Azerbaycan’da Gençlik Fenomeni
Gençlik, tüm tarihi dönemlerde, köklü dönüşümlerin ve radikal yeniden yapılanmaların temel itici gücü olmuştur. Açıkça görülmektedir ki, gençler sosyal bir grup olarak toplumun en dinamik ve hareketli kesimini oluşturmaktadır.
Toplumsal ve siyasi yaşamda değişimlerle birlikte ortaya çıkan en kritik anlarda, gençler başarısızlıkları en derinden hisseder, hayal kırıklığı yaşar ve hayatlarına yön veren değerleri kaybedebilirler. Ancak enerjilerini koruyarak, sıklıkla topluma zarar veren ve en çok da kendilerine olumsuz etki eden asosyal davranışlara yönelebilirler.
Bu nedenle, tüm bu faktörleri dikkate alarak, Azerbaycan Cumhuriyeti'nde gençlik sürekli olarak devlet kurumlarının odağında yer almakta ve genç neslin güvenliğini sağlamak ve sürdürülebilir gelişimini garanti altına almak için devlet, gençler arasında vatandaşlık bilincini oluşturmaya öncelik vermektedir. Bu süreçte, hukuki ve demokratik bir devlet inşasında devletin objektif olarak önemli işlevleri yerine getirdiği görülmektedir.
Ulu önder Haydar Aliyev, ülkeyi yönettiği tüm dönem boyunca, devlet gençlik politikasına yönelik yasal düzenlemelerin temelini güçlendirmek ve geliştirmek adına önemli pratik adımlar atmıştır.
29 Temmuz 1999 tarihinde Ulu Önder tarafından imzalanan “Devlet Gençlik Politikası Hakkında” Kararname ve bu kararname ile onaylanan kapsamlı eylem planı, Azerbaycan'daki gençlik hareketinin temel gelişim aşamalarını, devlet gençlik politikasının ana yönlerini, bu politikanın hayata geçirilmesi sürecinde karşılaşılan sorunları ve bu sorunların çözümüne yönelik somut tedbirleri yansıtmaktadır.
Bu kararname, gençlerin ülkenin toplumsal ve siyasi yaşamına daha aktif katılımı için elverişli koşulların oluşturulması, devlet kurumlarının genç neslin mevcut sorunlarını çözmeye yönelik çabalarının yönlendirilmesi açısından tarihi bir belge niteliğindedir. Aynı zamanda, Azerbaycan'daki gençlik örgütleri için bir eylem programı olarak kesin bir şekilde uygulanmaktadır.
1996 yılının Mayıs ayında Cumhuriyet Günü vesilesiyle yaptığı konuşmada ulu önder Haydar Aliyev şöyle demiştir: “Azerbaycan’ın büyük bir geleceği var. Gelecek nesilleri düşünmeliyiz. Azerbaycan’ın gençleri, onun Milli Ordusu, bu orduda görev yapan gençler her zaman ülkemizin bugünü ve geleceği hakkında düşünmeli, vatanımıza, halkımıza ve milletimize sadakatle hizmet etmelidir. Bunun böyle olacağına eminim. Hepinizi Azerbaycan devletinin güçlenmesi, ülkemizin geleceği ve bağımsız Azerbaycan devletinin daha da sağlamlaşması adına yeni bir faaliyet, birlik ve iş birliğine davet ediyorum”.
Bu sözler, gençliğin devlet inşasındaki rolünün nesnel bir ölçütüdür. Ülkemizin her yönden gelişmesinde, dünyada tanınmasında ve otoritesinin güçlenmesinde eşsiz hizmetleri bulunan ulu önder Azerbaycan’a iki dönem liderlik ettiği süreçte her zaman gençliği toplumun öncü gücü olarak değerlendirmiştir. Tam da bu ilgi ve özen sayesinde Azerbaycan gençliği, yaşamın her alanında kendini kanıtlamaktadır.
Azerbaycan’da, ulu önder Haydar Aliyev’in inisiyatifiyle, gençlik politikası için güçlü bir yasal çerçeve oluşturulmuş, Gençlik ve Spor Bakanlığı kurulmuş ve Gençlik Günü ilan edilmiştir. Bununla birlikte, ilgili kararname ve talimatlar doğrultusunda kabul edilen devlet programları, gençlerin sosyal, ekonomik, bilimsel ve eğitim alanlarındaki ihtiyaçlarının karşılanmasını ve yeteneklerinin keşfedilmesini amaçlamıştır.
