Aslında genel olarak ele alırsak Türkiye’de kadın olmak zor. Bana göre Kars ta kadın olmak daha zor bir durum. Günümüzde Türkiye gelişmekte olan ülkeler arasında yer alıyor. Belki ülke olarak çoğu şeyleri aşabildik ya da aşma yolunda ilerliyoruz. ama ben kendi gözümle baktığım zaman bazı şeylerin aşılmasını biraz zor görüyorum. Aslında o kadar kolay ki, ama zorlaştıran insanlarımız. Çünkü zihniyet değişmedikçe düzeni yıkmakta zor oluyor.
Bayan olmanın verdiği bazı avantajlar ve dezavantajlar vardır. Şimdi bunu Kars için ya da diğer Doğu ve Güney Doğu ilerimiz için düşündüğümüzde karşımıza değişik tablolar ve değişik hayat hikayeleri çıkıyor. Kim bilir aslında bu batı içinde geçerlidir ama sözde biraz daha kültür var ya çok da adı çıkmamış oraların. Hani hikayeler demiştik ya; bunlar ya bu güne kadar devam etmekte olan töreler, ya sevda masalları ya da çok sık karşılaştığımız zorla kız kaçırma davlarıdır.- Ki karsa ta sanırım en çok gündemde olan genç kız kaçırma olayları üstelik o kadar acıdır ki bu zorla oluyor.- Erkeklere göre adamlık zorla bir kızın hayatını mahvetmekle mi oluyor? Tabi bu sözüm bu zihniyete sahip insanlar içindir. İnanırımsınız Kız kaçırmayı aile geleneği haline getirenler bile var. Bir aile de evlenen erkeklerin hepsinin eşleri kaçmış ya da zorla kaçırılmış. O yüzden diyorum aile geleneği diye. Bunu yapan adamlar da kendilerini adam zannederek göğüslerini gere gere ellerinde tespihleri sokak ortasında böbürlenerek gezerler. Tabi onlardan korkanlarda sırtlarını okşarlar. Çok yazık kendilerinden utanmaları gereken yerde kendilerini adam sanıyorlar. Bir kızı zorla kaçırmak ve kendine kadın yapmak hangi mantığın işi, tabiri caizse asıl namusuzluk burada, masum bir kızın bedenine sahip olabilirler ama duygularına asla. Sıkıntıda burada, bu tür adamların statüsü ve konumu ne olursa olsun toplumdan dışlanmaları gerekirken, toplumda saygı görüyorsa o toplum da ahlaki, kültürel, dini değerlerin yerine oturmadığının, insana saygının sadece laftan ibaret olduğunun göstergesidir.
Aslında sevmekte suç gibi görünüyor. Çok dinlemişimdir sevda hikâyelerini, kendi annemden babamdan da bilirim cami önlerinde bekleyip çiçek toplamalar v.b. Tabi bunlar en masumu ya da en güzeli. Birbirlerini çok sevip kavuşamayanların hikayesinde ise daha çok ya etnik - mezhep ayrımı, bazen de erkek annesi istemez ya da kızınki belki tam terside olabiliyor. ama ben hep bunu duydum.
Şimdi Kars’ta bayansanız birde biraz alımlıysanız Allah yardımcınız olsun tabiri caizse. Çünkü beklentiler hep farklı olur. Mesela yolda yürüdüğünüzde aynı cadde üzerinden her gün geçerseniz ne bilim yürürken sürekli telefonla konuşursanız ya da en komiği düğünlerde çok oynarsanız hiç abartısız söylüyorum bunların hepsi suç. Sonra üniversiteyi bitirip evde otuyorsanız ev işi bilmiyorsanız işiniz çok zor. Erkek annelerine beğendiremezsiniz kendinizi. Aksini iddia eden varsa buyursun söylesin ben böyle gözlemledim. Aslında söylenmesi gereken çok söz var. Yaz yaz bitmez…
Belki en önemli nokta bir bayan olarak Kars’ta iş bulup çalışmak (her insan bir değildir ama bazen beklentiler farklı olur.) Çoğu bayanların bu yüzden çalışmadığını biliyorum.
Son zamanlarda birçok olaya şahit oldum. Tabi bunların arasında kadına şiddette var. İçkisini içip, kapısını kilitleyip bıçağınıda yanına koyup, karısını( eşini) bir güzel döver ne güzel bir meziyet. Ertesi günde uyanıp hiçbir şey olmamış gibi davranır. Bazen düşünüyorum burada içen erkekler için sanırım kadın dövmek, rakı yanında balık gibi bir şey herhalde! Hani balık mevsimi karsa biraz geç geliyor ya o yüzden belkide. Eskilerle kıyaslarsak kadınlarımız biraz daha bilinçlendi artık. Bu duruma azda olsa seviniyorum ama tamamen uyanmak için gitmemiz gereken çok yol var.
Yaşadığımız yer küçük bir yer neticede gezebileceğimiz yerler de sınırlı yani en göz önünde olan iki cadde var. Bayanlara tavsiyem kendinize güvenin, sıyrılın şu geleneksel düşüncelerden ve kendiniz için yaşayın hayat uçup gidiyor. O nedenle aynı caddenher gün geçmeniz gerekiyorsa geçin, o caddeden işinize gücünüze gidin. Eğer telefonla konuşmanız gerekiyorsa el alem bana ne der sokak ortasında diye düşünmeyin konuşun. Belki acil bir durumdur. Hem teknoloji o kadar ilerledi onu kullanamayanlar düşünsün boş verin. Sonuçta düğünler oynamak ve de eğlenmek içindir içinizden geldiği gibi davranın. Bunlar suç değil, suç bayana bakan kötü gözlerdedir. Bayanız ve bizde insanız.
Her şeyden önemlisi kendimizi önemseyelim haklarımızı bilelim ve savunalım. Biz kendimize ne kadar değer verip önemsersek çevremizde aynı şekilde olur. Kendini bilen aklı başında biriyseniz, zaten bir korkunuz olmasın yeter ki kendinize güvenin. Bizim kaybedişlerimiz hep duygusallığımız yüzünden, yerine göre duygusal davranmalıyızI . Oturup da size hiçbir faydası olamayan eşi ve sevgiliyi düşünüp kendinizi tüketmektense kendinize çıkış yolları arayın. Mutlu olmak çok uzakta değil aslında bize en yakında.
Bırakın şehir düşünsün sizi, siz şehri değil…