Türkiye'deki erozyon tehdidini rakamlarla ortaya koyan Tema Vakfı, 18 yıl önce başlattığı mücadelesini ''Erozyonla Mücadele Haftası'' etkinlikleri kapsamında sürdürüyor.

Ülke topraklarının yüzde 80'inden fazlasının erozyon tehdidi altında bulunduğuna dikkat çeken vakıf, 2 Aralık'ta dikkat çekici bir etkinliğe imza atmaya hazırlanıyor. Tema gönüllüleri, ''Bereketli Topraklar Yaşam Üretir'' sloganıyla, ''Toprağa Saygı'' için Türkiye genelinde aynı anda başlatacakları yürüyüşle seslerini duyurmaya çalışacak.

Gönüllüler ayrıca ''Ülkemizdeki Tarım Arazilerine Birlikte Sahip Çıkıyoruz'' adıyla da imza kampanyası başlatacak.

-TÜRKİYE'DE EROZYONLA İLGİLİ ÇARPICI RAKAMLAR-

TEMA'nın verilerine göre Türkiye'de her yıl 500 milyon tonu verimli olmak üzere 1,4 milyar ton toprak erozyonla kaybediliyor.

Erozyonla yitirilen bu topraklar, 25 santimetre kalınlığında, yaklaşık 400 bin hektar genişliğinde bir araziye eşdeğer görülürken, söz konusu toprakla her biri 20 ton kapasiteli 70 milyon kamyon doldurabiliyor.

Bu toprakların 10 metre yükseklik ve 6 metre genişliğinde yığılması durumunda ise 11 bin 200 kilometrelik bir duvardan sur oluşturulabiliyor. Bu uzunluk Edirne-Kars karayolunun yaklaşık 6,5 misli olarak dikkati çekiyor.

Ülke topraklarında çeşitli şiddetlerde görülen toprak erozyonunun Avrupa'nın 17, Kuzey Amerika'nın 6 katı olduğu vurgulanıyor. Erozyonun büyük ölçüde tarım alanlarında yaşanması da göze çarpıyor.

Türkiye'de ezoryonun akarsularla birlikte taşıdığı toprağın, ABD'nin 7, Avrupa'nın 17 ve Afrika'nın 22 katı daha fazla düzeyinde olduğunun altı çiziliyor.

-40 SANTİMETRELİK TARIM TOPRAĞI 20 BİN YILDA OLUŞUYOR-

Fırat Nehri, yılda 108 milyon ton, Yeşilırmak 55 milyon ton toprak taşıyor. Her yıl Keban Barajı'na 32 milyon, Karakaya Barajı'nda ise 31 milyon ton toprak birikiyor.

Üretilemeyen bir kaynak olan verimli toprağın 1 santimetresi ancak ortalama 500 yılda oluşuyor. Tarım yapılabilmesi için gereken minimum 40 santimetre toprağın oluşması için de ortalama 20 bin yıl gerekiyor. Cumhuriyetin ilanından bu yana 44 milyon hektar mera alanının 12.3 milyon hektara kadar gerilediğine dikkati çekiliyor.

Ülkede yılda kaybedilen 1 milyar 400 milyon ton civarındaki toprağın, Bursa ve Kocaeli'ni kapsayacak büyüklükte olduğuna vurgu yapılıyor. Bu topraklarla, İzmit ve Bursa'nın 18 santimetre kalınlığında toprakla kaplanabileceği belirtiliyor.

ABD'nin yüzölçümü ülkemizin 12 katı olduğu, bu ciddi yüzölçümü farkına rağmen erozyonla kaybedilen toprak miktarı ABD'de 1,7 milyar ton iken Türkiye'de 1,4 milyar ton düzeyinde gerçekleştiği kaydediliyor.

-500 MİLYON TARIM TOPRAĞI KAYBEDİLMEZSE-

Her yıl 500 milyon ton verimli tarım toprağının kaybedildiği dikkate alındığında, yitirilen bu topraklarla 25 santimetre kalınlığında 2 milyon dekar tarla oluşturulabiliyor.

2 milyon dekar tarlada Türkiye şartlarında 600 bin ton buğday yetiştirilebiliyor. 600 bin ton buğday 20 tonluk kamyonlarla taşınırsa 30 bin kamyon ediyor. 600 bin ton buğdaydan 250 gramlık 2 milyar 400 bin ekmek yapılıyor. Bu, Türkiye'de kişi başına 35 ekmek anlamına geliyor.

Ülkede, sadece buğday ekilen tarlalardan meydana gelen toprak kayıplarının, tanesi 250 gram olan ekmeklerden yılda 100 milyon ekmeğin kaybı ile eşdeğer olduğuna dikkati çekiliyor.

Binlerce yılda oluşan 2-3 santimetre kalınlığındaki toprak tabakası, 15-20 yılda erozyonla kaybolup gidiyor. Bütün dünyada yılda 24-25 milyar ton toprağın erozyonla yok edilmesi, toprak kayıplarının derecesini somut olarak gösteriyor.

Türkiye'de bin 876 bitki türü yok olma tehlikesi altında bulunuyor.