Ulu önderin gençlik politikasını daha geniş ve kapsamlı bir şekilde sürdüren Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, aktif çalışmalarıyla bu stratejik çizgiye olan bağlılığını kanıtlamıştır. Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan 2007-2015 yılları için “Azerbaycan Gençlerinin Yurtdışında Eğitimi Devlet Programı” çerçevesinde, ülkemizin gençlerine dünyanın en prestijli üniversitelerinde eğitim alma fırsatı sunulmuştur. Ayrıca, 2007 yılının Azerbaycan’da “Gençlik Yılı” ilan edilmesi, devlet gençlik politikasının uygulanmasında yeni bir dönemin başlangıcını simgelemiştir.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in liderliğinde gerçekleştirilen köklü reformlar sayesinde genç neslin ülkenin sosyal, siyasi, ekonomik ve kültürel hayatına daha aktif katılımı sağlanmış, önemli kadro değişiklikleri gerçekleştirilmiş ve genç yeteneklere devlet desteği güçlendirilmiştir.
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in ilgili Kararnamesi ile onaylanan “2011-2015 yıllarında Azerbaycan Gençliği” Devlet Programı'nın kabulü ve Azerbaycan Cumhuriyeti Gençlik ve Spor Bakanlığı bünyesinde Gençlik Fonu’nun oluşturulması, gençlik politikasının başarılı bir şekilde devam ettirilmesini ve bu politikanın bilimsel ve metodolojik temellerinin geliştirilmesini göstermektedir. “2015-2025 Azerbaycan Gençliğinin Gelişme Stratejisi”nin ve “2017-2021 yıllarında Azerbaycan Gençliği” Devlet Programı'nın onaylanmasına ilişkin kararların imzalanması, gençlikle ilgili en güncel meselelerin çözümüne önemli bir ivme kazandırmıştır.
Azerbaycan’ın spor arenasındaki parlak başarıları
Azerbaycan'da sporun gelişimi, devlet politikasının öncelikli yönlerinden biridir. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in sporu yaygınlaştırma ve gençlerin sağlıklı bir yaşam tarzı benimsemeleri yönünde gerçekleştirdiği sistemli adımlar, ülkemizi önde gelen spor devletlerinden birine dönüştürmüştür. Bugün gençlerimiz, modern standartlara uygun, en yüksek imkanlarla donatılmış spor-olimpiyat komplekslerinde çeşitli branşlarda profesyonel şekilde çalışmakta ve uluslararası arenada ülkemizi başarıyla temsil etmektedirler.
Azerbaycan’ın spor politikalarının başarılı sonuçları dünya çapında yankı bulmaktadır. Ülkemizde inşa edilen 40’tan fazla spor-olimpiyat kompleksi, gençlerin fiziksel hazırlık seviyesini artırmanın yanı sıra yetenekli sporcuların yetişmesi için sağlam bir temel teşkil etmektedir. Sporcularımızın uluslararası turnuvalarda kazandıkları başarılar, Azerbaycan sporunun sürekli geliştiğini ve dünya çapında kendini kanıtladığını gözler önüne sermektedir.
Azerbaycanlı sporcuların uluslararası arenadaki muhteşem başarıları, sadece tesadüfi sonuçlar değil, aynı zamanda ülkemizde spora verilen devlet desteğinin açık bir göstergesidir. 2015 yılında Bakü’de düzenlenen I. Avrupa Oyunları'nda Azerbaycan milli takımı, genel madalya sıralamasında ikinci sırayı alarak tarihi bir başarıya imza atmıştır. 2017 yılında gerçekleştirilen IV. İslam Dayanışma Oyunları'nda ise Azerbaycan milli takımı genel sıralamada birinci olarak tüm dünyaya spor potansiyelini göstermiştir.
XXXI. Yaz Olimpiyat Oyunları (Rio 2016) da Azerbaycan spor tarihinde önemli bir yer tutmaktadır. Milli takımımız bu büyük organizasyondan 18 madalya ile dönerek, ülkemizin Olimpiyat tarihindeki en yüksek başarılarından birini elde etmiştir. Azerbaycanlı sporcuların Olimpiyat Oyunları’nda arka arkaya yüksek sonuçlar elde etmesi, onların profesyonelliğini, hazırlık seviyesini ve spora verilen devlet desteğini bir kez daha kanıtlamaktadır.
Azerbaycan, entelektüel spor alanında da dikkat çekici başarılara sahiptir. Satranç oyuncularımız, Avrupa şampiyonalarında üst üste zaferler kazanarak ülkemizin entelektüel potansiyelini tüm dünyaya göstermiştir. Milli satranç takımımızın üç kez Avrupa şampiyonu olması, bu alandaki gelişimin en açık göstergelerinden biridir.
