2009 yılında Avrupa Komisyonu tarafından Avrupa’nın Seçkin Turizm Cenneti seçilen Kars bu başarıyı iyi değerlendiremiyor, EDEN markasını kullanmıyor...
Her yıl Avrupa Komisyonu tarafından farklı temalar altında düzenlenen Avrupa’nın Seçkin Turizm Cennetleri yarışması birincileri Malta’da yapılan Avrupa’nın Seçkin Turizm Cennetleri Ağ Toplantısında bir araya geldiler.
2009 yılında KuzeyDoğa Derneği’nin başvurusu üzerine Avrupa Komisyonu tarafından “Korunan Alanlar ve Turizm” temasıyla birinci seçilen Kars Kuyucuk Gölü Ramsar Alanını temsilen KuzeyDoğa Derneği Projeler Koordinatörü Önder Cırık bu toplantıya katıldı. 26 Avrupa ülkesinden toplamda 70 civarı seçkin turizm cenneti temsilcisi bu toplantıya iştirak etti ve Avrupa çapında sürdürülebilir ve sorumlu turizmin geleceği ve bu ağın daha etkin nasıl çalışabileceği konularında toplantılar yaptılar. İki yıllık bir ön çalışmanın ardından bu ağın etkin çalışması, tanıtılması ve ağa üye alanlara daha çok turisti çekebilmek için bir iş planı hazırlandı ve bu plan tüm üyelerin katılımıyla Malta’da tartışıldı.
Tartışılan bu planın Eylül 2011’de Brüksel’de yapılacak ikinci bir toplantıyla kabul edilmesi ve daha sonra da planın uygulanması için harekete geçilmesi amaçlanmaktadır. Bu sene katılacak olan yeni alanlarla 2012 yılında Avrupa çapında toplam 98 noktaya ulaşılması planlanmakta, henüz programa dâhil olmayan Sırbistan, Bosna Hersek, Karadağ gibi ülkelerin de bu programa dâhil edilmesi amaçlanmaktadır. Aynı grup 2010 Haziran ayında daha önce de Finlandiya’da bir araya gelmiş, izlenecek yol haritasına ilk şeklini vermişti.
Toplantıya Kars’ı temsilen katılan ve izlenecek stratejilerle ilgili katkılar koyan KuzeyDoğa Derneği Projeler Koordinatörü Önder Cırık Malta toplantısıyla ilgili şunları kaydetti:“Bu sene Avrupa’nın Seçkin Turizm Cennetleri ağ toplantısı, Kars ile aynı sene (2009) Avrupa’nın Seçkin Turizm Cenneti seçilen Malta’nın Mellieha şehrinde yapıldı. Geçen sene toplantıyı organize etmek isteyen adaylar komisyona başvurdu ve oylarımızla 2011 toplantısının Malta’da yapılması için tüm Avrupa ülkeleri delegeleri olarak oy kullandık ve bu toplantının burada yapılmasına karar verdik.
Buraya gelince doğru bir seçim yaptığımızı anladık, çünkü Mellieha belediye başkanı Robert Cutajar şehrinin hakkını veriyor ve tüm Avrupa çapında bir marka olan Avrupa’nın Seçkin Turizm Cenneti (EDEN) logosunu her yerde kullanıyor. Şehirde gezerken çöp kutularından tutun da sokak tabelalarına kadar her yerde “Mellieha Avrupa Komisyonu tarafından 2009 yılında Avrupa’nın Seçkin Turizm Cenneti olarak seçilmiştir” ibaresini her yerde görüyorsunuz. Şehirdeki tüm turizm işletmeleri, barlar, restoranlar, tarihi ve doğal yerler, hatta okullar bile bu logoyu gururla her yerde taşıyorlar. 2009 yılında aynı anda seçilmemize rağmen gerek tanıtım, gerekse pazarlama açısından EDEN markasını çok verimli şekilde kullanmışlar. Kars, başta yerel yöneticiler olmak üzere maalesef böylesine önemli bir markayı ne sahiplendiler, ne de kullandılar. Bugün Kars’ta tek bir yerde Avrupa’nın Seçkin Turizm Cenneti markası ve logosunu görebilirsiniz, o da KuzeyDoğa Derneği’nin arabasının üzerinde. Dernek başkanımız Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu Kars’ın ödülünü almak için 2009’da Avrupa Turizm Fuarı’na gittiğinde, Türkiye ve Kars’ın standı bomboştu. Kendisi üç saat uğraşarak standı mütevazi bir şekilde donattı. Öte yandan Malta en büyük ve en görünür standı kurmuş ve 600 Euro vererek kiraladığı büyük ekran televizyonda Malta tanıtım videosunu sürekli gösteriyordu. 2009’daki ödül töreninden önce bile EDEN logosunu en iyi şekilde kullanan Malta, daha o zaman EDEN logosunu taşıyan zeytinyağı, şarap ve kaktüs reçeli gibi ürünler üretmiş ve tüm fuar katılımcılarına sunmuştu. Öte yandan Kars’taki yerel yönetimler Avrupa’nın bir numaralı turizm markası EDEN’e sahiplenmediği ve reklamını yapmadığı gibi maalesef özel işletmeler de bu önemli fırsatı Kars’ta değerlendiremedi. Yine Kars’ta turizmi geliştirme adı altında yapılan projeler kapsamında da Avrupa’nın Seçkin Turizm Cenneti markası ve başarısı bir kez olsun değerlendirilmedi ve KuzeyDoğa Derneği’nin yıllardır süren doğa ve kültür turizmi geliştirme çalışmalarına 3,8 milyon dolar bütçeli bu projeden destek verilmedi.
