“Savaşın ve Barışın Kültürü” temasıyla düzenlenen 17. Dursun Akçam Kültür ve Sanat Festivali’nin “Ardahan’ı Okuyanlar, Ardahan’ı Yazanlar” başlıklı 1. Açık Oturumunun ilk konuşmacısı olarak söz alan araştırmacı, yazar Sezai Yazıcı, “Prof. Dr. Turgut Başkan (1939-2015): Cılavuz’dan Kyota’ya Bir Bilgin’in Bilinmeyen Öyküsü” başlıklı bir bildiri sundu.

Yazıcı, bildiri için kendisine Prof. Dr. Turgut Başkan’ın özel arşivini açan eşi biyolog Nadiye Başkan ve kızı Dr. Tjien Başkan’a teşekkür ederek sözlerine başladı.

Sezai Yazıcı, 1939 yılında Sarıkamış Yağbasan köyünde 8 çocuklu bir ailenin ikinci erkek çocuğu olarak dünyaya gelen Turgut Başkan’ın 10 kilometrelik yolu günübirlik gidip-gelerek Sarıkamış’ta, çok zor koşularda ilkokulu bitirdiğini anlattı. Ardından gittiği “Cılavuz İlköğretmen Okulu’nun harcıyla” elde ettiği olağanüstü başarılardan” söz etti.

Yazıcı, Turgut Başkan’ın Atatürk Üniversitesi’nde “Polinomların kritik noktaları” başlıklı teziyle matematikte “Doktor” unvanını aldıktan sonra, bir süre Atatürk Üniversitesi’nde çalıştığını, sonra Hacettepe Üniversitesi’ne geçtiğini, ardından da 1973-1975 yılları arasında çalışmalarda bulunmak üzere Japonya’nın Kyota Üniversitesi’ne gittiğini anlattı.

Sezai Yazıcı daha sonra konuşmasını özetle şöyle sürdürdü: Turgut Başkan, Ankara’ya dönüp Hacettepe üniversitesinde çalışmaya başladıktan sonra doçent unvanı aldı. 1977-1978 yılları arasında Reinman teorileri üzerine çalışmalar yapmak üzere İngiltere’ye Birmingham Üniversitesi’ne gitti.

Döndüğünde pek çok üniversitenin kuruluş çalışmalarına katıldı.

12 Eylül’ün darbeci generalleri Turgut Başkan’ın profesörlüğünü Korkut Boratay ve Alpaslan Işıklı ile birlikte 7 yıl onaylamadı.

Prof. Başkan, yurt içinde Uludağ, Balkesir, Hacettepe, Dicle, Fırat ve Karadeniz Teknik Üniversitesi’nde dersler verdi. Pek çok taşra üniversitesinde ilk kez doğrudan matematiğin değişik alanları üzerine sempozyum ve kongreler düzenledi. Türkiye’de ya hiç bilinmeyen ya da üzerinde yeterince araştırma yapılmamış, Ayrık Gruplar, Süreksiz Gruplar, Cebirsel Topoloji, Modüler Gruplar, Riemann Yüzeyleri gibi pek çok alanda ya bizzat başlattığı ya da başlamasına vesile olduğu çalışmalarla dikkat çektiğini belirtti.

Kars Sarıkamış Yağbasan Köyü Prof. Dr. Turgut Başkan'ın doğduğu ev.