Tacettin DURMUŞ
Rahim Kızı Zeynep Şimşek hayrına yaptırılan çeşmeye ‘Topal Leylek’ adı verildi. Çeşmeye ‘Topal Leylek’ adının neden verildiği bilinmezken kış şartlarında ip gibi akan çeşme vatandaşın temiz su ihtiyacını karşılıyor.
Kars Kanyonu üzerinde bulunan ve başta tabyaları ile tarihi zenginlikleri bağrında barındıran çeşme, bölgede yaşanan toprak kaymaları nedeniyle kaybolmuş ve akar halini kaybetmişti. Kanyon üzerinde geçmiş yıllarda birkaç tane daha bulunun çeşmeler kaybolurken, Rahim Kızı Zeynep Şimşek hayrına yaptırılan ‘Topal Leylek’ adı verilen hayrat çeşmesinden su içen vatandaşlar hayır dualarını da eksik etmiyor.
Öte yandan Kars halkı, son aylarda 5 litresi 12 lirayı bulan pet bidon suları satın alamazken, şehir merkezi ve çevresinde bulunan mahalle çeşmelerinden içme suyu ihtiyacını karşılıyor. Özellikle yaz aylarında ve karların eridiği dönemlerde insan sağlığına zararlı olan bazı çeşmelerde olası risk oluşturuyor.
İklim değişikliği ve küresel kuraklık nedeniyle Ocak ayı başında bile ‘kar’ denilince ilk olarak akla gelen Kars’a kar yağmazken, Selim ilçesinde bulunan Bayburt Barajı isale hattı ve arıtma tesisi marifetiyle şehre ulaşan suyu içme suyu olarak kullanmayan Kars halkının tercihi mahalle çeşmeleri olmaya devam ediyor.
Şehir şebeke suyunu içme suyu, çay ve yemek yapımında kullanmayan vatandaşlar, çeşme suyu kullanmayı alışkanlık haline getirdi. Bazı aileler ise binlerce lirayı gözden çıkartarak evlerine su arıtma cihazı alıyor.
Şehrin muhtelif yerlerinde bulunan çeşmelerden düzenli olarak evlerine su taşıyan Kars halkı diğer ihtiyaçlarını ise barajdan gelen şebeke suyu ile karşılıyor. Çeşmelere gidemeyen bazı vatandaşlar da içme suyu ihtiyacını yüksek fiyatlarla bakkal ve marketlerden satın aldıkları pet şişe ve bidonlarla karşılıyor. Hayırseverler tarafından yaptırılan mahalle çeşmelerinin birkaçına ‘içilebilir’ raporu verilirken, diğer çeşmelerin de içilebilir raporu alması önem taşıyor.
Şehir merkezinde neredeyse her mahallede bulunan doğal çeşmeler, vatandaşlara temiz ve içilebilir su sağlarken, özellikle yaz aylarında şehir şebeke suyunun sarı renkli ve kokulu akması vatandaşları rahatsız ediyor. Temiz ve içilebilir suyu evlerine taşımak isteyen vatandaşlar, araçları ile bu çeşmelerin başında kuyruklar oluştururken, özellikle kadınlar da bidonlarla evlerine su taşıyor.
Ayrıca köylerde de evleri olan fakat şehir merkezinde oturan bazı vatandaşlar da içime suyu ihtiyacını köylerinden taşıdıkları su ile karşılıyor. Araçları olanlar ise şehir dışındaki çeşmelerden ve köylerdeki çeşmelerde edindikleri suları düzenli olarak evlerine taşıyor. Ayrıca kar yağışının yok denecek kadar az olması da vatandaşı kara kara düşündürüyor. Kuraklık korkusu yaşayan vatandaş doğanın dengesinin bozulduğuna dikkat çekiyor.