Uzun yıllar askeriye bünyesinde bulunan Dereiçi Mevkiinde tarihi taş yapı binalar yine geçmişte askeriyenin soğuk hava deposu ve çeşitli birimlerince kullanılan binalar, askeriyenin Dereiçi’ni boşaltmasıyla birlikte, önce kapı, pencere, üzerlerindeki çatı ve ağaçlar söküldü. Ardından da binalar temeline kadar yıkılarak talan edildi.
Günümüzde ayakta kalan tabya ve cephanelikler ise pislik içerisinde hafta sonlarında sarhoşlara ev sahipliği yapıyor.
Kars Kalesi ön ve arkasında bulunan tabyalar, iki katlı taş binalar ile Dereiçi’nde bulunan yüzlerce metre uzunluğunda olan iki dağı Kars Çayı üzerinde yapılan tarihi köprüyle bir birine bağlayan merdivenlerin ise son durumu içler acısı vaziyette bulunuyor.
Önce Kars Valisi Eyüp Tepe, döneminde Kars Kalesi etrafındaki ve Karadağ Mahallesi’nde bulunan tabyalar içleri temizletilerek koruma altına alınmasına rağmen, geçen süre içerisinde yine sahipsiz bulunan tabyaların demirleri oksijen kaynaklarıyla kesilmiş, define avcıları tarafından eşilmiş, çobanlar ise bu tabyaları hayvan barınağı olarak kullanıyor.
Birçok medeniyete ev sahipliği yapmış Kars’ta tarihi değerlerin koruma altına alınmaması, özellikle tarihi evlerin yakılarak, yıkılarak yok etmesi medeniyetler şehri Kars’ı ziyaret eden yerli ve yabancı turistleri de ziyadesiyle üzüyor.
Kars’a gelen yerli ve yabancı turistler Tabyalar, Kars Kalesi, Tarihi Kars Evleri ve Dereiçi’ndeki tarihi binalardan kalanları görünce Kars’ta bir tarihin herkesin gözü önünde yok edilmesine bir anlam veremediklerini belirtiyorlar.
Özellikle günümüze kadar ayakta kalmayı başarmış, Tabyaların yetkililer tarafından biran evvel koruma altına alınması ve yıkılarak kaybolmasının önüne geçilmesi gerekiyor.
Yetkililerin Dereiçi Mevkii’ndeki tabya ve özellikle iki dağı bir birine bağlayan, bir bölümü tamamen yok olmuş, diğer bölümü ise yukarı kısımlarında kalıntıları bulunan yüzlerce metre uzunluğundaki merdivenleri ve bu bölgede bulunan tabyaları koruma altına alması bekleniyor.