Bu başarıların her biri, Azerbaycan’da sağlıklı bir toplumun oluşmasına, gençlerin fiziksel ve manevi gelişimlerinin sağlanmasına yönelik çalışmaların meyvesidir. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in spora ve sporculara verdiği sürekli destek, Azerbaycan’ın uluslararası arenada bir spor gücüne dönüşmesine zemin hazırlamaktadır. Azerbaycan’ın spor politikası, oluşturulan altyapı ve yürütülen çalışmalar, ülkemizin spor arenasında uzun yıllar boyunca parlak sonuçlar elde etmeye devam edeceğini göstermektedir.
Gençlik Sermayesi
Düşünülmüş devlet gençlik politikası sayesinde bugün ülkede yüksek zeka seviyesine, vatansever ruha ve milli düşünceye sahip geniş bir genç nesil oluşmuştur. Bu gençler, ülkenin sosyo-politik hayatında önemli bir rol oynamaktadır.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Gençlik Günü'ne adanmış cumhuriyet toplantısında yaptığı konuşmada şu ifadeleri kullandı: “Tüm gençlere seslenerek, eğitime büyük önem vermelerini tavsiye ediyorum. Çünkü günümüz dünyasında bilgi ve okuryazarlık ön plandadır. Bugün dünya o kadar hızlı gelişiyor, teknolojiler o kadar hızlı ilerliyor ki, bilgi ve okuryazarlık olmadan hayatta hak ettiğiniz bir yeri bulmak çok zor. Gençler profesyonel olmalıdır. Gençler hangi alanda çalışırsa çalışsın, mesleki yeterliliklerini artırmaya çaba göstermelidir. Gençlerimiz milli ruh ve vatanseverlik anlayışıyla yetiştirilmelidir”.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, gençlere olan güvenini ifade ederek, hayat tecrübelerine dayanarak en çıkmaz durumlarda bile gençlerin kararlı olması gerektiğini vurguladı.
Bu ilginin bir sonucu olarak, Azerbaycan gençliği, bilim ve teknolojinin hızla geliştiği modern çağda hayatın her alanında kendini göstermektedir. Zekâ ve entelektüel potansiyeli milli hazinemiz olarak kabul edilen gençler, kültür, sanat, bilim ve spor alanlarında emin adımlarla ilerlemekte, zengin kültürel mirasımızın korunması ve tanıtılması yönünde önemli adımlar atmaktadır.
“Her genç bilmelidir ki bizim en temel görevimiz, devlet bağımsızlığını güçlendirmek ve korumaktır. Bağımsızlık döneminde yaşadığımız için çok mutluyuz. Azerbaycan halkı yüzyıllar boyunca bağımsızlık hayaliyle yaşamıştır. Nesiller değişti, farklı devletlerin sınırları içinde yaşadık ama kendi bayrağımızı dalgalandıramadık, milli marşımız çalınmadı. Ancak bugün en büyük mutluluk, bağımsızlık döneminde yaşıyor olmamız ve gerçekten bağımsız bir politika izlememizdir. Bu nedenle gençlerimiz her zaman Azerbaycan’ın devlet bağımsızlığının her şeyden üstün olduğunu ve Azerbaycan halkının menfaatlerinin her şeyden önde geldiğini unutmamalıdır” diyen Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, eğitime, siyasi bilince ve yeteneklerine güvenen gençlerin Azerbaycan’ın geleceğinin sağlam mirasçıları olacağına inandığını belirtti.
Ülkemizde yürütülen gençlik politikası sayesinde bugün gençlerimiz bilimsel başarıları, reformlardaki aktif rolleri, özel sektördeki başarıları, güçlü entelektüel potansiyelleri, inovasyon alanındaki keşifleri ve vatanları için gösterdikleri fedakârlıklarla gurur duyabilirler.
“Ülkemizdeki toplumsal süreçler olumlu yönde ilerlemektedir. Elbette gençlik de bu süreçlerin güçlendirilmesinde rol oynamalı ve oynamaktadır. Gençler, tüm konularda oldukça aktif olmalıdır. Nitekim bunu gözlemliyoruz.Gençlerimiz, farklı girişimlerde ön plana çıkıyor, ülkemizin dünyada tanıtımında önemli bir rol üstleniyor. Aynı zamanda, gençlerimiz, ülkemizin en hassas meselesi olan Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ ihtilafını dünya kamuoyuna duyurma konusunda da önemli bir görev üstlenmektedir. Artık Hocalı soykırımının tanınması süreci başlamıştır”.
Bu sözleriyle Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Azerbaycan'ı uluslararası arenada temsil eden gençlerimizi gurur kaynağı olarak nitelendirdi.
