Özellikle Doğu Anadolu Bölgesi olmak üzere yurt genelinde besin değerinin olmaması yönünde uzmanların açıklama yapması halinde bile saman kullanımının artması ve ülke genelinde de kullanılıyor olması VHO açılışında da dikkatleri bu yöne çekti.
Açılışın ardından gazetecilerin konuyla ilgili sorularını cevaplayan Kars Valisi Eyüp Tepe, samanın besin değerinin olmadığının aslında herkes tarafından bilindiğini, bunu bilmek için de veteriner olmaya gerek kalmadığını, saman sadece tabiri caizse hayvanı oyalamak adına üretilen icat olduğunu hatırlattı. Vali Tepe, “Ama gerçekçi olmak gerekirse doğru dürüst bir besin değeri yoktur. Samanı Avrupa’da özellikle hayvana vermezler. Avrupa’dan ithal edilen hayvanlara bakarsanız hiçbirisi saman yemez. Saman onlar için hayvanı sıcak tutması için zemine serilir. Maalesef ülkemizde saman kullanımı yaygındır. Ama doğru bir çözüm müdür? Tabi bunun hocası değilim ama doğru bir çözüm olmadığını düşünüyorum. En azından bu benim düşüncem. Bunun yerine bizler keşke köylümüzü yem bitkileri konusunda ve slaj konusunda eğitebilsek. Ve bizim sulanabilir olmasına rağmen ekilmeyen arazilerimizi yem bitkileri ve slaj yapılabilen bitkiler yönüyle keke bunları ektirebilsek de bu samana olan ihtiyacımızı minimize edebilsek. Tabi bunu Kars için konuşmuyorum; Türkiye’nin her yerinde bu mevzu var. Samanı minimize edebilirsek bu saman da hak ettiği cüzi rakamları bulur ve düşer. Ama bu bir arz-talep meselesi. Yani siz ne kadar talep ederseniz bu oranda fiyatlar artıyor. Sonuçta her yıl ürettiğimiz samanın rakamı belli.” diye konuştu.
Vali Kara ayrıca, Bizim öncelikle hayvan besleme yöntemlerimizi gözden geçirmemiz gerekiyor. Yani biz ‘bu sene saman fiyatları yükseldi ne yapalım’ arayışından ziyade ‘biz samanı nasıl minimize ederiz’e bakmalıyız. Yani ‘hayvanın beslenmesinde samanı nasıl minimize ederiz, nasıl bir beslenme yöntemi oluşturmalıyız’ bunun üzerinde aslında arkadaşlar olarak kafa yormamız yazım. Sadece saman değil, altında aldı başını gidiyor. Yani bu manada baktığınız zaman arz-talep dengesi çerçevesinde neye talep varsa o fiyatlar yükseliyor. Yani bizim saman kullanımını minimize etmemiz lazım.” açıklamasında bulundu.
VHO Başkanı Prof. Dr. Yavuz Öztürkler de, daha önceleri konuyla ilgili yaptığı açıklamayı hatırlatarak, “Ne acıdır ve ne acı bir çelişkidir ki biz samanı önermemize rağmen bugün saman Kars’ta hayvancılığın kaderini değiştiren bir olgu olarak karşımıza çıkıyor.” şeklinde beyanat verdiğini hatırlattı. “Doğu Anadolu’da saman Gerçeği” başlıklı yazısından da örnekler veren Öztürkler, “Samanın istemesek de kaba yem açığını kapatan bir materyal olduğunu, bir dolgu maddesi olduğunu biz biliyoruz. Yani bunun yerine başka bir yem bitkisi kaba yem ikame edemezseniz o zaman samanla ilgili nasıl bir çözüm üretebilirizin şu anda yollarını arıyoruz. Yani diyoruz ki samanı acaba ucuza getirebilmek için, bu bölgede samanı daha ucuza mal etmeyi sağlamak için ne gibi önlemler ababilirize bakıyoruz. Sayın bakanımızın katıldığı toplantılarda da bu konuşuldu. Hatta hangarların kurulması, vagonların tahsis edilmesi gibi değişik önerilerde gündeme geldi. Tabi bilimsel olarak baktığınızda elbette ki samanın yerine başka daha değişik, daha besleme değeri yüksek bir yem bitkisi ikame etmek daha doğrudur. Besin değeri konusundan önce biz samanın özellikle büyükbaş hayvanlarda yani, işkembesi olan hayvanlarda bir dolgu malzemesi olarak kullanılması yönünde faydasından istifade etmeye çalışıyoruz. Ama burada ne yazık ki besin değeri ikinci planda geliyor. Onun yerine kesif yemle ikame etmeye çalışıyoruz.” şeklinde konuştu.
VHO’nun 2006 yılından bu yana Kars Ardahan Iğdır Bölgesinde devam ettirdiği “1000 Köyde 1000 Seminer” programına da değinen Öztürkler, bu çıkarımların da oralardaki anket formlarından elde ettikleri çıkarımlar olduğunu ifade ederek, “Biz vatandaşa bu programlarda hayvancılıkta nasıl ilerlenebileceği, verimin nasıl attırılabileceği konularında püf noktaları anlatıyoruz. Vatandaş da bize ‘hocam siz haklısınız. Biz samanı çok da kullanma hevesinde olan insanlar değiliz. Samanın şu anda yerine koyabileceğiz başka kaba yem yoktur. Lütfen bize ayakları daha yere basan önerilerde bulunun’ diyorlar. Bizde 6 yıl o gerçeklerlerden yola çıkarak saman gerçeğine vurgu yaptık. Hem de orta vadede samanın yerine başka bir kaba yem ikamesinin doğru olacağını vurguladık. Çünkü yem bitkileri yaygınlaşmadı. Unun için bakanlığımızın çeşitli uygulamaları, destekleri var ama vatandaşa bunu anlatmak, vatandaşı bu konuda bilinçlendirmek, yaygın eğitimle vatandaşı bu konuda ikna edebilmek bu kadar kolay bir iş değil. Biz bu konuda yaklaşık 1000 muhtara seminerler verdik. Uygulamaları eğitimler yaptık. Orada görüyoruz alan alıyor ama yüzde 10’u alıyor. Yüzde 90’ı yine geleneksel metotlarından vazgeçmiyor. Bu döngüyü kırmak o kadar da kolay değil.” dedi.