıldı
oİlk 5 ayı ilk 5 günde yakalandı
•İlk kamera takılan bozayının kamerasında çekim ekibine ait görüntülere rastlandı
•Türkiye’de bugüne kadar kayıtlara geçmiş en büyük ayı da belgesel için yakalanan ayılar arasında yer aldı
o364 kilo ağırlığında erkek bir bozayı. Bu kilo Türkiye’de bugüne kadar kayıt altına alınan erişkin ayıların ortalamasının 2 - 5 misli
•Kamera takılan bir dişi bozayının, bir kanyonda oturarak 20 dakika güneşin doğuşunu izlediği görüldü.
oBu kanyon, ekip tarafından bilinen bir kanyon değildi ve keşfedilmiş oldu.
•Kamera takılan bozayı bir kurt ile aralarında 1 metre mesafe kalacak şekilde göz göze geldi. Bozayı ve kurt bir süre bakışıp yollarına devam etti.
oBurunları hassas olan bozayı ve kurdun birbirlerinin kokularını daha önceden tanıdığı ve bu nedenle çatışmadıkları varsayılıyor
•Bir yaban domuzu ve bozayı karşılaşmasında, yaban domuzunun kaçtığı görüntüler arasında yerini aldı
•Bölgeden bir çobanın ormanda “kolye takan bir ayı gördüm, o yüzden öbür çobanın onu vurmasını engelledim” şeklindeki paylaşımları ekibe kadar ulaştı
oÇobanın kolye olarak tarif ettiği GPS vericisiydi ve bu ayının hayatını kurtarmış oldu.
•Belgesel, Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu’nun Başkanı olduğu KuzeyDoğa Derneği tarafından bölge halkına verilen yaban hayatı eğitim ve bilinçlendirme çalışmalarında da kullanılacak.
BOZAYININ İZİNDE: SARIKAMIŞ BELGESELİNDEN TÜRKİYE’NİN İLK “YABAN HAYAT KORİDORU” PROJESİNE
•National Geographic Channel tarafından çekilen belgeselin sunduğu veriler ışığında Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu tarafından projelendirilen Türkiye’nin ilk “Yaban Hayatı Koridoru” projesi, Orman ve Su İşleri Bakanlığı tarafından kabul görerek hayata geçirildi
•Bakanlık tarafından Sarıkamış ile Gürcistan’da başlayan Kafkas ormanları arasına 162 kilometre uzunluğunda ve 28 bin 543 hektar büyüklüğünde yeni bir muhafaza ormanı oluşturulmaya başlandı.
oBu büyüklük tek başına Türkiye Milli Parklarının %71’inden daha büyük bir alan
oYaban Hayatı Koridoru projesi kapsamında toplam 4,5 milyon yeni ağaç dikilecek
•Yaban Hayatı Koridor projesi:
oBozayı ve diğer yaban hayvanları, ormandan çıkmadan Kars’tan Gürcistan’a kadar ormanlık bir alanı kullanıp beslenme ve yaşam ihtiyaçları için kuzeye ulaşabilecek
Sarıkamış Ormanı, Allahuekber Dağları Milli Parkı, Göle, Şavşat ve Posof, Kafkas ormanları birbirine bağlanmış olacak
Ormana, kuşburnu ve ardıç gibi, Crittercam’lerde ayıların beslendiği görülen doğal meyve bitkileri de dikilecek.
Yaban Hayat Koridoru şu an beslenmek için Sarıkamış ilçe çöplüğüne yoğunlaşan bozayıların kendi doğal alışkanlıklarına dönmesi için önemli bir adım
Çöplükten beslenen ayıların kış uykusu döngüsü etkileniyor
Sağlıksız beslenme nedeni ile kilo dengeleri bozuluyor, obezite ortaya çıkıyor
İnsan – vahşi hayat çatışmasına neden olabilecek karşılaşmalar oluyor
Çöplükten beslenmek için gelen ayılar kazalara ya da şiddete maruz kalabiliyor
Çöplüğün kaldırılması durumunda bozayıların beslenmek için bu koridoru kullanması mümkün olabilir
Belgesel çekimleri esnasında Sarıkamış çöplüğünde bir gecede 46 bozayı görüldü
Koridor bozayılar dışındaki diğer yabani hayvanları için de aynı imkanı yaratacak, güvenli ve ekolojik dengeye uygun bir habitat olacak.
