Urumiye'nin Mihmansaray Oteli'nde yapılan toplantı her iki ülkenin milli marşlarının çalınmasıyla başladı.

Kars Valisi Ahmet Kara’nın da katıldığı toplantıya Van, Hakkari, Ağrı ve Iğdır illerinin Valileri başta olmak üzere, ilgili vali yardımcıları, Ticaret ve Sanayi Oda başkanları, Esnaf ve Sanatkarlar Odalar Birliği Başkanları, Ticaret Borsası Başkanları, turizmciler, işadamları, Karayolları, Kültür ve Turizm, Gençlik ve Spor ile Sanayi ve Ticaret, Devlet Hava Meydanları İşletmesi, Gar Müdürlüğü ve Gümrük Müdürleri katılıyor.

Kur'an-ı Kerim'in okunmasının ardından kürsüye gelen Batı Azarbaycan Genel Valisi Vahid Celalzede bir konuşma yaptı. İran İslam Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti yöneticilerinin son yıllarda dini, siyasi, kültürel, ekonomik ve ticaret alanında büyük bir gelişime kaydettiğini ifade eden Celalzade, amaçlarının bu alandaki yardımlaşmanın devam etmesi olduğunu kaydetti. Türkiye'nin büyük bir potansiyele sahip olduğunu ifade eden Celalzade:"Her iki ülkenin komşu illeri tarihi bir misyonu yüklenip çok önemli bir gelişim sağlayabilirler.

Tarihe bir yol açabilirler. Bu toplantının her iki ülkenin ilişkilerini geliştirmesini umut ediyorum. Her iki ülkenin menfaatleri doğrultusunda tarihi sorumluluğumuzu üstlenerek, görevlerimizi ifa etmek durumundayız. Her iki ülkenin komşu sınır illeri sahip oldukları maddi ve manevi imkanlarla Ankara ve Tahran arasındaki köprüyü oluşturabilirler" dedi.

Celalzade'nin konuşmasının ardından toplantıya katılan Valiler adına konuşan Hakkari Valisi Muammer Türker de, Türkiye Cumhuriyeti ile İran İslam Cumhuriyeti'nin son 10 yıldaki olumlu ilişkilerine değindi. Türker "Bu ilişkilerimiz sadece sınır komşusu olmakla yükümlü değildir.

Hayatın bütün alanlarında ticaretten, sanata, kültürden, ticarete kadar hayatın bütün alanlarını ilgilendiren işbirliği temelinde gelişmiş ve bugünlere kadar gelmiştir" dedi. Hakkari'nin Esendere Sınır Kapısı'ndan yapılan ticaretin her yıl katlanarak devam ettiğini anımsatan Türker, ancak bu olumlu seyre rağmen yeterli bulmadıklarını kaydetti.

Türker, "Birbirleriyle bu kadar yakın tarihi ilişkileri olan, ticari ilişkileri olan ekonomik ilişkileri olan iki toplum küresel pastadan daha fazla pay almasının arzusundayız. Türkiye Cumhuriyeti ile İran Cumhuriyeti'nin sınırları 400 yıla yakındır adeta sabitlenmiş durumdadır. Bizler sınırların insanları ayıran değil, birleştiren hatlar olduğunu düşünüyoruz. Onun için ortaklıklarımızı ön plana çıkarmamız lazım. Bizi ayıran hususları değil, müşterekleri ortaya koymamız lazım"

Ticari ilişkilerin dostluk ve kardeşlik ilişkilerinin siyasi ilişkilere de yansıyacağını vurgulayan Türker şunları kaydetti:"Urumiye toplantısındaki en önemli konu Van-Saray Kapıköy sınır kapısının transit taşımacılığa açılmasıdır. Bu konuda Türkiye tarafındaki resmi işlemler ve bürokratik işlemler tamamlanmış durumdadır. İran tarafının biran önce kapının açılması için gerekli işlemleri tamamlamasını bekliyoruz.

Burada hem bürokratik işlemler hem de altyapı sorunlarının kısa sürede çözümlenmesi gerekiyor. Özellikle Van heyetimizin arzusu, bu toplantıda kapının açılmasıyla ilgili bir tarih beklentisi var. Bizlerde bütün Türkiye heyeti olarak, yeni ticari işbirliklerine fırsat verecek olan bu türden insiyatiflerin artarak gelişmesini talep ediyoruz" dedi.

