Et ve Balık Kurumuna canlı hayvan ve et üretimi izni verilmesi üzerine Kars ve Ardahan’da hayvancılığın biteceğini düşünen üreticiler etin kilosunu 15 liraya vermek için kampanya başlattılar.
CHP Ardahan Milletvekili Ensar Öğüt, incelmelerde bulunmak üzere Kars ve Ardahan’a geldi. Öğüt, ilk olarak Kars Hayvan Borsasında üreticiler ile bir araya geldi. CHP Kars İl Başkanı Çetin Bilgir, Kars Ticaret Borsa Başkanı İsmet Çelik ve besicilerin katıldığı toplantıda Et ve Balık Kurumu’na etin kilosunun 15 liraya verilmesi kararı çıktı.
Öğüt, Doğu Anadolu Bölgesinde tek Hayvan Borsasının Kars’ta olduğunun önemine değinerek, “Borsa Başkanı, meclis başkanı, bazı yöneticiler ve bütün üreticiler ile birlikte bir kampanya başlatıyoruz. Kars ve Ardahan’da etin kilosunu 14 ile 15 liraya Et ve Balık Kurumuna vermeye hazırız. Gelsinler organik ve ucuz eti Kars ve Ardahan’dan alsınlar. Dışarıdan ithal edilen eti kimse yemesin. Bu etlerin ne eti olduğu belli değildir. İthal edilen ette her türlü hastalık vardır. Fakat bu bölgede ise her türlü bitki özü ile beslenen hayvanların organik eti her derde devadır.”dedi.
Kars ve Ardahan bölgesinin bir zamanlar Sovyetler Birliği, İran ve diğer ülkelere hayvan ihracatı yaparken bugün ise et ve canlı hayvan ithal eder duruma düşüldüğünü de belirten Öğüt, hayvancılık bölgesi olan Kars’a Atatürk’ünde büyük önem verdiğinin altını çizdi. Ögüt, otaya koyduğu belgede, “Oysa 16.04.1937 yılında Reisicumhur Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve dönemim milletvekillerinin imzası bulunan 16 Temmuz 1937 tarihli ve 7098 sayılı belgede görüldüğü gibi Kars merkezli “Doğu Anadolu Vilayetleri Mıntıkası Canlı Hayvan İhracatçıları Birliği Türk Anonim Şirketi” kurulmasına dair karar alınıyor. Bu karala Kars merkezli “her nevi canlı hayvan satışı ile uğraşmak ve bu malları iç ve dış piyasa şartlarına göre ihracını tanzim ve yeni ihraç piyasaları bulmak hususunda etüdler bulmak ve bu mevsus ait ticari muamelelerin finansmanını temin veya ona iştirak etmek maksadıyla merkezi (Kars) olmak üzere 30 sene müddet ve 150,000 Türk Lirası sermaye ile teşkilinde başlanan Doğu ve Cenup Vilayetleri mıntıkası canlı hayvan ihracatçıları Birliği Türk Anonim Şirketi’nin iktisat vekaletinden gönderilen esas mukavelename layihası ve sarisyenin yüzde onunun tedarik olunduğunu gösteren banka mektubu İcra Vekilleri Heyeti’ne 16/7/937 tarihinde okunarak mukavelenin tasdiki onanmıştır.” deniliyor.” diye konuştu.
