Kars’ın Kağızman İlçesi’nde ilk kez bir tarihi bina, Meydan Et Mangal ve Restoran şeklinde düzenlenerek vatandaşın hizmetine sunuldu.
Kağızman Şahindere Mahallesi İstiklal Alanında bulunan ve taş kahve olarak yıllarca kullanılan tarihi binanın açılışına; Kağızman Kaymakamı Şuayip Gürsoy, Halk Eğitimi Müdürü Harun Yüce, daire amirleri ve çok sayıda vatandaş katıldı.
TARİHİ BİNA HAKKINDA:
1896 yılında taş işçiliği ile süsleme sanatında güzel bir örnek yapı olan Taşkahve yükselen binalar arasında mahsun bir şekilde varlığını korumaya devam ediyor.
İlçe halkının korkusu ise bir asrı aşkın bu tarihi yapının yarın ne olacağıdır. Sökülüp yerine betondan yapılı yüksek bina kurulma endişesi var. Taşkahve’nin bir bölümü geçmiş yıllarda sökülerek yanında yükselen bina içerisine dahil edilmişti. Ancak her ne olursa olsun bu binanın sanatsal değeri göz önünde bulundurularak yaşatılması gerekir.
Taşkahve’nin Tarihçesi: Çarşı merkezi,İstiklal Alanı’nda ki bu yapı 1896 yılında yapılmıştır.Taştan yapıldığı ve kahvehane olarak işletildiği için Taşkahve adıyla anılmıştır.
Bu yapı beş dükkandan ibaret olup bu dükkanların ardiyeleri ve bodrum katları mevcuttur. Rus mimarisinin genel özelliklerini yansıtan yapının giriş cephesi Kars’taki Rus binalarını hatırlatan süslemelere sahiptir.
Kurtuluş Savaşı sonrası Mehmet Ustalar lakaplı Kaya soyadını taşıyan bir ailenin eline geçen bu bina yıllarca kahvehane ve bazı bölümleri otel olarak işletilmiştir.
Aşıklık geleneği Taşkahve’de hayat bulmuş, bir çok sanatçı ve aşık konuğu ağırlamıştır. Taşkahve dükkanlarını Terzi Hüseyin Dede Önal, Berber Mevlüt Kesen gibi esnaflar işletmişler. Mülk sahibi Abdullah Kaya yıllarca çalıştırıcılığını yapmıştır. Kağızman’ın tarihi yapıları içinde güzel bir mimari özelliğe sahiptir.
Rus Mimarisi’nin genel özelliklerini yansıtan yapının giriş cephesi Kars’taki Rus binalarını hatırlatan süslemelere sahiptir. Siyah kalker taşından yapılmış, alt kısımda mahzen kısmı yer almaktadır. Cephe kısmının 1 metre yüksekliğe kadar olan kısmı sade bırakılmıştır. Kuzey cephe 3 tane kara kaideli kapı açıklığı ile girişe açık tutulmuştur.
Girişler birbirinin aynı ölçülerle inşa edilmiştir. Kuzey cephe tarafına 8 metre genişlik verilmiştir. Giriş kapıları ise 2 metre genişliğinde, 3.5 metre yüksekliğinde yapılmıştır. Alt kısmında 1 metrelik sade, üst kısmında blok taşlardan oluşan süsleme biçiminde taşlar yerleştirilmiştir.
Süsleme daha çok üst kesimde yer almıştır. Konsiller daha çok süsleme amacıyla yapılmıştır. Romadaki tapınakları hatırlatır. Onun üst kısmında ise mean motiflerine yer verilir. Üst bölümde ise 3 katlı kornişle sona ermiştir. Kornişlerde bitkisel motife, runilere yer verilmiştir. Sütünceler ise kain başlıklarla tamamlanmıştır.
Taşkahve mimarisinin mahzen kısımları çam direklerle beslenmiş, taban ve tavan kısmı biçili tahtalarla örtülmüştür. Dört metre derinliğindeki mahzenin tabanından kanalizasyon bağlanarak Şahindere batısına akıtılmıştır. Mahzen girişleri hem dış cepheden hem de bahçe hayat cephesinden sağlanmıştır. İnşa edildiği tarihten itibaren saç ile çatılı olan binanın girişinde yapıldığı tarih kitabesi mevcuttur.