Milli Eğitim Bakanlığı ile TÜBİTAK işbirliğinde düzenlenen ilköğretim öğrencilerine yönelik Matematik ve Fen Bilimleri alanında “Bu Benim Eserim” proje yarışmasında Kars Merkeze bağlı Başgedikler 60 Yıl Yatılı Bölge ortaokulu okulundan 6. Sınıf öğrencisi Yusuf Ülker’in hazırladığı rehber öğretmenliğini Fen ve Teknoloji öğretmeni Züleyha Gözde Baltacı’nın yaptığı proje Türkiye ikincisi oldu.

“Araca Özel Emniyet Kemeri”  isimli proje. Erzurum bölge sergisinde 45 proje arasında fizik dalında 1. seçilerek Ankara elemelerine gitmeye hak kazandı. 9 Mayıs’ta Ankara Şura Salonunda yapılan ödül töreninde “Araca Özel Emniyet Kemeri” isimli proje 42 bin 493 proje arasından seçilerek Türkiye 2.si olma başarısını gösterdi. Yusuf Ülker öğretmeni Züleyha Gözde Baltacı plaket ve ödülünü de Milli Eğitim Bakanı Nabi Avcı’nın elinden aldı.

İl Milli Eğitim Müdürü Yıldırım Alkış, Projeyi hazırlayan öğrenci Yusuf Ülker, rehber öğretmeni Züleyha Gözde Baltacı ve okul müdürü Ozan Ağadedeoğlu ile birlikte Vali Eyüp Tepe’yi makamında ziyaret ettiler. Ziyaret esnasında öğretmen ve öğrenciyi tebrik eden vali Eyüp Tepe projeyi hazırlayan öğrenci Yusuf Ülker’e altın hediye etti, rehber öğretmenine ise plaket vererek başarılarından dolayı tebrik etti.

PROJENİN HAZIRLIK AŞAMASI VE GELİŞMELER

Kars’a 40, Ermenistan sınırına 10 kilometre mesafedeki Başgedikler 60. Yıl Yatılı Bölge Okulu (YBO) öğrencilerinden 6. sınıf öğrencisi Yusuf Ülker, “Bu Benim Eserim” sloganıyla çıktığı TÜBİTAK yolunda “Araca Özel Emniyet Kemeri” projesiyle Türkiye ikincisi oldu.

Basit bir icat gibi görünen ve insanın canına kasteden tehlikeli bir araç konumundaki “Ölüm Tokası” bu projenin hayata geçirilmesiyle artık kullanılamayacak. Minik Yusuf’un bu buluşuyla emniyet kemerinin kullanımı yaygınlaştırılacak ve trafik kazalarındaki ölüm oranının asgariye indirilmesi sağlanacak.

Bir televizyon kanalında yaklaşık 6 önce “Ölüm Tokası” kullandığı için geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybedenlerin yayınlandığı haberi izleyen Başgedikler 60. Yıl YBO öğrencilerinden Yusuf Ülker bu önemli noktaya dikkat çekmek ve hayata geçirilmesi halinde ölümlerin önüne geçebilmek için harekete geçti. Babası Erdinç Ülker ile birlikte Ortagedik Köyü’ndeki evlerinde sabah haberlerini izlerken “Ölüm Tokası”yla ilgili haberi gören Minik Ülker bir anda havyaya fırlayarak “Buldum, buldum, buldum…” diye bağırmaya başladı. Sevincinden yerinde duramayan Yusuf Ülker’in bu davranışı babasını bir hayli şaşırttı. Baba Erdinç “Ne oldu oğlum, neyi buldun?” diye sorunca, “TÜBİTAK yarışmalarına neyle katılacağımı budum” diye cevapladı. Baba Erdinç Ülker, oğlunun bu heyecanını önce basit bir ödev gibi algıladı, “Bu köyden Türkiye geneli yarışmaya katılacaksın da ne olacak? Kim ilgilenir ki” düşünceleriyle pek önemsemedi.

Okula geldiğinde kafasında tasarladığı projeyi Fen Bilgisi Öğretmeni Züleyha Gözde’ye anlatan Yusuf Ülker olumlu cevap aldı ve projesini hayata geçirmek için kolları sıvadı. Yapılan çalışmalar sonucunda emniyet kemeri kullanımını yaygınlaştırmak ve “Ölüm Tokası”nın işlevini kaybetmesi için şu amaçları projesine ekledi:

“Emniyet kemeri yerine kullanılan, ölüm tokası adı verilen aletlerin kullanılmasını engellemek ve araç kullanılıcılarının emniyet kemerinin önemini anlamalarını sağlamak.

