Tacettin DURMUŞ
Ayın yaklaşık yüzde 65'lik bölümü dünyanın gölgesinde kaldı. Türkiye'den de çıplak gözle takip edilebilen "Parçalı Ay Tutulması" tüm ilimizde de güzel görüntülere sebep oldu.
21.34’te başlayan ay tutulması 01.31’de tam olarak gerçekleşerek 03.18’de tamamlandı. Tutulma sırasında ayın yaklaşık yüzde 65’i güneşin gölgesinde kaldı.
Gece boyunca az bulutlu ve açık havanın yaşandığı Kars’ta tuluma öncesinde ayın kızıla bürünmüş olan eşsiz doğa olayı kartpostallık görüntüler oluşturdu. Ayın dünyanın gölgesinin ardına saklandığı o anlar kare kare ilgi duyanlara eşsiz anlar yaşattı. Kars’ta hiçte ilgi görmeyen bu eşsiz doğa olayı sabahın ilk ışıklarına kadar sürdü.
PARÇALI AY TUTULMASI BİR DEPREMİN HABERCİSİ OLABİLİR Mİ?
Uzmanlar, Türkiye'den çıplak gözle izlenecek parçalı ay tutulmasının 1999 Marmara depreminden önce de yaşandığını sık sık dile getirdikleri gibi parçalı ay tutulmasının yeni bir depremin habercisi olabileceği de akıllara geliyor. Bilindiği gibi 20 yıl önce olduğu gibi parçalı ay Tutulmasının yaşandığı 10 Ağustos 1999’dan bir hafta sonra 'Büyük Marmara Depremi olmuştu. Yani parçalı ay tutulması yeni bir depremin habercisi olabilir…
AY TUTULMASI NASIL GERÇEKLEŞİR?
Uzmanlar ve gök bilimcilere göre; Ay, Dünya etrafındaki yörüngesinde dolanırken uygun koşullar sağlandığında, Dünya’nın arkasında kalır ve Güneş ışınları Dünya’nın engellemesi nedeniyle Ay yüzeyine düşemez. Bu durumda karanlıkta kalan Ay kısa süreli de olsa Dünya’dan görülemez olur. Bu olaya ay tutulması adı verilir. Ay tutulmaları ancak dolunay evrelerinde olabilir. Ay yörüngesi tutulum düzlemi ile çakışık olmadığından her dolunay evresinde tutulma gözlenmez. Tutulmalar ancak düğümler çizgisi (Ay’ın Dünya etrafındaki ve Dünya’nın Güneş etrafındaki yörünge düzleminin ara kesit çizgisi) doğrultusunda meydana gelen dolunay evrelerinde olur.
ASTRONOMLAR AY TUTULMASINI BASİTÇE 3 TÜRE AYIRIR;
-Yarı Gölgeli Ay Tutulması:
Ay, Dünya’nın yarı gölge konisinden geçer. Çok rahat gözlenemediği için genelde akademik düzeyde incelenir.
Parçalı Ay Tutulması:
Ay’ın bir kısmı Dünya’nın tam gölge konisinden geçer. Çıplak gözle tutulma rahatlıkla gözlenebilir.
Tam Ay Tutulması:
Ay, Dünya’nın tam gölge konisinden geçer. Bir tam Ay tutulmasında Ay’ın bize dönük yüzü kızıl bir renge bürünür. ve kolaylıkla gözlenir. Bu kızarmış ışınımın incelenmesiyle Yer atmosferi hakkında ayrıntılı bilgi edinile bilmektedir (atmosferin kimyasal kompozisyonu, atmosferdeki toz miktarı, vb.). Bir başka ifadeyle Tam Ay Tutulması süresince Ay yüzeyi, Yer atmosferini niteleyen bir ayna görevini üstlenmektedir.