Volkan KARABAĞ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Kars Bölge Müdürü Ergün Ertaş, İstatistiklerde Yaşlılar verilerini açıkladı. Buna göre, Kars’ta, yaşlı nüfus oranı 2018 yılında yüzde 7,9, Iğdır’da yüzde 6,4, Ardahan’da yüzde 12,6 ve Ağrı’da yüzde 4,5 oldu.
Yaşlı nüfus son beş yılda %16 arttı
Yaşlı nüfus olarak kabul edilen 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus, 2014 yılında 6 milyon 192 bin 962 kişi iken son beş yılda yüzde 16 artarak 2018 yılında 7 milyon 186 bin 204 kişi oldu. Yaşlı nüfusun toplam nüfus içindeki oranı ise 2014 yılında yüzde 8 iken, 2018 yılında yüzde 8,8'e yükseldi. Yaşlı nüfusun 2018 yılında yüzde 44,1'ini erkek nüfus, yüzde 55,9'unu kadın nüfus oluşturdu.
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı nüfus oranının 2023 yılında yüzde 10,2, 2030 yılında yüzde 12,9, 2040 yılında yüzde 16,3, 2060 yılında yüzde 22,6 ve 2080 yılında yüzde 25,6 olacağı öngörüldü.
Yaşlı nüfus yaş grubuna göre incelendiğinde, 2014 yılında yaşlı nüfusun yüzde 60,9'u 65-74 yaş grubunda, yüzde 31,4'ü 75-84 yaş grubunda ve yüzde 7,7'si 85 ve daha yukarı yaş grubunda iken, 2018 yılında yüzde 62,2'si 65-74 yaş grubunda, yüzde 28,6'sı 75-84 yaş grubunda ve yüzde 9,2'si 85 ve daha yukarı yaş grubunda yer aldığı görüldü.
Dünya nüfusunun 2018 yılında yüzde 9,1'ini yaşlı nüfus oluşturdu. En yüksek yaşlı nüfus oranına sahip ilk üç ülke sırasıyla yüzde 33,2 ile Monako, yüzde 28,4 ile Japonya ve yüzde 22,4 ile Almanya oldu. Türkiye bu sıralamada 167 ülke arasında 66. sırada yer aldı.
Türkiye nüfusunun ortanca yaşı yükseldi
Nüfusun yaşlanması ile ilgili bilgi veren göstergelerden biri olan ortanca yaş, 2014 yılında 30,7 iken 2018 yılında 32 oldu. Ortanca yaş 2018 yılında erkeklerde 31,4, kadınlarda 32,7 olarak gerçekleşti.
Nüfus projeksiyonlarına göre, ortanca yaşın 2023 yılında 33,5, 2030 yılında 35,6, 2040 yılında 38,5, 2060 yılında 42,3 ve 2080 yılında 45 olacağı öngörüldü.
Bir birey 65 yaşına ulaştığında yaşaması beklenen ömür ortalama 17,7 yıl oldu
Hayat Tabloları, 2015-2017 sonuçlarına göre, doğuşta beklenen yaşam süresi Türkiye geneli için 78 yıl, erkekler için 75,3 yıl ve kadınlar için 80,8 yıl oldu. Genel olarak kadınlar erkeklerden daha uzun süre yaşamakta olup, doğuşta beklenen yaşam süresi farkı 5,5 yıl oldu.
Ülkemizde 65 yaşına ulaşan bir kişinin kalan yaşam süresi ortalama 17,7 yıl oldu. Erkekler için bu sürenin 16 yıl, kadınlar için 19,2 yıl olduğu gözlendi. Diğer bir ifade ile 65 yaşına ulaşan kadınların erkeklerden ortalama 3,2 yıl daha fazla yaşayacağı tahmin edildi. Beklenen yaşam süresi 75 yaşında 10,7 yıl iken 85 yaşında 5,9 yıl oldu.
Yaşlı bağımlılık oranı 2018 yılında yüzde 12,9 oldu
Çalışma çağındaki yüz kişiye düşen yaşlı sayısını ifade eden yaşlı bağımlılık oranı, 2014 yılında yüzde 11,8 iken bu oran 2018 yılında yüzde 12,9'a yükseldi.
