Tacettin DURMUŞ
Aylık iş ve ekonomi dergisi CNBC-e Business, Eylül sayısında, 81 ilin yaşanabilirlik karnelerini bu yıl dördüncü kez hazırladı. Altı ana başlık altında toplanan 37 alt başlığa göre yapılan değerlendirmeler sonucunda 81 ilin yaşanabilirlik 2010 notları ortaya çıkarıldı. "Türkiye'nin Yaşanacak Şehirleri 2011" araştırmasına göre, ilk sırayı 59.06 karne notu ile dördüncü kez liste başı olan Ankara aldı.
Yaşanabilirlilik Karnesi listesinde 81 ile not verildi, en başarılı il belli oldu. 81 ilin Yaşanabilirlilik Karnesini çıkardı. Listenin başında son dört senedir birinciliği kimseye kaptırmayan başkent Ankara yer aldı. Ankara'yı geçen yıla göre 6 basamak birden yükselen Antalya takip etti. Geçen yılın 5'incisi mega kent İstanbul ise bir basamak gerileyerek listenin 6'ncı sırasındaki yerini aldı. Bu araştırma sonucuna göre de Kars 31,96 karne notu ile Yaşanılabilir iller arasında 2009 yılına 69, 2010 yılındaysa 70’inci sırada yer aldı.
ANKARA EKONOMİ ALANINDA BİR NUMARA!
Geçen yılında ilk sırasında bulunan Ankara ekonomi, eğitim alanlarında da listenin ilk sırasında yerini aldı. Ankara sağlık alanında, 2'nci, güvenlik alanında 35'nci, kent hayatı açısından 61'inci, kültür sanat açısından 4'üncü sırada bulundu. Buna göre ekonomik alanda ise 2010 yılının İlk 10 yaşanabilir ili sırasıyla Ankara, Antalya, Eskişehir, Trabzon, Isparta, İstanbul, Bolu, İzmir, Artvin ve Sinop. Ankara'yı geçen yılın 8'incisi Antalya takip etti. Antalya'nın yaşanabilir karnesindeki notu 54.31 olarak belirlendi. Antalya ekonomide 6'ncı, eğitimde 11'inci, sağlıkta 10'uncu, güvenlikte 24'üncü, kent hayatında 1'inci ve kültür sanatta ise 7'nci sırada yerini aldı.
KÜLTÜR SANATIN LİDERİ ESKİŞEHİR
Son iki yılın ikincisi Eskişehir bir basamak geriledi. Listenin 3'üncü sırasında bulunan Eskişehir'in yaşanabilirlilik karnesindeki notu 52.20 oldu. Kültür sanat alanında liste başında bulunan Eskişehir ekonomide 10'uncu, eğitimde 4'üncü ve sağlıkta 9'uncu sırada bulundu.
İSTANBUL KÜLTÜR SANATTA 5'İNCİ
Mega kent İstanbul 2009 yılına göre bir basamak gerileyerek listenin 6'ncı sırasında yer aldı. Ekonomide listenin 2'nci sırasında bulunan İstanbul eğitimde 20'nci, sağlıkta 50'nci, güvenlikte 15'inci oldu. Kent hayatında listenin 2'nci sırasına oturan 2010 yılının Avrupa Kültür Başkenti seçilen İstanbul kültür sanat sıralamasında listenin 5'inci sırasında yerini aldı.
34 İL SIRALAMADA GERİLEDİ
81 ilin genel yaşanabilirlik sıralamasına bakıldığında 37 şehrin yükselişte, 34 şehrin ise sıralamada gerilere düştüğü tespit edildi. 10 şehirde ise geçen yıldan bu yana bir değişiklik gözlenmedi.
SUÇ ORANI EN YÜKSEK İL KIRIKKALE
İllerin suç oranlarına bakıldığında suç oranı en yüksek olan ilin Kırıkkale, en düşük olduğu ilin ise Çorum olduğu tespit edildi. Kırıkkale'de nüfus sayısı 276 bin 647 olurken 2010'da 8 bin 639 suç işlendiği görüldü. Bunu 203 bin 741 nüfus ile 5 bin 996 suç işlenen Yalova ve 187 bin 758 nüfus ile 5 bin 171 suç işlenen Bartın izledi. Suç oranı en yüksek olan diğer iller şöyle: "Bursa, Eskişehir, Aydın, Çanakkale, Denizli, Afyonkarahisar, Erzurum." Genel yaşanabilirlik alanında listenin 11'inci sırasında yer alan Çorum suç oranı en düşük olan il oldu. Çorum'u sırasıyla şu iller takip etti: "Ağrı, Mardin, Şırnak, Siirt, Bingöl, Sakarya, Van, Muş, Trabzon."
İLLERİN GENEL YAŞANABİLİRLİK KARNESİ (TAM PUAN= 100)
KARNE NOTU - SIRA: 2010 - 2009
Adana 37,98 55 13
Adıyaman 32,57 67 62
Afyonkarahisar 39,06 47 58
Ağrı 30,52 74 81
Aksaray 32,01 69 65
Amasya 38,10 52 54
Ankara 59,06 1 1
Antalya 54,31 2 8
Ardahan 33,88 62 63
Artvin 47,98 9 6
Aydın 41,22 36 36
Balıkesir 42,11 32 39
Bartın 38,06 53 45
Batman 31,52 72 72
Bayburt 41,09 37 31
Bilecik 38,17 51 53
Bingöl 33,29 65 74
Bitlis 27,64 79 80
Bolu 49,50 7 7
Burdur 43,52 24 15
Bursa 40,54 40 38
Çanakkale 43,64 20 25
Çankırı 39,89 44 33
Çorum 46,24 11 51
Denizli 42,58 29 52
Diyarbakır 32,97 66 68
Düzce 37,89 56 43
Edirne 45,01 12 12
Elazığ 43,92 19 40
Erzincan 40,11 43 55
Erzurum 40,49 41 27
Eskişehir 52,20 3 2
Gaziantep 34,94 60 59
Giresun 42,61 28 29
Gümüşhane 40,90 39 41
Hakkari 23,64 81 73
Hatay 32,20 68 61
Iğdır 30,34 75 75
Isparta 51,30 5 3
İstanbul 50,94 6 5
İzmir 48,23 8 9
Kahramanmaraş 34,49 61 67
Karabük 42,45 31 22
Karaman 44,05 18 18
Kars 31,96 70 69
Kastamonu 41,85 33 37
Kayseri 43,60 22 24
Kırıkkale 44,94 14 11
Kırklareli 43,62 21 21
Kırşehir 38,86 48 50
Kilis 33,57 64 60
Kocaeli 43,55 23 26
Konya 42,45 30 35
Kütahya 43,09 26 30
Malatya 41,46 34 28
Manisa 39,68 45 46
Mardin 30,96 73 79
Mersin 39,16 46 34
Muğla 44,78 16 20
Muş 27,59 80 70
Nevşehir 41,31 35 19
Niğde 37,33 57 48
Ordu 38,06 54 57
Osmaniye 33,64 63 64
Rize 44,80 15 10
Sakarya 38,70 49 56
Samsun 44,06 17 17
Siirt 31,52 71 78
Sinop 46,29 10 14
Sivas 40,47 42 16
Şanlıurfa 28,57 78 77
Şırnak 28,75 76 71
Tekirdağ 35,98 58 44
Tokat 38,51 50 47
Trabzon 52,10 4 4
Tunceli 43,43 25 49
Uşak 42,92 27 23
Van 28,66 77 76
Yalova 41,04 38 42
Yozgat 35,82 59 66
Zonguldak 45,00 13 32