Belgesel çalışmaları sırasında verici takılan bir bozayının, beslenme amaçlı gezisinde 3 gün içinde Kars’tan Artvin’e kadar yol kat ettiği görüldü.
Belgesel çekimleri sırasında bozayının kullandığı güzergahın Yaban Hayatı Koridoru için tasarlanan güzergah ile aynı olduğu tespit edildi.
BELGESELDE KULLANILAN TEKNOLOJİ
Crittercam:
National Geographic Society tarafından geliştirilen Crittercam yaban hayvanların gözünden dünyayı izlemek için özel üretilmiş HD video kayıt cihazıdır
Crittercam üzerinden bulanan özel bir sistem sayesinde, üzerine takılan yaban hayvanından belirlenen tarih ve saatte otomatik olarak düşüyor.
Crittercam’in mucidi Greg Marshall çekimler için bizzat Kars’a geldi
Crittercam GPS vericisi ile takip edildi, bu iki özel teknoloji dünyada ilk defa bu projede birlikte kullanıldı.
o Bozayının GPS konum bilgileri ile video görüntüleri birleştirildi. Crittercam’den her saat başı alınan 12 ile 25 dakikalık görüntülerle bozayıların gün ışığında neler yaptığı kendi gözlerinden belgelendi.
GSM/GPS/VHF/UHF Uydu Vericisi:
•Yaban hayvanları için özel üretilmiş yeni nesil uydu vericili tasmalardır.
•GPS teknolojisini kullanarak kaydettikleri koordinatları, GSM hattı üzerinden cep telefonlarına SMS mesajı olarak gönderilen verici, aynı zamanda içerisine kaydettiği aktivite verilerini VHF ve UHF radyo dalgaları aracılığı ile indirme imkânı sağlıyor.
• Ayıların GPS koordinatları, SMS mesaj olarak araştırmacının cep telefonuna geliyor.
BOZAYILAR HAKKINDA
•Türkiye’de yaşayan ayı türünün adı “Ursus arctos”
•Sarıkamış bölgesinde 100 civarında ayı olduğu öngörülüyor
•Ortalama olarak dişilerin 80 – 150 kg arasında erkeklerin ise 100 – 230 kg arasında olduğu, boylarının 100 – 250 cm arasında değişebildiği bilinmektedir.
•Bozayının İzinde: Sarıkamış belgeseli çekimlerinde Türkiye’nin bilinen en büyük bozayısı ile karşılaşıldı. 364 kg olan bu bozayının günde ortalama 35 ila 40 kg gıdaya ihtiyacı var.
•Temel beslenme ihtiyaçlarını karşılaması beklenilen geyikler ve yaban domuzlarının insanlar tarafından avlanması nedeniyle, besin ihtiyaçlarını Sarıkamış ilçe çöplüğünden karşılıyorlar.
•Bozayılar hepçil canlılardır. Bu yüzden her türlü ortama uyum sağlayabilirler. Genel olarak besin olan orman açıklarını, taşlık ve kayalık alanları ve gündüz saklanabilecekleri kapalılığı yüksek ibreli olan ve insan etkisinden uzak alanları tercih ederler.
•Türkiye’de İç Anadolu, Akdeniz ve Ege bölgesinin bazı illeri, Trakya Bölgesi ve Suriye sınırına yakın illerin bir kısmı hariç bir çok ilde bulunur. Ankara, Kars, Artvin, Muğla , Çanakkale, Sivas, Kahramanmaraş, Erzurum, Konya, Bartın, Kastamonu, Çankırı, Bolu, Konya, Siirt bunlardan bazıları.