Kazalarda gerçekleşen ölümlerin birçoğuna emniyet kemeri yerine ölüm tokası adıyla bilinen aletin kullanılmasının sebep olduğu görülmüştür. Hedefimiz bu aletin kullanımını engellemek ve var olan sinyal sesi yerine kaza sesi kullanarak sürücülerin güvenli araba kullanmamanın sonucunu hatırlatmaktır. İncelediğimiz diğer projelerde gördüğümüz kadarıyla emniyet kemerinin takılmasının zorunlu hale getirilmesi elektrik devreleriyle, motora bağlı devre oluşturmakla yada ağırlığın yaptığı basınçla sinyal sesi oluşturmakla gerçekleştirilmeye çalışılmış. Bizce uyguladığımız bu yöntem sürücülere kendi emniyet kemerini takmaktan başka bir yol bırakmıyor ve arabanın diğer parçalarıyla herhangi bir ilişki olmadan gerçekleşebiliyor. Sinyal sesinin ise basit bir alarm melodisi yerine kaza sesi olarak ayarlanması sürücülerde bir hassasiyet oluşturabilecektir. Sürücü başına gelmesi muhtemel bir kazayı ve sonuçlarını düşünerek emniyet kemerini takıp kendini güvende hissetmesi sağlanabilecektir. Emniyet kemerinin yuvasına sadece o arabadaki kemerin uymasını sağlamak ve başka şekilde sinyal sesinin susturulamamasını sağlamak. Kullanılan yöntem ise şöyle; emniyet kemeri ile yuvası ve çalışma prensibi incelendi. Daha sonra yuva ile kemer ucunun tıpkı anahtar kilit usulüyle çalışmasının nasıl gerçekleşebileceği planlandı. Emniyet kemeri ve yuvası imkanlar dahilinde üretilmesi mümkün olmadığından plan bir fon kartonda canlandırıldı. Daha sonra emniyet kemeri takılmadığında çalan siren sesi yerine kazada oluşan ses konuldu. Kemer takılmadığında bu ses sürekli tekrar etti. Bu olay canlandırılarak videoya alındı. Ulaşılan sonuçlara gelince, geliştirilen sistemle emniyet kemeri takılması zorunlu hale getirildi. Değiştirilen sinyal sesiyle de yaşanabilecek tehlikeler hatırlatıldı.”

YUSUF’UN ÖĞRETMENİ ZÜLEYHA GÖZDE BALTACI:

“Fen Bilgisi öğretmeniyim. ‘Bu Benim Eserim’ adlı yarışmaya Merkez Başgedikler 60. Yıl Yatılı Bölge Ortaokulu olarak katıldık. Benim okulda proje yarışmasına ilk katılışım. Öğrencilerden günlük hayatta karşılaştıkları sorunlarla ilgili ailelerinize, komşularınıza sorular sorun dedik.  Öğrencileri o şekilde yönlendirdik. Öğrencilerimizden dönüt aldık, ancak bu bir anda olmadı, haftalar sürdü. Okul olarak toplam 6 projeyle girdik biz. Yusuf’un projesi önce Erzurum elemelerine geçti. Orada 1. olduk. Ankara’ya çağrıldık. Ankara’da da 47 bin 900 proje içerisinden Türkiye 2.’liği elde ettik. Öğrencimiz 6. sınıf öğrencisi. Öğrencimizin tamamen kendi başarısıyla, çabasıyla gerçekleşmiş bir olay. O nedenle mutluyuz. Kars’tan, okulumuzdan böyle bir şey çıkmış olmasına çok sevindim. Yusuf’un böyle bir başarıyı yakalaması beni çok mutlu etti. İnşallah ileriki hayatında da başarılı şeylere imza atar. Darısı diğer öğrencilerimizin başına. Seneye okul olarak daha da güzel projelere adım atacağımızı düşünüyorum. Ölüm tokası biliyorsunuz susturucu adını verdiğimiz bir alet. Emniyet kemerinin takılmaması esnasında sinyal sesini susturmak için bazı sürücüler kullanıyor. Bu sebeple de kazalar meydana geliyor emniyet kemerlerini takmadıkları için. Öğrencimizde böyle bir kazayı televizyonda izliyor. Ve emniyet kemeri taksınlar, tokayı kullanmasınlar diye ne yapabiliriz şeklinde düşünüyor. Aklına emniyet kemeriyle toka kısmının anahtar kilit şeklinde tasarlanırsa bu sayede tokaların değil de sadece kendi tokasının takılabilmesiyle sinyali susturmanın sağlanabileceği geliyor. Bu sayede ölüm tokası kullanılamayacağını düşünüyor. Sadece kişi kendi emniyet kemerini taktığında susturucu devreye girebilir düşüncesiyle projesini geliştiriyor. Projemiz TUBİTAK tarafından beğenildi, Yusuf’u bayağı övdüler. Projemizde yer alan bu üretimimizi biz, araca özel emniyet kemeri şeklinde isimlendirdik. ”

KAZANAN ÖĞRENCİ YUSUF ÜLKER:

“Evde telefonu izlerken toka yüzünden ölümleri gördüm. Bu nedenle ölümleri engelleyebilmek adına bu projeyi hazırladım. Projede anahtar kilit sistemi diye bir şey yaptım. Bu da ölüm tokasının kullanılmasını engelliyor. Bu sayede de ölüm oranları azalıyor ve emniyet kemerinin kullanılmasını yaygınlaşıyor.