Nüfus projeksiyonlarına göre, yaşlı bağımlılık oranının 2023 yılında yüzde 15,2, 2030 yılında yüzde 19,6, 2040 yılında yüzde 25,3, 2060 yılında yüzde 37,5 ve 2080 yılında yüzde 43,6 olacağı öngörüldü.
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il Sinop oldu
Yaşlı nüfus oranının en yüksek olduğu il, 2018 yılında yüzde 18,3 ile Sinop oldu. Bu ili yüzde 17,1 ile Kastamonu, yüzde 15,7 ile Artvin izledi. Yaşlı nüfus oranının en düşük olduğu iller ise yüzde 3,2 ile Şırnak ve Hakkari oldu. Bu illeri yüzde 3,8 ile Van ve Şanlıurfa izledi.
Türkiye'de 100 yaş ve üzerinde 5 bin 202 yaşlı olduğu görüldü
Yaşlı nüfusun yüzde 0,1'ini oluşturan 100 yaş ve üzerindeki yaşlı kişi sayısı, 2018 yılında 5 bin 202 oldu. Türkiye'de 100 yaşın üzerinde en fazla yaşlıya sahip ilk üç il sırasıyla 701 kişi ile İstanbul, 272 kişi ile Giresun ve 263 kişi ile Ankara iken en az yaşlıya sahip iller ise sırasıyla 4 kişi ile Ardahan ve Bayburt, 6 kişi ile Bartın ve 7 kişi ile Edirne oldu.
Eğitimli yaşlı nüfus oranı arttı
Okuma yazma bilmeyen yaşlı nüfus oranı, 2013 yılında yüzde 23,9 iken 2017 yılında yüzde 19,6'ya düştü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranının, 2017 yılında yaşlı erkeklerin oranından 4,3 kat fazla olduğu görüldü. Okuma yazma bilmeyen yaşlı kadınların oranı yüzde 29,6 iken yaşlı erkeklerin oranı yüzde 6,8 oldu.
Eğitim durumuna göre yaşlı nüfus incelendiğinde, 2013 yılında yaşlı nüfusun yüzde 41,2'si ilkokul mezunu, yüzde 4,6'sı ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu, yüzde 4,9'u lise veya dengi okul mezunu, yüzde 4,7'si yükseköğretim mezunu iken 2017 yılında ilkokul mezunu olanların oranı yüzde 44,5'e, ortaokul veya dengi okul/ilköğretim mezunu olanların oranı yüzde 6'ya, lise veya dengi okul mezunu olanların oranı yüzde 6,3'e, yükseköğretim mezunu olanların oranı ise yüzde 6,2'ye yükseldi.
Yaşlı nüfusun eğitim durumu cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu gözlendi. Bitirilen tüm eğitim düzeylerinde yaşlı erkek nüfus oranının yaşlı kadın nüfus oranından daha yüksek olduğu görüldü.
Eşi ölmüş yaşlı erkeklerin oranı yüzde 12,2 iken yaşlı kadınların oranı yüzde 49,2 oldu
Yaşlı nüfus yasal medeni duruma göre incelendiğinde, cinsiyetler arasında önemli farklılıklar olduğu görüldü. Yaşlı erkek nüfusun 2018 yılında yüzde 1,2'sinin hiç evlenmemiş, yüzde 83,5'inin resmi nikahla evli, yüzde 3,1'inin boşanmış, yüzde 12,2'sinin eşi ölmüş olduğu görülürken yaşlı kadın nüfusun yüzde 2,5'inin hiç evlenmemiş, yüzde 44,8'inin resmi nikahla evli, yüzde 3,5'inin boşanmış, yüzde 49,2'sinin ise eşi ölmüş olduğu görüldü.
Yaşlı nüfusun yoksulluk oranı yüzde 15,5 oldu
Gelir ve yaşam koşulları araştırması sonuçlarına göre, eşdeğer hanehalkı kullanılabilir fert medyan gelirinin yüzde 60'ına göre hesaplanan yoksulluk oranı, 2013 yılında Türkiye geneli için yüzde 22,4 iken 2017 yılında yüzde 20,1 oldu. Bu oran, yaşlı nüfus için 2013 yılında yüzde 17,9 iken 2017 yılında yüzde 15,5 oldu.