Bir kapının açılmasının diğer kapıların trafiğini iş yükünün azaltmayacağının altını çizen Türker konuşmasına şöyle devam etti: "Aslında bunlar birbirlerini tetikleyici, ticari ortamın gelişmesi sayesinde olumlu etkiler yaratacak sonuçlar doğuracaktır. Kapıköy sınır kapısının açılması İran'a açılan diğer kapıların ticaret hacmini daraltmayacaktır. Bizim inancımız ise aksine artıracaktır"

Toplantıya katılan Türkiye'nin Tahran büyükelçisi Umut Yardım, iki ülkenin son 10 yılda liderlerinin katkılarıyla her alandaki olumlu ilişleriyle geldiği noktaya dikkat çekti. Büyükelçi Yardım "Bu sürecin sonucunda saygıdeğer liderlerimizin biz saygıdeğer liderlerimizin çizdiği vizyonu yakalayabileceğiz. Bütün alanlarda işbirliğimizi geliştirmek şartıyla. Tabiî ki bu vizyonu yakalama sürecinde hepimize önemli roller ve görevler düşmektedir.

Fakat ben Tahran'da görev yapmaya başladığım 6 aydan bu yana bu süreç içinde özellikle bizi burada toplayan dinamik çerçevesinde, sınır illerinin çok özel bir rolü olduğu inancım hergeçen gün güçlenmektedir. Çünkü her şeyden önce sınır illerimiz, gerek coğrafi yapa itibariyle gerek insani ilişkilerde çok daha gelişmiş olmaları nedeniyle sahip oldukları özel imkanlar, lojistik imkanlar nedeniyle iki ülke ilişkileri bakamından bir lokomotif rolünü oynama imkanına her zaman sahiptirler.

Ve nitekim geçen yıl başlayan süreçten bugüne gelmiş olmamızda bunun en somut ifadesidir" dedi. Sınır illeri arasındaki olumlu ilişkilerin bütün alanları kapsamasını arzuladığını ifade eden Büyükelçi Yardım, şunları kaydetti: "Ticaret bunlardan bir tanesidir. Ticaret alanında çok çeşitliliğe sahip olmamız gerekmektedir.

Sınır illerimizin 30 milyar Dolar çizilen (yakın zamanlar için) ama 50-100 milyar dolarları telaffuz edeceğimiz günlerin de geleceği noktasında sınır illerinin önemli rolü olacaktır. Bunun için ticari ilişkilerimizi çeşitlendirmemiz gerekmektedir. Sadece petrol , doğalgaz temelinde değil, ticaretin bütün alanlarında buna ihtiyaç vardır. Ancak bu şekilde ticari ilişkiler ruhunu yakalayabiliriz ve somut bir şekilde işbirliğimizi geliştirebiliriz"

Van Valisi Münir Karaloğlu da toplantı ile ilgili yaptığı değerlendirmede, şunları kaydetti: "Türkiye-İran Sınır İlleri Ekonomik İşbirliği toplantılarının birinci 2009 yılının Aralık ayında Van'da başlamıştı. Tarihi bir gün olan o toplantının üçüncüsü şuanda Urumiye'de yapılıyor.

Aslında Van'da yaptığımız toplantının ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Artık bu geleneksel hale geldi. İran ile sorunlarımızı biliyoruz. Sınır illerin de yaşayan vatandaşlarımızın da sorunlarını biliyoruz. Bunu çözmek için de çaba sarfediyoruz.

Bizim için çok önemli olan, Kapıköy Sınır Kapısı'nın biran önce açılmasıdır. Bugün yapılan ilk toplantı da hem İran tarafı, hem de Türkiye tarafı bunun artık geciktirilmeden açılması gerektiği noktasında da bir fikirbirliği içerisinde oldular. İnşallah bu toplantı bitmeden biz kapının açılacağı günün tarihini de almak istiyoruz. Bunu başarabilirsek bizim için en büyük kazanım o olacaktır"

URUMİYE-YYÜ KASIM AYINDA MEVLANA SEMPOZYUMU YAPACAK

"Ama onun ötesinde üniversitelerimiz arasındaki işbirliğini geliştirmek. Karşılıklı spor müsabakaları yapmak. Kültürel etkinlikler yapmak. Karşılıklı fuarlar yapma noktasında da önemli toplantılar, önemli görüşmeler olacak.

Kasım ayı içerisinde Yüzüncü Yıl Üniversitesi ile Urumiye Üniversitesi Mevlana Hazretleri ile ilgili Van'da bir sempozyum yapacaklar. Onu daha sonraki dönemde Hoy Üniversitesi ile YYÜ 'Şemsi Tebrizi' sempozyumu yaparak devam ettireceğiz.