VALİ EYÜP TEPE:

“Şahsen ben takdir ettim, son derece önemli bir konu. Bizzat da hafta sonu İstanbul’a giderken başıma gelen bir olay bu. Ön tarafta herkes kemerini taksın deyince eşim ‘ya bizim kemer takılı zaten’ dedi. Baktım arabada sizin dediğiniz tokadan var. Bizim bu araba eczanedeki arkadaşların sağa sola ihtiyaçlar için kullandığı araba. Arabada bizim kalfalar toka dediğiniz o susturucudan koymuşlar. Dedim ki bu hayat kurtarmıyor. Sadece sinyali engelliyor. Silah zoruyla da olsa onu çıkartıp kemer taktırttık. Bu yaygın aslında. Avrupa’daki bilincin bizde de oluşabilmesi için eğitimin biraz daha devam etmesi lazım. Demek istediğim şu; Avrupa’da arabaya biner binmez insanlar kontağı çevirmiyor. Hepimiz arabaya bindiğimizde elimiz direk kontağa gider ama onlarda önce emniyet kemerini takmaya gider. Eğitim şart. Bizim bunu insanlarda alışkanlık haline getirene kadar, eğitim vermeye devam etmemiz gerekiyor. Bu Avrupa’da kolaylıkla kazandırılmış bir davranış değildir. Ancak şuan Avrupa’da 20 yaşındaki de 60 yaşındaki de arabaya ilk bindiğinde emniyet kemerini takıyor. Bizde ise sadece polisi gördüğümüzde emniyet kemerini takmak aklımıza geliyor. O da kemeri takmıyoruz bile, sadece yarıya kadar getirip tutuyoruz.”

BAŞGEDİKLER 60. YIL YATILI BÖLGE ORTAOKUL MÜDÜRÜ OZAN ADEDOĞLU:

“Okulumuz öğrencisi Yusuf Ülker ‘Bu Benim Eserim’ adlı Milli Eğitim ve TUBİTAK’ın ortak proje kapsamında hazırladığı yarışmada 2. oldu. Okulumuzu gururlandırdı. Yusuf’umuzun başarılarının devamını diliyoruz. Umarım ileride çok daha güzel yerlerde görürüz. Peşinden gelen öğrencilere de umarım örnek olur ve böylece bizim de yeni başarılarımız, yeni gururlarımız olur. Okulumuz Kars merkeze 40km uzaklıkta. Ermenistan sınırını yaklaşık olarak 10km uzaklıkta. Okulumuz yaklaşık 15 köyün taşımacılığını üstlenen bir yatılı okuldur. 357 tane öğrencimiz bulunmaktadır. Bunun 61 tanesi ilköğretimdir. 296 tanesi 2. Kademede okumaktadır. 23 öğretmenimiz ve bir hizmetlimiz bulunmaktadır. Okulumuz eğitim seviyesi açısından iyi olmakla beraber, ulaşım gibi sıkıntıları da barındırmaktadır. Bizim okulumuzda daha önce böyle bir şey yoktu ancak bu yıl yarışmaya katıldık. Kars’taki okulların en başarılısıydık. 6 projeyle katıldık. 4 tanesi buradaki elemeleri direk geçti. Erzurum’da da elemeleri geçen tek okul olduk. Öğrencilerimizde heyecan var şuan. Gelecek seneyi bekliyorlar. Biz de projeler üretelim, Yusuf gibi herkes bizimle ilgilensin, Ankara’ya gidelim, uçağa binelim şeklinde bir heyecan yaşıyorlar. Kars’ta böyle bir derece alan ilk okul biz olduk.”

ÖĞRENCİ YAREN YASAK:

“Ben Başgedikler Köyü’nde okuyorum. Köyümüz çok güzel. Burayı çok seviyorum. Öğretmenlerimi çok seviyorum. Yusuf abim için çok sevindim. Türkiye’nin 2.’si olmuş. Ankara’ya uçakla gitmiş, Anıtkabir’i gezmiş. Ben de büyük bir proje yapıp Ankara’ya gitmek ve Anıtkabir’i gezmek istiyorum.”

YUSUF’UN BABASI ERDİNÇ ÜLKER:

“Bir sabah evde kahvaltı yapıyorduk. Bundan yaklaşık 6 ay önceydi. Oğlum sofrada televizyon izlerken birden bağırdı; buldum, buldum diye. Ben de oğlum ne buldun diye merakla sordum. Baba, öğretmenimin bahsettiği yarışmayla ilgili proje buldum dedi. ‘Bu benim eserim’ adlı yarışmanın projesini buldum dedi. Ben de projen ne dedim? O da bulduğu anahtar kilidi anlattı. Ben üzerinde çok durmadım çünkü bana sıradan bir ev ödevi gibi geldi. Ancak Erzurum’a falan gittiklerinde anladım ki bu bir ev ödevinden daha fazlasıydı. Ankara’da da 2.’lik alınca oğlumla gurur duydum.”