Kars’ın yetiştirdiği önemli hukukçu, tarih ve halk kültürü araştırmacısı Avukat Mürsel KÖSE, 5 Nisan 2021 günü vefat ederek aramızdan ayrıldı. Ailesine, akrabalarına ve sevenlerine başsağlığı diliyoruz. Allah rahmet etsin; mekanı cennet olsun…
Bilenlerin, tanıyanların, makale ve kitaplarını inceleyenlerin takdir ederek saygı duyduğu Mürsel KÖSE’nin vefatı, Karsımız için, Kars kültürü için büyük bir kayıp olmuştur.
Bazı şehirlerde bazı insanlar vardır ki, o yörenin canlı kaynağı, hafızası niteliğindedir. Bilgisini, tecrübelerini, yaşadıklarını ve gördüklerini yazılı ya da sözlü olarak ifade edip başkalarını aydınlatırlar. Onlar birer kültür hazinesi, yaşayan canlı tarihtirler. Doğru ve faydalı bilgilerin, halk kültürünün kaynağıdırlar. İşte Mürsel KÖSE abimizde böyle özelliklere sahip bir insandı. Bu tür bilge kişilerin sayısı fazla değildir.
KARS’A, KARS KÜLTÜRÜNE ÇOK HİZMETLERİ OLDU
Mürsel KÖSE, ilk,orta ve lise öğrenimini Kars’ta yaptıktan sonra 1954 yılında Ankara’ya gitti. Karayolları Genel Müdürlüğü’nde memur olarak çalıştı, fakat Kars’tan kopmadı. Kars hakkında yaptığı çalışmaları, Türkiye’nin önemli dergilerinde yayınlandı. Türk Dil Kurumu üyesi olup, ‘Kars ağzı’ndan derlediği 1500 yöresel kelimeyi TDK Tarama Dergisi’nde yayınlattı. Kars Turizm ve Tanıtma Derneği’nin kurucusu ve Yönetim Kurulu Üyesi olarak, Prof. Dr. M. Fahrettin KIRZIOĞLU ile birlikte, Kars için bilimsel yazılar ve yayınlar hazırladılar.
ANI ve Kars’ın Türkler tarafından fethinin 900. Yılı olan 1964’te Ankara ve Kars’ta gerçekleştirilen çok zengin kutlama programlarında aktif görevler aldı. Türk Dil Kurumu’nun aylık organı olan TÜRK DİLİ dergisi, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü’nün aylık dergisi TÜRK KÜLTÜR ve TÜRK FOLKLOR ARAŞTIRMALARI dergisi gibi, ülkemizin önemli dil, kültür ve folklor dergilerinin Ağustos 1964 ayı sayılarının, KARS özel sayıları olarak yayınlanmasını sağladılar. Bu dergilerde Kars hakkında, pek çok makaleler içerisinde Mürsel KÖSE’nin de yazıları yer aldı.
1967 yılında, Avukat olarak Kars’a döndü ve serbest avukatlık yaptı. İki dönem Kars Baro Başkanı oldu. Hem avukatlık yıllarında, hem de Baro Başkanlığında, fakir Karslıların, köylülerin ve Kars yararına birçok davanın fahri savunuculuğunu yaptı; başarılı sonuçlar aldı. Mahalli gazetelerde ve bazı dergilerde Kars ile ilgili yazılarına devam etti.
ARAŞTIRMACI VE YAZAR
Zengin KARS halk kültürünü en iyi araştıranlardan biri de Mürsel KÖSE’dir. Kars mahalli gazetelerinde yayınlanan yazıları; Türk Kültürü, Türk Folklor Araştırmaları, Türk Dili ve Türkiye Arıcılık Mecmuası gibi önemli dergilerde çıkan makaleleri, araştırmacılar için değerli kaynaklardır. Zira bu makalelerde ele alınan konular, derinlemesine, en ince ayrıntılarına kadar işlenmiştir. Kars kültürünün birçok yönünü, sosyal hayatı, tarihle ilgili kısımları, halkın sosyal dayanışma yöntemlerini, tarım kültürünü o makalelerde görmek mümkündür. Bu nedenle araştırmacılara kaynaktırlar.
Yazarın, İŞGALDEN KURTULUŞA kitabı ise, Kars-Ardahan ve Batum’un 1877-1920 yıllarında yaşadığı tarihi olayları, gelişmeleri işliyor ki, her Karslı’nın kitaplığında olması gereken bir eserdir. ‘Kırk Yıllık Kara Günler’ in ve Ermeni vahşetinin özetidir.
ÇOK YÖNLÜ BİR İNSANDI
Mürsel KÖSE, çok yönlü, değişik yetenekleri olan farklı bir kişiliğe sahipti. Yazarlık ve avukatlık dışında ressamlık, arıcılık, marangozluk ziraat işleriyle uğraşan bir sanatkardı. Evinin bir bölümü kitaplık, başka bir bölümü resim atölyesi, alt katında kendi ihtiyacı olan malzemeleri yapmak için marangozhane, arıcılık malzemelerini koyma yeri olarak kullanırdı. En önemlisi, zengin KÜTÜPHANESİ idi.. Birçok kütüphanede bulunmayan orijinal eserler, piyasada bulunmayan dergiler, eski tarihli gazeteler..
Çoğu insan onun, iyi bir ressam olduğunu bilmezdi. Kendi eserlerinin ve kirvesi M.Fahrettin KIRZIOĞLU’nun pekçok makale ve kitabının resimlerini, haritalarını Mürsel Bey çizmiştir.