İTHAL ET ÜRETİCİYİ ÖLDÜRÜR
Kars Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı İsmet Çelik, de “Ülkemizde 1980 yılına kadar büyükbaş hayvan varlığı 16 milyon küçükbaş hayvan varlığı ise 25 milyonu bulmaktaydı. 2007 yılı verilerine göre büyükbaş hayvan varlığı10 milyon 500 bine gerilemiş küçükbaş hayvan varlığı ise 15 milyona gerilemiştir. 1980 yılına kadar Ardahan ve Iğdır Kars’ın ilçeleriyken: büyükbaş hayvan sayışı ise milyon 230 bin küçükbaş hayvan sayısı ise 2 Milyon 600 bin idi Simdi ise; Kars’ta büyükbaş hayvan sayısı 381 bin küçük bas hayvan sayısı 252 bindir. Ardahan'da büyük bas hayvan sayısı 260 bin küçük bas hayvan sayısı 53 bindir. Iğdır’da ise büyükbas hayvan sayısı 59 bin küçükbaş hayvan sayısı ise 544 bindir. Doğu Anadolu canlı hayvan ihracatçıları birliğinin merkezi Kars ilimiz olup 1983 yılına kadar dönemin Sovyetler Birliğine canlı hayvan ihracatı yapar durumdaydık. 1985 yılında alınan canlı hayvan ve et ithali kararları ile Türkiye de yerli üretici zarar görmüş uygulanan yanlış tarım ve hayvancılık politikaları ile değil Türkiye’yi doyurmak, ihracat bile yapan doğu illeri hızla göç vermiştir ve hayvancılıktan uzaklaşmıştır. Bugün gelinen noktada 1985 ve 90’lı yıllarda yapılan ithal et ve canlı hayvan girişinin üreticimize verdiği zarar etkili olmuştur. 2007 yılında süt tozu ithalatının serbest bırakılmasıyla süt fiyatları düşmüş üretici damızlık hayvanlarını kesime yönlendirmiştir. Bölgemizde üç beş bastan oluşan küçük damızlık isletmelerimle geçim hayvancılığı yapılmaktadır. Süt fiyatlarındaki düşüş Türkiye genelinde damızlık isletmelerini küçültmüştür. Canlı hayvan sayısındaki azalmanın bir sebebi de budur. Et fiyatlarında 2004, 2009 yılları arasında enflasyona oranla bir yükselme olmamış yerinde saymıştır. 2009 yılı sonlarında yılların birikimi olan sorunlar neticesi fiyatlar yükselmiş arz talep dengesi ile KARKAS etin kg 16 buçuk TL’ye kadar yükselmiştir. Besiciden 15-16 buçuk TL ye çıkan etler marketlerde tüketiciye 30-35 liralardan satılmıştır. Aradaki fark üreticinin, besicinin cebine girmemiştir.” dedi.
Çelik, şunları söyledi:
“Son günlerde fiyatları üreticiler, besiciler yükseltti, diye ellerindeki hayvani kesmediler diye yaygara koparılmış, et fiyatlarını 16 buçuk TL’ye çıkaran hızla stok yapan Et Balık Kurumun a da ithal et ve hayvan getirme yetkisi verilmiştir. Bu durumu yetkililerin takdirine sunuyoruz. 20 yıl önce yaşanan ve çok büyük zararlı etkileri olan ithal et filmini yeniden bize seyrettirmek istiyorlar. Sağlıksız menşei belli olmayan Avrupa’da tüketicinin tüketmediği bufalo, yaşlı sığır üçüncü sınıf endüstriyel etleri tüketiciye getirmek istiyorlar deli dana, domuz gribi, kus gribi hastalıklarına rağmen canlı hayvan getirmek istiyorlar. Tarım Bakanımızın ifadesiyle de hayvan sayımızdaki azalmaya rağmen elimizde Türkiye’nin et ihtiyacını karşılayacak kadar besi hayvanı bulunmaktadır. Et Balık Kurumu kendi yükselttiği, et fiyatını 14 buçuk TL’ye düşürmüştür. Piyasada fiyat dengesi Et Balık Kurumu aracılığı ile sağlanabilir ithal hayvan ve et getirmeye gerek kalmaz. Damızlık hayvan getirilerek damızlık isletmeleri desteklenebilir. Doğu ve Güneydoğudaki yeni hayvancılık hibe destekleri ile bu isletmeler ülkenin et ihtiyacını, bölgemizdeki mera ve yaylaklarda debelendirerek fazlasıyla karşılayabilir durumdayız.”
Besiciler de ithal et uygulamasına ateş püskürdüler. Besici Muhlis Acay ve Metin Durmuş, ithal et ve et fiyatlarıyla ilgili besicilerle bir görüşme yapılmadığını ve besicilere bir hiçbir şekilde danışılmadığını belirterek, “Bizler, et ithal edilmeyecek yönünde hükümet yetkililerinin açıklama yapmaları üzerine her şeyimizi, bütün varlığımızı bu sektöre yatırdık. Şimdi de ithal et konu ediliyor. Bu böyle olmaz. Bizlerin yüzbinlerce lira zararı var. Ardahan ve Kars’taki et dünyayı doyurur. Gelsinler eti biz verelim hem de 15 bin TL’den. Hem etin marketlerde 40 bine satıldığını söylüyorlar. Şimdi soruyorum: Biz eti 14 bin TL’ye kesiyoruz ya peki bu aradaki farkı kim götürüyor. Bunu araştırıp bulsunlar. Bunun takibini ve denetimini yapsınlar. Türkiye’de 3-5 firma bu et pahalılığından kazanacak diye köylünün öldürülmeye çalışılması niye?. Besiciler olarak bizler, hayvan yetiştiricileri, köylüler hepimiz mağduruz. Ama şu bilinmeli ki Kars’ta ve Ardahan’da ki hayvanlar tüm Türkiye’yi rahatlıkla doyurur.”