Bu üniversitelerimize karşılıklı öğrenci gönderilmesi noktasında da çabalarımız gayretlerimiz var. Bizim hedefimiz İranlı çok sayıda öğrenciyi Van'a getirip, YYÜ'de okumak istiyoruz. Van YYÜ'nün sadece Türkiye'nin değil, bölgenin önemli bir eğitim kurumu haline getirme çabalarımız var. Bu toplantıda onlarda konuşulacak. Ümit ediyorum

ki, hem Türkiye İran ilişkilerinde bu yaptığımız toplantı önemli katkılar sunar, hem komşu iller olduğumuz Hoy-Van, Urumiye-Van, Makü-Van arasındaki ilişkilerde de önemli gelişmeler olur. Sınır ticaretimizi daha da güçlendiririz. Ticaret ilişkilerimizi daha da güçlendiririz. Sınır hattında yaşayan vatandaşlarımızın legal ticaret yapma noktasındaki engelleri önlerinden kaldırırız. İnsanlarımız illegal kaçak yollardan ticaret değil, legal yollardan ticaret yaparak geçimlerini temin ederler"

SINIR GİRİŞ KAPILARINI 3'DEN, 5'E ÇIKARMAYA ÇALIŞIYORUZ

İran'ın Ankara Büyükelçisi Bahman Hosseinpoor ise yaptığı konuşmada; Türkiye de göreve başladığı günden itibaren, iki ülkenin sınır işbirliğinin geliştirilmesine ve sınır vilayetleri arasındaki ilişkilerini kolaylaştırmak için çaba gösterdiğine önem verdiğini ifade ederek " İlk kez sınır valilileri toplantısını gündeme getirdiğimde teklifim her iki ülke makamları ve özellikle de sınır valileri tarafından memnuniyetle karşılanmıştır"

Van'da yapılan toplantının ardından Urumiye'de gerçekleştirilen toplantının önemine de değinen Hosseinpoor "Kuşkusuz bu tür toplantıların ülkelerimiz arasındaki ilişkilerde örnek gösterilecek önemli bir yeri vardır ve olmaya da devam edecektir.

Gerek ülkemin makamları ile gerekse Türkiye makamları ile sürekli yakın ilişkilere sahip biri olarak, buradan şu hususu belirtmek isterim ki, her iki ülke makamlarının görüşü ilişkilerin tüm alanlarda geliştirilmesi yönündedir. İki ülkeye açılan giriş kapıları olan sınır vilayetleri arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi de bu cümleden olup özel bir ilgi görmüş ve görmektedir.

Biz bu amaca ulamak için sınır vilayetleri arasındaki ilişkileri geliştirmeye öncelik verdik. Bu toplantı izlediğimiz bu politikanın somut bir örneğidir. Bu doğrultuda, ortak gümrük uygulamasını hayata geçirmeye ve sınır giriş kapılarının sayısını 3'ten, 5'e çıkarmaya çalışıyoruz.

Bununla birlikte, sınır pazarlarını faaliyete geçirmek, sınır illeri arasında serbest ticareti desteklemek, ortak sanayi bölgeleri oluşturmak ve gümrük ilişkileri kolaylaştırmak, ciddiyetle takip ettiğimiz konulardır. Ülkelerimiz arasındaki ticaret hacminin önümüzdeki 5 yıl içinde 30 milyar dolara çıkarılması, bu projelerin hiç değilse bir kısmının hayata geçirilmesine ve ayrıca sınır illerin birbiriyle ilişkilerinin daha aktif olmasına bağlıdır" dedi.

İran İslam Cumhuriyeti Hoy Milletvekili Muhammed Agai de konuşmasına, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş tarihi olan 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nı tebrik ederek başladı. Agai "Şüphesiz İran İslam Cumhuriyeti ve Türkiye Cumhuriyeti arasındaki ilişkilerin bütün alanlarda devam ediyor. İran ve Türkiye sınır illeri arasındaki dostluk ve kardeşlik sınırı olmuştur.

Şimdiye kadar krize neden olacak hiçbir olumsuz olay olmamıştır. İran İslam Cumhuriyeti bütün alanlarda Türkiye Cumhuriyeti ile işbirliğine hazırdır. İki ülkenin ekonomik, ticari, kültürel, güvenlik ve siyasi ilişkilerin geliştirilmesi noktasında da Batı Azerbaycan strarejik bir öneme sahiptir" dedi.

Toplantıda yapılan konuşmaların ardından heyetler 6 bin kişilik spor kompleksinde düzenlenen Tarım, Turizm ve Teknoloji fuarının açılışına katıldı. Fuarı gezen heyetler daha sonra Mihmansaray Otel'de tekrar bir araya gelerek, komisyon toplantılarına katıldı. 2 gün sürecek olan Türkiye-İran Sınır İlleri Ekonomik İşbirliği 3. Toplantısında iki ülke arasında görüş birliğine varılan protokollere imza atılacak.