İşte tüm bu nedenlerden dolayı Kars’ın yüzölçümünün sadece sekizde biri büyüklüğünde olan Malta’ya yılda 1.300.000 turist gelmekte ve ülke turizmden yılda 1 milyar Euro kazanmaktadır. Oysa Malta, tarih, doğa ve kültür anlamında Kars’ın sahip olduğu kaynakların yanına bile yaklaşamamaktadır, fakat sahip olduğu değerlerin pazarlamasını çok iyi yapmaktadır. Buna ek olarak Malta’ya Avrupa’dan ulaşım Kars’a ulaşımdan daha zor. Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden buraya gelen katılımcılar aktarmalarla yaklaşık 10-16 saat uzunluğunda yolculuklar yaparak geldiler. Oysa Kars’a İstanbul’da yapılacak tek bir aktarmayla Avrupa’nın her yerinden en çok 7-8 saatte ulaşmak mümkün.
Umarız gerek yerel yöneticilerimiz, gerek yerel işletmelerimiz, gerekse Kars’ta turizm geliştirme projesi yürütücüleri Kars’ın Avrupa’nın Seçkin Turizm Cenneti (EDEN) markasının önemini anlarlar ve önümüzdeki yıllarda Kars’ın turizmde hak ettiği yere gelmesi hususunda gerekli atılımları yaparlar. KuzeyDoğa Derneği 2007 senesinden beri bölgede yürüttüğü çalışmalarla Kars’ı Avrupa’nın Seçkin Turizm Cenneti (EDEN) ilan ettirmiş, köy tabanlı ekoturizm faaliyetleri gerçekleştirmiş, Kars Kuyucuk Gölünün dünya çağında tanınan bir koruma statüsü olan RAMSAR koruma alanı olmasını sağlamış ve İngiltere’nin Çevre Nobeli olarak da bilinen Whitley Altın Ödülünü Kars’a kazandırmıştır. Şu an halen başta doğa turizmi olmak üzere kırsal turizmi geliştirmek için Kuyucuk Gölü, Sarıkamış Ormanları, Iğdır ve Ardahan’da çalışmalarına yoğun şekilde devam etmektedir.”
26 Avrupa ülkesinden gelen katılımcılar sadece toplantı yapmadılar, bölgenin tarihi ve doğal güzelliklerini de gezdiler. İkinci Dünya Savaşı sığınaklarından, katedrallere, ortaçağ kalelerinden plajlara birçok turistik cazibe noktasını ziyaret eden katılımcılar 4 gün süren toplantılar boyunca Malta’ya özgü yemekler yiyip, adada yapılan bira, şarap ve farklı Akdeniz meyvesi likörlerinden tattılar. Sabah kahvaltıda ise adaya özgü keçi peyniri ve zeytinlerden yediler. Bunun yanında katılımcılar somut olmayan kültürel mirası da yerinde incelediler. Taş oymacılığından, sokak sanatçılığına, resimden müziğe, tereyağından yapılan heykel sanatından kadınların dantel işlerine birçok kültürel öğeyi de gördüler. Avrupa’nın 26 farklı yerinden gelmiş yaklaşık 100 kadar katılımcı için yerel folklor ekipleri ve Malta şövalyelerini canlandıran tiyatrocular farklı gösterilerde bulundular. Malta küçük bir ada olduğu için heyet 2007 cenneti Nadur, 2008 cenneti Santa Lucia ve 2010 cenneti Isle şehirlerini de ziyaret ettiler.
Avrupa’nın Seçkin Turizm Cennetleri (EDEN) Programı nedir?
Avrupa Komisyonu’nun 2006 yılından beri her yıl farklı tema başlıklarıyla sürdürdüğü bir programdır. Bu programın amacı Avrupa turist destinasyonlarının görünürlüğünü artırmak, Avrupa’nın turist çeşitliliği ve niteliğinin fark edilmesini sağlamak, turist akışını az bilinen destinasyonlara doğru yönelterek dönemsel ve bölgesel turist yoğunluğunu dengelemeye yardımcı olmak, Avrupa seviyesinde iyi uygulamaların karşılıklı değişimi için platform yaratmak, ödül verilen destinasyonlar arası ağ kurulmasını teşvik etmek, diğer destinasyonları, sürdürülebilir turizm gelişim modeline uyum sağlamaya yönelik olarak teşvik etmektir.