•Bozayılar uzun yaşayan hayvanlardır. Doğada yaklaşık 20 yıl, kapalı alanlarda ise 35 yıl kadar yaşayabilirler.
•4-5 yaşlarında ergenliğe girerler. Ancak 5 yaşından önce anne olmaları oldukça zordur.
•Türkiye’de bir dişi bozayı 2 yavru yapar. Nadir olarak 3 ya da 4 yavru yaptığı da görülebilmektedir. Bu yavruların muhtemelen her biri başka bir bozayıdandır. Hiç biri babası olan bozayıyı tanımaz.
•Her yavru yaklaşık 2 yıl boyunca anne bozayı ile hayatını idame ettirir. Bu sürede annesinden besin bulmayı, hayatta kalmayı ve kış uykusuna hazırlanmayı öğrenir.
•Dişi bozayılar, erkek bozayılar ile yalnızca çiftleşme döneminde bir araya gelirler.
•Türkiye’de bozayı popülasyonu henüz net olarak ifade edilemese de 3000 adet arasında olabileceği öngörülmektedir.
•Bozayılar cüssesine rağmen çekingen ve korkak canlılardır. İnsanlarla karşılaşmaları halinde koşarak bölgeyi terk ederler ve cüsselerinden beklenmeyecek hızla koşabilirler.
•Bozayılar çok iyi bir hafızaya sahiptirler ve kolayca öğrenirler.
DOÇ. DR. ÇAĞAN ŞEKERCİOĞLU HAKKINDA
•Ekolog ve ornitolog olan Şekercioğlu Türkiye’nin ilk tropik biyoloğudur..
•Utah Üniversitesi Biyoloji Bölümü öğretim üyesi ve Kars KuzeyDoğa Derneği Başkanı’dır.
•National Geographic dergisinin, 2011 yılının genç, öncü ve vizyon sahibi, keşfin, maceranın ve küresel sorunların çözümünde sınırları zorlayan bir sonraki neslin yenilikçi bilim insanlarını belirlediği 14 kişilik listede yer alan tek Türk bilim insanı oldu ve yılın “Yükselen kaşifi” seçildi.
•National Geographic’in 125. yıldönümü için belirlenen “Risk Alan” ödülü tüm dünyada sadece 22 kişiye verildi. Şekercioğlu, Türkiye’den seçilen tek “Risk Alan” oldu.
•Kars-Kuyucuk Gölünün korunması, sazlık bitki örtüsünün ekolojik restorasyonu ve bölgede doğa turizminin geliştirilmesi alanında yaptığı çalışmayla, İngiltere’de “Çevre Nobeli” sayılan “Whitley Altın Çevre” ödülünü kazandı.
•Geçtiğimiz Mayıs ayında, İngiltere Kraliçesi Elizabeth’in kızı Prenses Anne tarafından verilen ve İngiltere’nin en prestijli çevre ödülü olan “Whitley Vakfı 20. Yıldönümü Özel Altın Ödülü” ne bir kere daha layık görülen Şekercioğlu dünya çapında bu ödülü ikinci kere alan ilk kişi oldu.
•Çağan Şekercioğlu’nun kurucusu olduğu KuzeyDoğa derneği 22 ülkeden 305 kurum arasında doğa korumada dünya birincisi olarak dünyada genç doğa korumacılara verilen en önemli ödül olan CLP 2013 Liderlik Ödülü’nü aldı.
•Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Çankaya Köşkü’ndeki 2013 yılı TÜBİTAK Bilim, Özel ve Teşvik Ödülleri törenine davet ettiği Şekercioğlu’yla daha sonra özel olarak görüştü. Şekercioğlu, Cumhurbaşkanı Gül ile yaptığı bir saatlik görüşmede, dünyanın çeşitli yerlerindeki ekoloji ve yaban hayatı üzerine yaptığı bilimsel araştırmalarını ve KuzeyDoğa Derneği’nin Doğu Anadolu’da yürüttüğü doğa koruma çalışmalarını ve Bozayının İzinde: Sarıkamış belgeselini anlattı.
HABERE YORUM KAT
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.