Tacettin DURMUŞ
Sabah Gazetesi’nin 29 Haziran 2012 tarihli ekonomi sayfasında, Sorbonne mezunu Beti Minkin’in valilikle birlikte çalışarak, Kars'ta kavılca ve kırmızı buğdayı koruma altına aldığı iddia edildi.
Minkin, haberde; 2006 yılından bu zamana kadar Kars’ta sürdürdüğü önemli bir proje kapsamında, bu yıl Kars’ın Büyük Çatma, Küçük Çatma, Kuyucuk, Çakmak, Burcalı, Aydıngün, Buğatepe, Taşbaşı, Bozyiğit, İncesu, Akdere ve Yolboyu olmak üzere birçok köyde, 450 köylünün 4 bin tonluk organik hasat elde edeceğini söyledi.
Bereketli Anadolu topraklarının tarım mirasçısı olarak kabul edilen Kars'ta, altı yıldır antik tohumların kurtarılmasıyla ilgili çok önemli bir proje yürüttüğünü beliren Minkin, Kars Valiliği, Kars Belediyesi ve Kafkas Üniversitesi’nin de, kendisine önemli destekler verdiğinin de altını çiziyor. Fakat valilik, belediye ve üniversitenin kendisine ne gibi bir destek verdiği ise bilinmiyor.!
Minkin, Sabah’a verdiği röportajda, projesinin şimdiden 450 Kars köylüsünün hayatına yeni bir yön verdiğini ve yok olmaya yüz tutmuş ve 'antik' olarak kabul edilen Kars'a özel kavılca ve zeyrek tohumlarının geleceğini kurtardığını da iddia etti. Hatta kavılca ve zeyrek üretmek için yıllar önce büyük şehirlere göç eden Karslıların tekrar geri göç ettiklerini de söyledi.
Haberde, Minkin’in Yerel Tohumların Sürdürülebilir Köy Projeleriyle Korunması ve Kullanımı adını taşıyan çalışmanın altında, Sorborne mezunu ve bir İstanbullu olarak kendi imzasının olduğu da belirtiliyor.
Minkin’in röportajın devamında ise; “Kars Valiliği, belediye ve üniversitenin Minkin’in projesine desteği de dikkat çekiyor. Beti Minkin, Kars'ın yedi köyünde çiftçileri organize ederek tohumları organik olarak çoğaltmış. 2007'de 150 köylünün organik sertifikası almak için ihtiyaç duyduğu toplam 10 bin doları fonlamış. Proje başladıktan sonra organik kavılca tohumu üretmek için köylüler önce gübreden vazgeçmiş. Minkin, sadece gübre kullanmayarak köylülerin cebinde 1.5 milyon TL'lik para kaldığını anlatıyor. Çiftçiler organik tarım yaptıkları için devletten de toplam 2 milyon liralık destek almış. Kavılca buğdayının sert kabuklu ve modern işlemeye uygun olmadığını anlatan Minkin, "Bu buğdayı Kars dışında hatta Avrupa'da satmak istiyoruz. Lif oranı yüksek olduğundan bağırsak kanseri başta olmak üzere birçok hastalığı önlüyor" diyor. 450 köylünün bu yılki hasat hedefi 4 bin ton. 5 yılda 3.5 milyon TL kazanç hedefleniyor.” Deniliyor.
AYNI DESTEĞİ BAKANLIK VERİYOR
Bilindiği gibi Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Türkiye’de yüz binlerce çiftçiye söz konusu organik tarım desteğini zaten veriyor. Bakanlığın bu yönde verdiği destekler, Kars’ta sadece Minkin’in hayata geçirdiği proje kapsamında verilmiş gibi gösterildiği de söyleniyor.
SÜRECİN KAHRAMANI KARS ÇİFTÇİSİ, NEMALANAN KİM VE KİMLER?
Minkin’in altı yıldan beri Kars’ta yürüttüğünü iddia ettiği proje ile ilgili olarak bazı çiftçilerle yaptığımız görüşmelerde ise ilginç sonuçlar ortaya çıktı. Aslında Minkin ile 2007 yılında Yer Gök Anadolu Derneği (YEGA) olarak bu projenin başladığını ve şu anda ise Buğatepe Çevre ve Yaşam Derneği tarafından sahada sürdürüldüğü de ortaya çıktı.
Çiftçiler, Minkin’in projesinin 2008 yılından sonra sahada pek görünmediğini ve iddia ettiği gibi Organik Tarım Sertifikası verilen 450 çiftçinin de Tarım Danışmanı Necdet Taşdemir’den de gönüllü ve karşılıksız danışmanlık hizmeti satın aldıklarını ve bu olayın Minkin tarafından kamuoyuna anlatıldığını ve bu durumu anlamadıklarını söylediler. Ayrıca Minkin’in her yıl bir iki kez Kars’a gelip bazı çiftçilere sertifika verdiği ve daha sonra da Amerika’ya döndüğünün de söylediler.
TEK BİR TERSİNE GÖÇ BİLE YAŞANMADI
Bazı çiftçiler ise sadece iki yıl organik sertifika kapsamında maddi destek aldıklarını söylediler. Bu çiftçilerin aldıkları destek miktarına karşı kaynağı hangi ülkenden ve fondan geldiğini çiftçiler ve yetkililer bilmezken, bu proje için ayrılan miktarın ise kaç yüz bin dolar olduğu merak ediliyor. Fakat görüştüğümüz birçok çiftçi tarafından belli kişilerin dışında birçok kimsenin hiç destek almadığı da iddia edildi. Ayrıca projenin Kars’ta çok başarılı bir şekilde sürdürüldüğü ve proje sayesinde antik kavılca ve zeyrek ekip biçmek için söz konusu bu köylere yıllar önce memleketlerinden göç edip geri dönen Karslıların olduğu ise Minkin tarafından haberde anlatılıyor. Fakat araştırmalarımıza göre bu nedenle Kars’a geri dönen tek bir çiftçi bulunmuyor. Hatta bu çiftçiler tarafından üretilen kavılcanın da hayvanlara verildiğinde altı çiziliyor.
Ayrıca Minkin, her yerde, Kars’ta yaklaşık 10 bin yıllık geçmişe sahip, son derece besleyici antik tahıl olan kavılcanın artık neredeyse hiç ekilmediğini kendisinin tespit ettiğini ve Kars’ın köylerini kapı kapı dolaşarak iki ton kadar topladığını da söylüyor. Projenin nesli tükenmekte olan Anadolu’nun antik tahıllarını korumak, çoğaltmak ve organik ürün olarak pazarlamakla ilgili olduğunu da söylüyor.
Bizlerde basın olarak bu durumu Kars Kamuoyu ve yetkililerin dikkatine sunuyoruz.