Volkan KARABAĞ
Kars İl Sağlık Müdürü Uzm.Dr.Zakir Lazoğlu, tüm Türkiye’de olduğu gibi Kars’ta da her yıl 3-9 Kasım tarihleri arasında kutlanan "Organ ve Doku Bağışı Haftası"nın önemine değindi.
Lazoğlu, organ bağışının kişi hayatta iken, serbest iradesi ile tıbben yaşamı sona erdikten sonra doku ve organlarının başka hastaların tedavisi için kullanılmasına izin vermesi olduğunu vurgulayarak, “Organ ve doku nakli hizmetleri ülkemiz açısından son derece önemlidir. Tedavileri sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastaların sayıları giderek artmaktadır. Bu hastaların bir kısmı uygun organ ve doku bulunamadığı için yaşamlarını kaybetmekte, bir kısmı ise tedavi olmak amacı ile yurt dışına giderek organ ve doku nakli olmaya çalışmaktadır. Yurt dışı tedavileri, ülkemize trilyonlarca liralık maliyet getirmektedir. Yurt dışına tedaviye giden bazı hastalar ise uygun olmayan koşullarda yapılan nakiller nedeniyle hayatlarını kaybetmektedirler.” dedi.
“Organ ve doku nakli ile ilgili hizmetler 2238 sayılı kanun ile yürürlüktedir.” diyen Lazoğlu, “Bu kanunla organ ve doku nakli ile ilgili usul ve esaslar belinlenmiştir. Ülkemizde; kalp, akciğer, böbrek, karaciğer, pankreas gibi organlar; kalp kapağı, gözün kornea tabakası, kas ve kemik iliği gibi dokular başarıyla nakledilmektedir. 18 yaşından büyük ve mümeyyiz olan bir kişiden organ ve doku alınabilmesi için vericinin en az iki tanık önünde bilinci açık ve tesirden uzak olarak önceden verilmiş yazılı, imzalı veya sözlü olarak beyan edip imzaladığı tutanağın TDİS sistemine girişi sağlanmaktadır. Organ bağışında bulunan kişilere ve ailelerine sms yoluyla bilgilendirme yapılmaktadır.” ifadesini kullandı.
İlimizde 145 tane diyaliz hastasının bulunduğunu anımsatan Lazoğlu açıklamasını şöyle sürdürdü: “Covid-19 tedbirlerinde Organ, Doku ve Kemik iliği Nakillerinde alınacak tedbirler haricinde, organ alacak hastalar öncelikle kan grubu ve doku grubu uyumuna, yaş, boy, kilo gibi kriterlere ayrıca tıbbi aciliyet durumuna göre belirlenir. Cins, ırk, din, zengin-fakir ayırımı yapılmaz. Tedavisi sadece organ ve doku nakli ile mümkün olan hastalıklar, tüm dünyanın olduğu gibi, ülkemizin de en önemli sağlık sorunlarının başında yer alıyor. Türkiye’de, organ ve doku nakli bekleyen hastaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Özellikle kalp ve karaciğer nakli bekleyen hastalar, uygun organ bulunamaması nedeniyle hayatlarını kısa süre içinde kaybetmektedir. TDİS’den alınan verilere göre 2019 yılında 10 bin 719 doku ve organ bağışı yapılmışken, 2020 yılında bu sayı Covid-19 Pandemisi nedeniyle 21’i kalp, 11’i akciğer, 2499’u böbrek, 1320’si karaciğer, 1’i pankreas, 1651’i kornea olmak üzere toplamda 5 bin 503 organ ve doku nakli olduğu görülmüştür. 2021 yılının ilk on ayında organ ve doku nakli sayısının 6 bin 70 olduğu tespit edilmiştir. Ülkemizde doku ve organ bağışı bekleyen hasta sayısı 292 bin 260 olup bunların 7166’sı kalp, 473’ü akciğer, 229 bin 881’i böbrek, 20 bin 563’ü karaciğer, 2809’u pankreas, 18’i incebarsak, 31 bin 350’si de kornea nakli beklemektedir.
İlimizde 145 tane diyaliz hastası bulunmakta olup son bir yıl içerisinde 6 diyaliz hastamıza böbrek nakli yapılmış ve normal hayatlarına kavuşmuşlardır.2004 yılından bu güne kadar ilimizde 688 tane organ bağışı yapılmış olup sayının artırılması için gerekli tüm çalışmalar yürütülmektedir.
Türkiye’de yeterli sayıda ‘Organ Nakli Merkezi’ ve deneyimli bilim adamı olmasına rağmen, nakil sayıları henüz istenilen düzeye ulaşamamıştır. Yapılan araştırmalara göre toplumumuz organ bağışı konusunda, yeterince duyarlı değildir. İlimizde organ bağışı ile ilgili işlemlerin yürütülmesi ve organ bağışı ile ilgili olarak vatandaşlarımızı bilgilendirmek üzere Sağlık Müdürlüğümüzde ve Hastanelerimizde Organ Bağış Büroları hizmet vermektedir; Halkımız, İl Sağlık Müdürlüğü, Hastane, TSM, ASM, Emniyet Müdürlükleri, Organ nakli yapan merkezler, Organ nakli ile ilgilenen vakıf ve dernekler ve e-nabız sistemi üzerinden organlarını bağışlayabilir.
Bizim toplumumuzda yardımlaşma esastır. Bu yardımlaşmanın organ bağışı gibi kutsal bir olguda da kısa süre içinde çok iyi bir noktaya geleceğini düşünüyorum ve buna inanıyorum.”