Yaşlı nüfusun yoksulluğu cinsiyete göre incelendiğinde, yoksul yaşlı erkek nüfus oranı 2013 yılında yüzde 17,4 iken 2017 yılında yüzde 13,5 oldu. Yoksul yaşlı kadın nüfus oranı ise 2013 yılında yüzde 18,2 iken 2017 yılında yüzde 17 oldu.
Yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı yüzde 12,2 oldu
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, 2017 yılında 15-64 yaş grubunda işgücüne katılma oranı yüzde 52,8 iken yaşlı nüfusun işgücüne katılma oranı yüzde 12,2 olarak gerçekleşti. Yaşlı erkek nüfusta bu oran yüzde 20,6 iken yaşlı kadın nüfusta yüzde 5,6 oldu. Yaşlı nüfustaki işsizlik oranının ise yüzde 2,2 olduğu görüldü.
Çalışan yaşlı nüfusun yüzde 68,7'si tarım sektöründe yer aldı
Hanehalkı işgücü araştırması sonuçlarına göre, istihdam edilen yaşlı nüfusun sektörel dağılımı incelendiğinde, 2017 yılında yaşlı nüfusun yüzde 68,7'sinin tarım sektöründe, yüzde 24,2'sinin ise hizmetler sektöründe yer aldığı görüldü.
Yaşlılar en fazla dolaşım sistemi hastalıklarından hayatını kaybetti
Ölüm nedeni istatistiklerine göre, 2017 yılında ölen yaşlıların yüzde 45,1'i dolaşım sistemi hastalıkları nedeniyle hayatını kaybetti. Bu hastalığı ikinci sırada yüzde 16,2 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, üçüncü sırada ise yüzde 14,2 ile solunum sistemi hastalıkları takip etti.
Ölüm nedenleri cinsiyete göre incelendiğinde, cinsiyetler arası en önemli farkın iyi huylu ve kötü huylu tümörlerde olduğu görüldü. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yaşlı kadınların oranının yaklaşık iki katı oldu. İyi ve kötü huylu tümörler nedeniyle hayatını kaybeden yaşlı erkeklerin oranı yüzde 21,2 iken yaşlı kadınların oranı yüzde 11,3 oldu.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı arttı
Ölüm nedeni istatistiklerine göre, Alzheimer hastalığından hayatını kaybeden yaşlıların sayısı, 2013 yılında 8 bin 797 iken 2017 yılında 13 bin 601'e yükseldi. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2013 yılında yüzde 3,6 iken bu oran 2017 yılında yüzde 4,6'ya yükseldi.
Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı cinsiyete göre incelendiğinde, her iki cinsiyette de artış olduğu görüldü. Alzheimer hastalığından ölen yaşlıların oranı 2013 yılında erkeklerde yüzde 2,9, kadınlarda yüzde 4,2 iken bu oranlar 2017 yılında erkeklerde yüzde 3,6'ya, kadınlarda ise yüzde 5,6'ya yükseldi.
Mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı düştü
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, mutlu olduğunu beyan eden yaşlı bireylerin oranı 2017 yılında yüzde 66,1 iken bu oran 2018 yılında yüzde 61,2'ye düştü. Genel mutluluk düzeyi cinsiyete göre incelendiğinde, 2018 yılında yaşlı erkeklerin yüzde 60,1'i, yaşlı kadınların ise yüzde 62,1'i mutlu olduğunu beyan etti.
Yaşlı bireylerin mutluluk kaynağı yüzde 71 ile aileleri oldu
Yaşam memnuniyeti araştırması sonuçlarına göre, yaşlı bireylerin 2018 yılında en önemli mutluluk kaynağı yüzde 71 ile aileleri oldu. İkinci sırada gelen mutluluk kaynağı ise yüzde 14,4 ile çocukları oldu.
İnternet kullanan yaşlı bireylerin oranı 3,4 kat arttı
Hanehalkı bilişim teknolojileri kullanım araştırması sonuçlarına göre, İnternet kullanan 65-74 yaş grubundaki yaşlı bireylerin oranı 2014 yılı Nisan ayında yüzde 5 iken bu oran 2018 yılının aynı ayında yüzde 17'ye yükseldi. İnternet kullanan yaşlı bireyler cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerin kadınlardan daha fazla İnternet kullandığı görüldü. İnternet kullanan yaşlı erkeklerin oranı 2018 yılında yüzde 23 iken yaşlı kadınların oranı yüzde 11,9 oldu.