Öztürkkan, Doster'in kitabındaki kabul edilmez bir hatayı yakaladı...
İşte Yıldırım Öztürkkan'ın “Yüreğim Kars’ta Kaldı” kitabı hakkındaki yazısı...
Kars’ı yıllar önce terk etmiş baba ocağı dediği yerin özlemini duyan tüm Karslı’nın duygularına tercüman olan “Yüreğim Kars’ta Kaldı” kitabı bir çırpıda okudum.
Kitapta unutulan güzellikleri, çocukluğumuzda belleğimizde yer etmiş olan acı tatlı olaylar tek tek gözümün önüne geldi. Eksik kalan bazı konular vardı ki : Kayabaşı’nda ele ele tutuşup oturan genç sevgilileri, Cuma günleri Millet Bahçesi’nde o sarı semaverlerden çıkan kıvrımlı dumanları, acaba bir sevgili bulur muyum diye gezinen gençleri, Kale’de gezinen sevgilileri unutmuş olamazdı Neşe Hanım.
Her şey güzel, her şey tatlı, hiçbir şey unutulamaz derken Karslı Edebiyatçımızın güçlü kaleminde “Tarihi” bulamadım…
Oysa Kars’ı Kars yapan Kars’ın o güzelim tarihi yapılar değil miydi? Edebiyatın kuvvetli olduğu bir kalemde tarih nasıl unutulurdu. Orhan Pamuğun “Kar” romanını okurken ; Kar romanı bana “kahır” olurken Neşe Hanım’ın bu kitabı bana ilaç gibi gelmişti. Ta ki 52. sayfaya gelinceye kadar…
Olamazdı Neşe Hanım bu hatayı yapamazdı. Hem de komşusu, çocukluğundan evlenene kadar günde birkaç kez penceresinden baktığı, evlerinin penceresinden lapa lapa kar yağışını seyrederken arkada bir fon gibi duran derin hülyalara dalıp düşündüğü senelerce Cumhuriyet Bayramı’nı çeşitli kutlamaları penceresinden bizzat görüp yaşadığı 50 metre karşısındaki binayı, Kars Valileri’nin ikametgâhını kısaca “Vali Konağı”nın, “Gümrü Antlaşması’nın yapıldığı bina” yapması beni derinden yaraladı.
Hiç merak etmediniz mi Neşe Hanım KARS ANTLAŞMASI 13 EKİM 1921’de bu binada yapıldığını. Oturduğunuz ev ile “Vali Konağı”nın dış görünüşü ile neredeyse ikizi olduğunu. 2-3 Aralık 1920’de Gümrü’de, Gümrü Antlaşması yapıldığını nasıl unuttunuz.
VALİ KONAĞI
Erzurum'dan gelen zengin bir Ermeni ailesi tarafından1883 yılında yaptırdığı binalardan biridir. Bu bina sırasıyla Milli Şura Hükümet Binası olarak görev yapmış (1919),daha sonra Kazım Karabekir Paşa'ya karargâh binası olarak hizmet vermiş, 1921 yılındaki Kars Muhadesi' ne imza atılan bir bina olmuştur. Günümüze kadar da ilimiz valilerine ev olarak hizmet vermektedir. Nisan 1918'de Ermeniler' in Kars'ı yakmaları ve katliamları sırasında sahibinin ermeni oluşu (Sıtavuski ) ve amcasının oğlu ile ermeni çetelerine karşı bir çete oluşturarak direnmeleri neticesinde Ermeni çetelerinin ellerinden gazyağı tenekelerini almışlar bu sayede; bu konak, Belediye binası,2 no lu sağlık ocağı, defterdarlık ve misafirhanesi, eski postane Sıtavuklu ve çalışanları tarafından " Osmanlılar bize bir şey yapmaz siz çekin gidin" sözleri ile yanmaktan kurtulmuştur.
KONAĞIN MÜMTAZ MİSAFİRLERİ
13 Ekim 1921 de Kars Antlaşmasının imzalandığı bir bina olarak tarihe geçerken Kazim Karabekir Paşa ile diğer üyeler 20 gün bu konağın misafirleri olmuştur.
Cumhuriyetimizin kurucusu insanlık idealinin mümtaz siması eşsiz kahraman Atatürk 6 Ekim 1924 de eşi Latife Hanım ile bu konakta yemek yemiş bir müddet istirahat etmişlerdir.
1934 yılında İran şahı Şah Rıza Pehlevi bir gece konakta kalmıştır.
26 Şubat 1943 yılında Cumhurbaşkanı iken Kars’a gelmiş olan İsmet İnönü ile Eşi Mevhibe Hanım ve çocuklarından Özden Hanım konakta 3 gün kalmıştır.
25 Mayıs 1946 da geldiğinde tek kalmıştır.
Cumhurbaşkanı iken 1961 yılında Kars’a gelen Cemal Gürsel Paşa Konakta bir müddet istirahat ettikten sonra gece yatmak için istasyonda kompartımanına dönmüştür. Günümüz Valilerine ev olarak hizmet vermekte iken Valimiz Ufuk Erdemin kısa bir süre ikametinden sonra terk edilmiş tamiratı yapılarak boş olarak bekletilmektedir.
Shakspeare der ki: “Konuşmadan önce dinleyin, yazmadan önce düşünün, harcamadan önce kazanın, dua etmeden önce bağışlayın, incitmeden önce hissedin, nefret etmeden önce sevin, vazgeçmeden önce çabalayın, ölmeden önce yaşayın. Hayat budur. Onu hissedin, onu yaşayın ve ondan hoşnut olun”
Öyleyse hayatınızı sevin. Mutlu olun ve gülümsemeye devam edin.
Gümrü Antlaşması'nın İmzalandığı Bina - GÜMRÜ