Faktörlerin birliği
Ülkemizde yürütülen gençlik politikasının başarısının bir göstergesi de Haydar Aliyev Vakfı’nın girişimiyle düzenlenen ulusal ve uluslararası mugam yarışmalarıdır. Bu vakıf, Azerbaycan Cumhuriyeti’nin Birinci Başkan Yardımcısı Mehriban Hanım Aliyeva’nın liderliğinde faaliyet göstermektedir. Gençlerimizin icra ustalığının tüm Müslüman ülkelerin temsilcileri tarafından yüksek değerlendirilmesi, ülkemizde yürütülen gençlik politikasının başarısını ortaya koymaktadır.
Azerbaycan gençliği, hayata geçirilen girişimler sayesinde toplumda büyük güven kazanmıştır. İlk Avrupa Oyunları kapsamında oluşturulan “Gönüllüler Hareketi”nin katılımcılarının ustalığı, yeteneği ve fedakârlığı, konukları ve sporcuları hayran bırakmıştır. Konuklar, ülkelerinin basınında bu hareketi büyük takdirle değerlendirerek, bu dünyada bir ilk olan girişimi Azerbaycan gençliğinin tükenmez potansiyeli olarak nitelendirmişlerdir.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Kararnamesi ile 2020 yılının “Gönüllüler Yılı” ilan edilmesi, devletin sürekli himayesi altındaki gençlere verilen önemin bir başka örneği olmuştur. Azerbaycan gençliğini ülkemizin sağlam temeli olarak nitelendiren Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, gönüllülerin toplumda şimdiden hak ettikleri yeri aldıklarına inanmaktadır. İlk Avrupa Oyunları'ndan sonra ASAN hizmetinde ve sürdürülebilir ve hızlı sosyal destek merkezleri olan DOST’ta Azerbaycanlı gönüllülerin gösterdiği faaliyet büyük takdir toplamaktadır.
Zaferle sonuçlanan 44 günlük Vatan Savaşı’nda, Başkomutan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in liderliğinde bize Büyük Zaferi armağan eden gençlerimiz, vatanımızın şanlı tarihine yeni sayfalar eklemişlerdir.
Vatan Savaşı sırasında, sayısız genç, yenilmez Azerbaycan Ordusunun saflarına katılmıştır. Silahlı Kuvvetlerimizin farklı birliklerinde görev yapan asker ve subaylarımızla birlikte, genç gönüllülerimiz de Ermeni işgalcilerini topraklarımızdan temizleme ve Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Karabağ ve Doğu Zengezur bölgelerini kurtarma mücadelesinde doğrudan yer almışlardır.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Zafer Günü'nde Şuşa'da askerler karşısında yaptığı konuşmada şöyle dedi: “Biz çok iyi anlıyorduk ki, silah, mühimmat, güçlü ekonomi, uluslararası arenada elde edilen başarılar ve diğer unsurlar hiçbir anlam ifade etmeyecek, eğer vatandaşlarımız toprak ve vatan uğrunda mücadelede kendi gücünü göstermeseler... Vatanseverlik ruhuyla yetişen gençlerimiz, canlarını feda ederek, kanları pahasına kutsal topraklarımızı düşmandan kurtardılar. Zaferimizi tüm bu unsurların birlikteliği sağladı”.
Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in liderliğiyle yürütülen devlet gençlik politikası, bugünün ve geleceğin bağımsız, güçlü ve gelişen Azerbaycan’ının temel dayanağı olan gençlere büyük bir güven kazandırıyor. Devletimizin gençlere gösterdiği özen, onların vatanseverlik ruhuyla yetişmesi ve farklı alanlarda gelişmeleri için oluşturulan geniş imkanlar, çağdaş Azerbaycan gençliğinin toplumun öncü gücü haline gelmesine katkı sağlıyor.
Muzaffer Başkomutan'ın liderliğinde tarihi bir zafere imza atan, kendi kanı ve canı pahasına topraklarımızı özgürlüğüne kavuşturan kahraman gençlerimiz, bugünkü genç nesil için cesaret, fedakârlık ve vatanseverlik örneği olarak kalmaktadır. Onların sergilediği kahramanlık ve fedakârlık, yeni nesillerin milli değerlere bağlı, devletçilik ruhu taşıyan bireyler olarak yetişmesine sağlam bir temel oluşturuyor.
Gençlik politikası çerçevesinde yürütülen çeşitli programlar, eğitim, bilim, spor, kültür ve inovasyon alanlarında yapılan çalışmalar, gençlerin hem fiziksel hem de manevi olarak sağlıklı gelişmesini sağlıyor. İşte bu stratejik yaklaşım sayesinde Azerbaycan gençliği, ülkenin kalkınmasında öncü bir rol oynuyor ve vatanımızın ilerlemesine önemli katkılar sunuyor.
İRADE AĞAYEVA
Bakü Koreografi Akademisi
Kütüphane-Bilgi Merkezi Müdürü