40. Yılını Kutlayan Ödülü Henüz Alan Bir Türk Yok
2016 Rolex Girişimcilik Ödülleri için 144 farklı ülkeden başvuran 2,322 kişi arasından seçilen 30 kişi finalist oldu. Programın 40 yıllık tarihinde henüz bir Türkiye vatandaşına verilmeyen ödülün finalistleri arasında yer alan KuzeyDoğa Derneği Başkanı ve Utah ve Koç üniversiteleri öğretim üyesi Doç. Dr. Çağan Şekercioğlu, Orman ve Şu İşleri Bakanlığı’yla beraber Türkiye’nin ilk yaban hayatı koridorunu hayata geçirmeye uğraşıyor.
Şekercioğlu, Rolex ödülünü kazanırsa, 100,000 İsviçre Frangı olan ödülün tamamını Kars, Erzurum, Ardahan ve Artvin’i kapsayan Türkiye’nin ilk yaban hayatı koridorundaki yaban hayatı ekolojisi ve doğa koruma çalışmaları için kullanacak. KuzeyDoğa Derneği ekibiyle gerçekleştirdiği çevre eğitimi ve köy tabanlı ekoturizmi geliştirme çalışmalarını sürdürecek. Şekercioğlu, KuzeyDoğa ekibi ve öğrencileriyle beraber 2003 yılından beri kuzeydoğu Anadolu’nun biyolojik çeşitliliğini araştırıyor, önemli doğal alanların korunması için çaba veriyor, doğa koruma eğitimi ve bilinçlendirme çalışmaları yapıyor ve ekoturizm yoluyla bölge halkının gelir kazanması için uğraşıyor.
Bu çalışmaları için İngiltere Prensesi Anne tarafından verilen Whitley Altın Doğa Koruma Ödülü’nü iki kez alan tek kişi olan Şekercioğlu, 2011 yılında National Geographic Kaşifi, 2013 yılında ise National Geographic Risk Alanı seçildi. 2014 yılında Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın verdiği Tübitak Özel Bilim Ödülünü alan ilk biyolog ve en genç kişi oldu. Biyoloji, ekoloji ve çevre bilim dallarında 100’den fazla bilimsel makalesi, 3 kitabı ve 5400’ün üzerinde bilimsel atıfı olan Şekercioğlu, dünyada son 10 yılda en çok referans gösterilen % 0.2 (binde 2) bilim insanının arasında yer alıyor.
Şekercioğlu’nun 2008 yılından itibaren Orman ve Şu İşleri Bakanlığı’na önerdiği Türkiye’nin ilk yaban hayatı koridorunu oluşturmayı bakanlık 2011 yılında kabul etti. Orman Su İşleri Bakanı Veysel Eroğlu, 2012 Haziran ayında TBMM’de koridoru duyurdu. Koridor kapsamında, Kars Sarıkamış’tan Posof-Gürcistan sınırına kadar uzanan 162 km uzunluğunda ve 28,500 hektar büyüklüğünde bir alandaki orman parçaları ağaçlandırmayla birbirlerine bağlanarak Muhafaza Ormanı olarak korunacak. İzole kalmış ve parçalanmış Sarıkamış ormanları, ağaçlandırma yoluyla Kafkaslar ve Doğu Karadeniz’in büyük ormanlarına bağlanarak, bölgedeki bozayı, kurt, Kafkas vaşağı ve karaca gibi yaban hayvanlarının yaşadığı ormanların devamlılığı ve arttırılması sağlanacak. Bakanlık ve KuzeyDoğa Derneği’nin protokolüyle 2009’dan bu yana gerçekleştirilen “Doğu Anadolu Yaban Hayatının Araştırma ve Korunması” projesinde uydu vericileriyle takip edilen bozayı, vaşak ve kurtların kullandığı tespit edilen binlerce kilometrekarelik alan, sadece 350 km2’yi kaplayan Sarıkamış ormanının ne kadar yetersiz kaldığını ve yaban hayatı koridorunun şart olduğunu gösterdi. Bozayılara takılan uydu vericileri, bölgedeki bozayıların dünyanın bilinen tek göçmen bozayıları olduğunu ve Kars Sarıkamış’tan Artvin Savşat’a her sonbahar göç edip geri gelmek için Şekercioğlu’nun 2008’de önerdiği yaban hayatı koridoru güzergahını kullandığını gösterdi. Orman ve Şu İşleri Bakanlığı’nın finansmanını sağladığı projenin Artvin ve Ardahan’ı kapsayan ilk aşamasında 2400 hektara 4.7 milyon ağacın dikilmesine başlandı.
İsviçre Rolex Ödülü Nedir?
Rolex şirketi, büyük sorunları çözmek için cesaret ve kararlılığa sahip olağanüstü kişileri 1976 yılından beri Rolex ödülleriyle onurlandırıyor. Rolex Girişimcilik ödülü, insanlara faydalı ya da dünyanın doğal veya kültürel mirasını korumak için uğraşan projelere veriliyor. Bu projeler, bilgimizi arttırarak ve gezegendeki yaşamı iyileştirerek insanlığın her yönüne fayda sağlıyor. Ödüller, uygulamalı teknoloji, kültürel miras, çevre, keşif, bilim ve sağlık alanlarında öncülük yapan çalışmalara veriliyor. Projeler, orijinallik, etki, fizibilite ve en önemlisi başvuranın girişimcilik ruhu üzerinden değerlendiriliyor.
İsviçre Rolex Vakfı, programın 40. yıldönümü dolayısıyla, 2016’da beş kişiye Rolex Ödülü ve beş kişiye de Genç Rolex Ödülü verecek. Ödülü kazanan her bir kişi, hayata geçirmek istediği proje için 100,000 İsviçre Frangı maddi destek ile bir Rolex Oyster Perpetual veya benzeri saat alacak. 18-30 yaş arasındaki Genç Ödüllüler ise 50,000 İsviçre Frangı alacaklar. Ödüllüler, dünya çapında bir tanıtım kampanyasından da yararlanacaklar.
2016 yılında, 144 farklı ülkeden başvuran 23-64 yaşında 2,322 kişi arasından 30 finalist seçildi. Finalistler, projelerini ünlü bilim insanları, kaşif ve sosyal girişimcilerden oluşan 10 farklı ülkeden 12 kişilik jüri heyetine sunmak için Cenevre'ye uçakla götürüldüler. Kazanan 10 kişi ödüllerini 15 Kasım 2016 tarihinde kentin simgesi olan ve Oskar ödül törenlerine de ev sahipliği yapan Los Angeles'taki Dolby Tiyatro Salonu’nda yapılacak bir törende alacaklar.